بتمن یکی از مشهورترین ابرقهرمانان تمام دوران است و سالهاست که خیل عظیمی از علاقهمندان به کتابهای کمیک با هر سن و سالی اعمال جسورانه و شجاعانه او را با لذت تمام میخوانند، در قالب فیلمها و سریال به تماشا نشسته و بهواسطه بازیهای ویدیویی شخصا آنها را تجربه میکنند. اما هرقدر شوالیه تاریکی دارای شخصیتپردازی قوی و ماجراجوییهای هیجانانگیز باشد، بدون حضور شخصیتهای منفی و شرور، کلیت پروتاگونیست زیر سوال میرود. اما خوشبختانه شخصیت جوکر تمام بار مسئولیتهای یک آنتاگونیست بینقص را به دوش کشیده و از عهده آن به خوبی برآمده است. اما آیا تنها یک آنتاگونیست کافی است؟ مطمئنا پاسخ خیر است. بههمین دلیل در این مطلب به معرفی 15 شخصیت منفی و شرور دیسی که جایگزینهای مناسبی برای شخصیت جوکر خواهند بود، میپردازیم.
کینگ اسنیک
سر ادموند دورانس، مزدور بریتانیایی که با لقب «کینگ اسنیک» شناخته میشود، بیشتر از آنکه با بتمن به مبارزه بپردازد، دشمن رابین (تیم دریک) محسوب میشود. پس از آنکه چشمانش را در اثر تیراندازی از دست داد، «کنیگ اسنیک» در جهت تقویت حسهای باقیمانده، مهارتها و تواناییهایش قدم برداشت. «کینگ اسنیک» در تاریکی بسیار قدرتمند است و از این المان برای نابودی مخالفانش استفاده میکند. به دلیل استاد بودن در چندین ورزش رزمی مرگبار و فعالیت به عنوان قاتلی بیرحم، بسیاری «کینگ اسنیک» را خطرناکترین انسان روی زمین توصیف میکنند. نکات جالب شخصیت «کینگ اسنیک» تنها به این موارد ختم نمیشوند. پیش از آنکه «کینگ اسنیک» بیناییاش را بهواسطه حمله کماندوهای دولت مکزیک به جزیره سانتا پریسکا از دست دهد، همسر او باردار بود. دولت مکزیک به دلیل جرائم «کینگ اسنیک»، او را زندانی کرده و ناچارا فرزندش در زندان متولد شد. پسر «کینگ اسنیک» کسی نیست جز بین، یکی از اصلیترین دشمنان بتمن و مهمترین شخصیتهای منفی جهان دیسی. اما زمانی که بین هویت پدرش را کشف کرد در کنار بتمن و رابین به نبرد با او پرداخت.
آنارکی
دنبالکنندگان کمیکهای دیسی در قبال شخصیت «آنارکی» به دو دسته تقسیم میشوند: دسته اول علاقه خاصی به این شخصیت دارند و دسته دوم آن را کانسپتی مضحک متعلق به دهه 90 میلادی میدانند. همانطور که از نام «آنارکی» مشخص است، او مخالف دولتها و استبداد است و اغلب با همان ناهنجاریهایی مبارزه میکند که بتمن نیز برعلیه آنها قد علم میکند. از بین این ناهنجاریها میتوان به فساد پلیس و تشکیلات سیاسی شهر گاتهام اشاره کرد. اما رویکرد «آنارکی» کاملا با بتمن متفاوت است. وی نزدیک یک دهه از کتابهای کمیک فاصله گرفت، اما به مرور زمان و با حضور در اقتباسهای بصری کمپانی دیسی از جمله انیمیشن Beware the Batman و سریال تلویزیونی Arrow شهرت خود را بدست آورد. شخصیت «آنارکی» دارای پتانسیل ایفای نقش به عنوان یک ضد قهرمان جذاب که میتواند هم متحد بتمن بوده و هم دشمن او باشد، است. «آنارکی» به دلیل رویکرد مخالفش نسبت به سیاست مناسب جو سیاسی این روزهای کشور آمریکا است. همچنین جایگزین شدن جوکر با فردی که تصمیماتش منطقی و متعارف هستند، مطمئنا با استقبال مخاطبین روبهرو خواهد شد. یکی از نکات جالب شخصیت «آنارکی» این است که او زمانی آرزوی جایگزین جیسون تاد شدن و به تن کردن لباس رابین را داشت، اما کمپانی دیسی، تیم دریک را لایقتر از «آنارکی» دانست. «آنارکی» در گذشته با تیم دریک مبارزه کرده بود اما در نهایت در کنار هم با جرم و جنایت جنگیدند.
مد هتر
دکتر جارویس تتچ تبهکار دیرینه جهان دیسی برای اولین بار در شماره چهل و نهم کمیک Batman در سال 1948 معرفی شد. علاوه بر کتابهای کمیک، شخصیت «مد هتر» تاکنون در قالبهای مختلفی از جمله سریال لایو اکشن، انیمیشن و چندین بازی ویدیویی حضور داشته است. با اینحال این شخصیت که در امر تبهکاری پتانسیل بالایی دارد، تاکنون در فیلمهای سینمایی بلااستفاده باقیمانده است. «مد هتر» که از شخصیت «هتر» متعلق به آلیس در سرزمین عجایب نوشته لوئیس کارول الگوبرداری شده، قدرتهایی از جمله کنترل ذهن و ایجاد توهم از طریق هیپتوتیزم و فناوریهای عصبی پیشرفته دارد. روش موردعلاقه او اجبار قربانیانش به بر سر گذاشتن کلاه خاصی که حاوی فناوری نانو بوده، است. «مد هتر» علاقهای شدیدی به کلاه، به خصوص کلاههای بزرگ داشته و تمایل دارد که صحبتهایش قافیهدار باشند. در اغلب موارد «مد هتر» به عنوان یک مزاحم عجیب و غریب به تصویر کشیده میشود، اما این پتانسیل را دارد که نیمه تاریک خود را به بهترین شکل ممکن بروز دهد. یکی از دکترهای تیمارستان آرکام «مد هتر» را با صفاتی از جمله وسواسی، شدیدا متوهم و نابغهای نابالغ توصیف کرده است.
ویکتور زز
پسزمینه داستانی «ویکتور زز» بیشباهت به بروس وین نیست. نه تنها خانواده او ثروت هنگفتی داشتند، بلکه خود «ویکتور زز» رئیس یک کمپانی بزرگ بینالمللی بود. اما پس از مرگ پدر و مادر، وی دچار افسردگی شدید شده و به شرطبندی روی میآورد. حرکت در این مسیر نهایتا به از دست دادن تمام دارائیهایش در قمار با «پنگوئن» ختم شد. از این لحظه به دلیل گم کردن هدف، زندگی «ویکتور زز» وارد بعد جدیدی میشود. به جای آنکه همانند بروس وین خشمش را در راستای قهرمان شدن به کار گیرد، وی راه کشتن را در پیش گرفت. هویت قربانیان هیچ اهمیتی برای «ویکتور زز» ندارد و دز واقع گرفتن جان یک انسان تنها انگیزه و محرک او برای ادامه زندگی است. چاقو سلاح مورد علاقه «ویکتور زز» است. پس از به قتل رساندن هر یک از قربانیان، «ویکتور زز» با چاقویش علامتی بر روی بدنش میگذارد. «ویکتور زز» یک شخصیت صرفا شرور است و کوچکترین ویژگی مثبتی در وجود او مشاهده نمیشود. در خط داستانی Batman: No Man's Land مدتی در بیمارستان لزلی تامپکینز بستری میشود و او تمام تلاشش را میکند که «ویکتور زز» را نجات دهد. به عنوان یک دکتر لزلی تامپکیزن باور دارد که باید با تمامی بیماران حتی جنایتکاران قاتل یکسان رفتار شود. اما در پایان و زمانی که وضعیت «ویکتور زز» به ثبات رسید، تلاش کرد دکتری را که جانش را نجات داده بود به قتل برساند. «ویکتور زز» در سریال تلویزیونی Gotham و فیلم سینمایی Batman Begins حضور داشته، اما این شخصیت پتانسیل قرار گرفتن به عنوان آنتاگونیست اصلی در اثری سینمایی را دارد.
کلندر گرل
شخصیت «کلندر گرل» به عنوان جایگزین کلندر من در انیمیشن The New Batman Adventures معرفی و تنها در یک قسمت حاضر شد. نقشههای خرابکارانه و شرورانه او یعنی طراحی نقشهای شیطانی براساس هریک از چهار فصل سال، چندان تازه و نو نبوده و با تفاوتهای اندکی پیش از این نیز به نمایش گذشته شدهاند. با تمام این تفاصیر چرا «کلندر گرل» لیاقت جایگزین جوکر شدن را دارد؟ دلیل این امر در پیشزمینه داستانی این شخصیت است. پیج مونرو بازیگر و مدلی زیبا و بااستعداد بود. اما زمانی که به سن 30 سالگی رسید، تعدادی از طراحان و کمپانیها از همکاری با او سر باز زدند و در نتیجه شهرت وی روزبهروز کاهش پیدا کرد. در نهایت پیج مونرو از دیدم عموم مخفی شده و تصمیم میگیرد از کسانی که به او خیانت کردهاند، انتقام بگیرد. «کلندر گرل» حاضر به نشان دادن چهرهاش نبوده و این عمل او باعث شده که شایعات مختلف در مورد دلیل آن بوجود بیاد که مواردی از جمله جراحی پلاستیک نافرجام، تصادف وحشتناک یا بالا رفتن سن را شامل میشود. اما زمانی که دستگیر شده و ماسک از صورتش برداشته میشود، معلوم میشود که صورت او هیچ تفاوتی با گذشته ندارد. با اینحال او فریاد زده و التماس میکند که هیچکس به چهره زشت او نگاه نکند. بتمن این حرکت «کلندر گرل» را ناشی از فراموش کردن زیباییها و توجه بیش از اندازه به عیبها میداند.
من-بت
کرک لنگستروم، دانشمندی است که موفق شده به فرمولی برای ایجاد حس مسیریابی خفاشها در انسان دست پیدا کند. او اختراعش را بر روی خودش امتحان میکند که نتیجه آن موفقیتآمیز بود. اما در کنار مزایای این فرمول، معایبی نیز وجود دارد: از بین رفتن هوش کرک لنگستروم و تبدیل شدن به هیولایی نیمه خفاش نیمه انسان به نام «من-بت». این شخصیت تاکنون در انیمیشنها و بازیهای ویدیویی متعددی حاضر شده و تمامی خوانندگان کمیکهای بتمن او را میشناسند. با این وجود که «من-بت» قرار بود در مجموعه فیلمهای بتمن به کارگردانی تیم برتون و جوئل شوماخر به عنوان آناگونیست حاضر باشد، اما تاکنون تجربه لایو اکشن را نداشته است. در صورتی که «من-بت» چراغ سبز اولین تجربه لایو اکشنش را دریافت کند، بدون شک طراحی او با استفاده از جلوههای ویژه مستلزم صرف هزینه گزاف و وقت بسیار است.
ونتریلوکوئیست
آرنولد وسکر در خانوادهای مافیایی متولد شد. او که از اختلال تجزیه هویت رنج میبرد، اعمال مجرمانهاش را از طریق عروسکی به نام اسکارفیس که ظاهری شبیه به گانگسترهای دهه 1920 و آل کاپون داشته، انجام میدهد. تاکنون هیچ کارگردانی ریسک اقتباس لایو اکشن از شخصیت «ونتریلوکوئیست» را نپذیرفته است. او هیچ قدرت خاصی ندارد، مبارز ماهری نیست و هر کمپانی که از وی استفاده کند به دلیل نمایش اختلال تجزیه هویت مورد انتقاد قرار خواهد گرفت. در انیمیشن The New Batman Adventures، آرنولد وسکر وضعیت پایداری داشته و از کنترل اسکارفیس رها شده است. همچنین در برابر تلاشهای مافیا در جهت برگرداندن اسکارفیس مقاومت میکند. بروس وین از تغییر در وجود آرنولد وسکر همانند دیگر شخصیتهای منفی حمایت و او را به این امر تشویق میکند. این جنبه مهم از رفتارها و اعمال بتمن اغلب نادیده گرفته میشود. ورای این که بتمن با شروران و جنایتکاران میجنگد، تلاش میکند که بیماریهای شهرش را درمان و آن را به جای بهتری تبدیل کند.
کورنلیوس استیرک
خواهان شخصیت منفی و شروری هستید که جنایتهایش از شدت هولناک بودن بیمانند است؟ «کورنلیوس استیرک» دقیقا همانی است که میخواهید. «کورنلیوس استیرک» نه تنها یک قاتل زنجیرهای است بلکه پس از به قتل رساندن قربانیان، قلب آنها را میخورد. با این وجود او اصرار داشته که به هیچ عنوان شخص خشنی نبوده و باور دارد که برای زنده ماندن لازم است قلب انسانها را بخورد. ماده شیمیایی نوراپینفرین، هرمون محرک پاسخ جنگ یا گریز در انسانها، اهمیت بسیاری برای او دارد. بههمین دلیل پیش از کشتن قربانیان و خوردن قلبشان، آنها را میترساند که ماده مذکور در قلب آنها بوجود آید. «کورنلیوس استیرک» این توانایی را دارد که چهرهاش را تغییر دهد و معمولا به شکل کسی درمیآید که قربانی به آن اعتماد دارد. علیرغم حضور کوتاه در سریال Gotham، این شخصیت در قالبی به جز کمیک حضور نیافته است.
نوبادی
مورگان دوکارد یکی از شخصیتهای نسبتا جدید دنیای بتمن است. پیتر توماسی و پاتریک گلیسون، خالقین شخصیت «نوبادی»، این شخصیت را به گذشته بتمن ربط داده و او را گسترش دادند، به همین دلیل جایگزین مناسبی برای جوکر است. «نوبادی» در واقع پسر هنری دوکارد، یکی از چندین استاد بروس برای تبدیل شدن به بتمن است. هنری دوکارد نه شخصیتی مثبت است و نه منفی، بلکه مزدوری است که پول نقش اصلی را در تصمیمات او ایفا میکند. این رویکرد وی تاثیر بسیاری بر روی روابط بین او و مورگان داشته است. هنری دوکارد پسرش را در کنار بروس وین آموزش میداده و معمولا آنها را در مقابل هم قرار میدادکه این امر موجبات خشم مورگان را برمیانگیخت. پس از آنکه بروس وین راهش را از هنری و مورگان دوکارد جدا کرد، هنری دوکارد دستور قتل وی را به این دلیل که بیش از اندازه میدانست، صادر کرد. مورگان دوکارد در انجام این امر شکست میخورد و در نتیجه از چشم پدرش میافتد. مدتی بعد مورگان دوکارد با نام «نوبادی» و با هدف انتقام از بتمن بازمیگردد. او جنایتکارانی را که بتمن شکست داده میکشد، تلاش میکند دامین وین را برعلیه پدرش قرار دهد و پس از آنکه موفق نمیشود وی را مورد شکنجه قرار میدهد.
بیبی دال
«بیبی دال» دیگر شخصیت منفی است که تنها در مجموعه انیمیشنهای دیسی حضور داشته است. اپیزودی که این شخصیت در آن حضور داشت یکی از بهیادماندنیترین قسمتهای سریال انیمیشنی Batman the Animated Series است. پیشزمینه داستانی «بیبی دال» شبیه به «کلندر گرل» بوده و پس از آنکه شهرتش به عنوان بازیگر از بین رفت، به سوی اعمال مجرمانه گرایش پیدا کرد. مری لوئیس دال مبتلا به بیماری است که به صورت دائمی رشد او را متوقف کرده و علیرغم ظاهر کوچکش، او بزرگسال محسوب میشود. عمده شهرت او به دلیل ایفای نقش دختر بچهای به نام بیبی دال در یک سیتکام است. این در حالی است که مری لوئیس دال در آن زمان 20 ساله بود. «بیبی دال» در نهایت از رویای تبدیل شدن به یک بازیگر حرفهای دست برداشت، زیرا متوجه شد که به دلیل ظاهرش هیچکس او را جدی نمیگیرد. او که قصد داشت تنها زمانی را که حقیقتا خوشحال بود، دوباره بهوجود بیاورد، با ظاهری شبیه به شخصیت «بیبی دال»، بازیگران سیتکام را میدزد. نقشه او توسط بتمن و رابین بهم ریخته و بتمن او را تا یک شهربازی دنبال میکند. در آینهای «بیبی دال» خودش را به شکل یک زن کامل میبیند، از لحاظ احساسی فرو میپاشد و در حالی که بتمن دلداریاش میدهد، زیر لب میگوید: «نمیخواستم اینطوری بشه».
شیوا
«شیوا» یکی از برترین قاتلها و اساتید هنرهای رزمی جهان است. بتمن نیز او را «بزرگترین مبارزه حال حاضر» نامیده است. زنده ماندن در نبرد با او در واقع یک پیروزی بزرگ است. تنها کسی که توانسته است در یک نبرد او را شکست دهد، دخترش یعنی کاساندرا کین است. با این وجود که میتواند تمامی قانونشکنان شهر گاتهام را به آسانی از بین ببرد، اما «شیوا» به دلیل مقید بودن به اخلاقیات به این عمل مبادرت نمیکند. بین او و قاتلین بیرحمی مانند «ویکتور زز» و «کورنلیوس استیرک» تفاوتهای بسیاری وجود دارد. «شیوا» به تمامی اساتیدی که زیر نظر آنها آموزش دیده و به کسانی که استاد یکسانی با او داشتهاند، احترام میگذارد. همچنین در مواقعی به بتمن نیز کمک کرده است که از بین آنها میتوان به آموزش تیم دریک در زمینه مبارزه و استفاده از سلاح بو و کمک به بتمن در جهت بدست آوردن قدرتش پس از آنکه بین کمرش را شکست، اشاره کرد. یکی دیگر از اقدامات جالب «شیوا» تلاش در جهت تبدیل کردن خانواده بتمن به یک گروه قاتل و دستیابی آنها به تمام توانشان به عنوان جنگجو است. دلیل او این است که میخواهد اعضای این گروه را زمانی شکست دهد که به بالاترین حد از قدرت رسیدهاند و عقبنشینی نخواهند کرد.
کیلر موث
مردی که در هنگام مبارزه لباس پروانه به تن میکند، قدری عجیب و غریب و مسخره است. حتی دیگر شخصیتهای منفی و شرور شهر گاتهام نیز «کیلر موث» را مسخره میکنند. اما لباس «کیلر موث» در مقایسه با بتمن چندان مضحک و عجیب به نظر نمیآید. اما شباهت «کیلر موث» و بتمن فراتر از لباس بوده و دروری واکر تمام تلاش خود را به کار بسته تا شبیه به شوالیه گاتهام شود که موث-موبیل، موث-کیو، موث-سیگنال و خلق شخصیتی ثروتمند برای خودش نتیجه این تصمیم او هستند. با این حال این شخصیت منفی را میتوان ضد-بتمن قلمداد کرد که طمع محرک اقداماتش است. «کیلر موث» تلاش میکند که شبیه به بتمن سبب رعب و وحشت شود، اما معمولا ناموفق است. دروری واکر هرچه در توان دارد را به کار میبندد تا دیگران او را جدی بگیرند و در نهایت روحش را به شیطان بفروشد تا به هیولایی قدرتمند و در عینحال بیرحم شبیه به من-بت شود. «کیلر موث» برای مدتی کشته شد و اشخاص دیگری جای او را گرفتند که در نهایت «دروری واکر» دوباره زنده میشود. شخصیت طرد شدهای که ناامیدانه تلاش میکند خودش را ثابت کند، شدیدا خطرناک است.
جیمز گوردون جونیور
اجازه ندهید که نام «جیمز گوردون جونیور» شما را فریب دهد که این شخصیت قهرمان است. درست است که او فرزند کمیسر گوردون و باربارا ایلین گوردون است، اما هیچ شباهتی به پدرش ندارد. «جیمز گوردون جونیور» در سن کودکی در فیلم سینمایی The Dark Knight حضور داشت. در این فیلم هاروی دنت قصد داشت برای انتقام از کمیسر گوردون، او را به قتل برساند. در Batman: Year One نیز به عنوان پسر یتیمی که بتمن نجاتش میدهد، معرفی شد. در کتابهای کمیک، «جیمز گوردون جونیور» در سنین بزرگسالی به عنوان فرد باهوشی که از نبوغش در جهت تبدیل شدن به قاتل سریالی استفاده میکند، به تصویر کشیده میشود. او از سنین پایین با مشکلات متعددی روبهرو بوده و بارها خشونت نهفته در وجودش را نمایش داده است. به مانند بسیاری از قاتلین سریالی، «جیمز گوردون جونیور» پیش از آنکه دست به قتل انسانها بزند، حیوانات را شکنجه میداد. او مداوما به تعقیب پدر و خواهرش، باربارا و تاثیرگذاشتن بر روی افکار و رفتار آنها مشغول است. حتی در زمانی که اوضاع روحیاش روزبهروز بدتر میشد، توانست آنها را متقاعد کند که وضعیتاش پایدار است. او موفق به کشف هویت بتمن شد و با این باور که رحم، شوالیه گاتهام را ضعیف کرده و این شهر قابل نجات نیست، سعی در نابودی بتمن کرد.
اولمن
تاکنون نسخههای متفاوتی از «اولمن» بهواسطه جهانهای چندگانه دیسی معرفی شده است. در جدیدترین نسخه هویت واقعی «اولمن» در واقع توماس وین جونیور، برادر بزرگتر بروس وین در جهانی دیگر است. با این وجود، او همتای شرور بتمن است که مداوما جنایتکاران شهر گاتهام را از طریق قتل و کشتار از بین میبرد. در نسخه دیگری «اولمن» همراهی به نام تالون دارد که نسخه شیطانی دیک گریسون است. همچنین او به عنوان قاتل پدر و مادر دیک گریسون معرفی میشود. «اولمن» یکی از اعضای اصلی نسخه منفی لیگ عدالت یعنی سندیکا جرم و جنایت آمریکا (Crime Syndicate of America) است. رهبری این گروه بدست اولترامن (نسخه شیطانی سوپرمن) بوده، اما «اولمن» مغز متفکر این گروه است. او دارای هوش و نبوغ بالا و مهارت در هنرهای رزمی است. در چندین کمیک، «اولمن» متوجه وجود دنیاهای چندگانه شده و تصمیم میگیرد Earth-Prime را پیدا کند. به دلیل پیچیدگیهای شخصیتی «اولمن» و نبرد بتمن با رقیبی که متضاد خصلتهای او را در اختیار دارد، مطمئنا جالبتوجه خواهد بود.
زایس
«فیلو زایس» در سنین کودکی پدر و مادرش را از دست میدهد و توسط ویکتور، عمویش و یکی از سران مافیا بزرگ میشود. او استعداد و تواناییهایی را در وجود «زایس» دید که وی را مناسب اعمال مافیایی دیده و نهایتا به یک حرفهای در جرم و جنایت تبدیل میشود. «زایس» که خود را مدیون ویکتور میداند، میپذیرد که در یک جراحی تجربی شرکت کند. نتیجه این عمل تقویت ادراک و سرعت بخشیدن به عکسالعملهای «زایس» است، با این شرط که باید عینک مخصوصی را به چشم بزند. تواناییهای جدید «زایس» چندان بد نیستند، اما زمانی که همکاری با خلافکاران شهر گاتهام را آغاز میکند، متوجه میشود که مهارتهای او به هیچ عنوان قابل قیاس با بتمن نیستند. «زایس» از تمام توانش برای اثبات برتری خودش نسبت به شوالیه گاتهام استفاده میکند. او مدتی به ضبط و بررسی مبارزات بتمن پرداخته و نهایتا با شناخت کامل نسبت به حرکتهای بتمن وارد نبرد با او میشود. با این وجود که قدرتها و تواناییهای «زایس» دست کمی از بتمن ندارند، اما بروس وین همواره راهی برای فریب یا پیشدستی پیدا میکند. انجام چنین اعمالی از سوی بتمن تنها به شدت یافتن خشم و تقویت عطش او برای انتقام ختم میشود.