غذاهای سنتی شیراز ؛ قسمت اول

سفر اوقاتی لذت بخش و پرخاطره است که لحظه لحظه اش را می توان شیرین تر و یادماندنی تر کرد اگر با مقصد و فرهنگ و آداب و رسوم آن آشنا بود.

غذاها بخشی از فرهنگ مردم یک منطقه محسوب می شود و تجربه چشیدن طعم آن ها به سفر رنگ و بویی دیگر می بخشند.

شیراز از شهرهای پرآوازه ایران و حتی جهان است که هر روزه گردشگران بیشماری را به سوی خود جذب می کند. سفر به شیراز سراسر زیبایی و خاطره است که هر مسافر برای بازدید از آن چند روزی را در این دیار نامی سکنی می گزیند و در طول اقامت خود  برای تجربه زندگی اهالی شیراز، علاوه بر بازدید از مکان های دیدنی، سری به رستوران های شیرازی زده و طعم لذیذ غذاهای سنتی شیراز را چشیده و سفرش را شیرین تر و جذاب تر می کند.

کارناوال امروز به شیراز می رود و برای همراهان خود از پلوهای مخصوص این شهر خواهد گفت. و در آینده به آش ها و کوفته های سنتی شیراز خواهد پرداخت.

با کارناوال همراه شوید…

عادات غذایی مردم شیرار

اهالی شیراز بسیار با حوصله و اهل معاشرت هستند. آن ها اغلب ترجیح می دهند برای صرف وعده هایی غذایی خود به همراه خانواده به فضایی سرسبز بروند و اوغاتی خوش را برای خود رقم بزنند. اگر به شهر شیراز سفر کنید هنگام عصر در پارک ها و فضاهای سبز شهر، تعداد بسیاری از خانواده ها را خواهید دید که بساط عصرانه و شام خود را پهن کرده اند و همه با هم بگو بخند می کنند.

شیرازی ها اغلب در وعده صبحانه خود آش سبزی مخصوص شهرشان را میل می کنند. ماست و خرما جز همیشگی سفرهایشان می باشد.

اگر به دستورهای غذایی آن ها توجه کنید خواهید دید که اغلب برنج ماده اصلی است و به جای گوشت تکه تکه از گوشت قلقلی (کوفته ریزه ) درست کرده و در غذا از آن استفاده می کنند.

در فصل پاییز اغلب لیموی تازه شیرازی  در کنار غذا دارند و کمتر از آبلیموهای اماده و صنعتی استفاده می کنند.

غروب ها در دورهمی هایشان کاهو و ترشی ( به جای سنکنجبین از آب ترشی استفاده می کنند ) صرف کرده و با خوراکی های ساده ای چون کاهو و ترشی دور هم جمع شده و از کنار هم بودن لذت می برند.

برای مهمانان خود سعی می کنند سفره ای از پلوهای مخصوص و خوشمزه شیرازی تدارک ببینند و از آن ها به بهترین نحو پذیرایی کنند.

برای اشنایی با سوغات و خوشمزه های شیراز این مطلب را بخوانید : سوغات شیراز ؛ خوشمزه هایی از دیار شعر و ادب

1 ) کلم پلوی شیرازی

کلم پلوی مخصوص شیرازی یکی از لذیذترین و محبوب ترین غذاهای شیرازی است که با کلم پلوهای شهرهای دیگر کاملا متفاوت است. برای تهیه این غذا از کلم قمری، گوشت چرخکرده، سبزی ( ترخان،شوید،ریحان و تره ) و آرد نخودچی استفاده می کنند.

گوشت چرخکرده را با آرد نخودچی و نمک و فلفل به صورت قلقلی درآورده و در روغن و کمی آبلیمو سرخ می کنند. برنج آبکش شده را با کلم و سبزی های مخصوص مخلوط کرده و دم می گذارند بعد از مدت زمانی در حدود یک ساعت گوشت های قلقلی را یه آن اضافه می کنند.

طعم این نوع کلم پلو بسیار لذیذ و دوست داشتنی است. در سفر به شیراز حتما یک وعده غذایی خود را به آن اختصاص دهید.

2 ) یخنی شیرازی

یَخنی آبگوشت شیرازی است که با گوشت و نخود و پیاز و سیب زمینی طبخ می شود. ابتدا گوشت و نخود و پیاز و ادویه را با آب پخته و بعد سیب زمینی ها را اضافه کرده و بعد از پخت آب مواد را جدا کرده و مواد را کوبیده و می خورند. آب آن را هم تلید کرده و نوش جان می کنند.

3 ) شکر پلو شیرازی

یک نوع پلوی شیرین مزه مخصوص شیرازیست که از شهد شکر و برنج و زعفران و خلال بادام تهیه می شود. برای تهیه این نوع غذا ابتدا برنج را با زردچوبه و آب روی اجاق قرار می دهند، سپس آن را دم می گذارند قبل از دم کشیدن برنج آن را با کفگیر داخل سینی ریخته و شهد شکری که با زعفران مخلوط شده را به آن اضافه می کنند و دوباره برنج را دم می گذارند. پس از دم کشیدن کامل شکر پلو، پوست نارنگی شیرین شده و خلال بادام را روی آن می ریزند. شیرازی ها اغلب این پلو را با خورش قیمه سرو می کنند. 

اگر شما از غذاهایی با طعم شیرین لذت می برید حتما این غذا را در سفر به شیراز تجربه کنید.

4 ) پلو اسفندی

پلو اسفندی نوعی غذای مغذی در استان فارس است که بیشتر اهالی شهرستان آباده آن را طبخ می کنند. این غذای لذیذ را معمولا در اوایل اسفند هر سال با استفاده از عدس، لوبیا، نخود، ماش، میخک پودرشده، ادویه‌ پلویی ( پودر گل سرخ، پودر زیره‌ سبز، پودر دارچین، پودر زنجبیل، پودر جوز هندی و پودر هل )، پیاز، گوشت گوسفند همراه استخوان، برنج، جو، گندم، فلفل سیاه، کره، نمک و روغن کرمانشاهی ( روغن حیوانی )، توسط آشپزهای زبردست این منطقه درست می‌‌ شود. به این ترتیب که گوشت را با ادویه و زدچوبه پخته و در ظرفی دیگر برنج و حبوبات و ادویه پلویی را دم گذاشته، سپس گوشت را در وسط برنج قرار داده و بعد از مدتی  روغن حیوانی داغ شده را روی غذا داده و می گذارند کامل دم بکشد.

 (نکته : تصویری که در ادامه آورده شده مربوط به این غذا نمی باشد، پوزش میطلبیم. در صورت یافتن تصویری مرتبط و با کیفیت حتما جایگزین خواهد شد.)

5 ) شیرازی پلو ؛ ته چین مرغ و بادمجان

شیرازی پلو غذای مورد علاقه ی اهالی این شهر است که به شیوه خاص خود آن را طبخ می کنند. غذایی مغذی و لذیذ که برای پخت آن از برنج، بادمجان، مرغ، ماست، تخم‌مرغ، زیره استفاده می شود.

برای تهیه این غذای پرطرفدار شیرازی، ماست و برنج و تخم مرغ و ادویه را مخلوط کرده و در کف ظرف مقداری از آن را ریخته و روی آن را با مرغ و زرشک و بادمجان می پوشانند بعد لایه ای از مایع برنج آماده شده را روی آن پخش کرده و آن را طبخ می کنند.

6 ) پاچه پلو شیرازی

این غذای شیرازی که با برنج، لپه، کشمش، گوشت چرخ‌کرده (دم سینه)، سرکه شیره تهیه می شود را در شهرهای استان فارس به خصوص در شیراز می توان صرف کرد. طعم ترش و شیرین این غذا که حاصل ترکیب کشمش و سرکه شیره است بسیار لذیذ و دوشت داشتنی است  و به همین دلیل بسیاری از اهالی شیراز و حتی شهرهای دیگر این غذا را بسیار دوست دارند.

7 ) لوبیا پلو شیرازی 

شاید اسم لوبیا پلو شما را یاد لوبیا پلوهایی با لوبیا سبز بیاندازد. اما شیرازی ها لوبیا پلویی متفاوت دارند که با استفاده از لوبیا چشم بلبلی طبخ می شود.

این غذا بسیار لذیذ و پرطرفدار است و در خانواده های شیرازی مصرف بسیاری دارد. لوبیا پلوی شیرازی بسیار مغذی است  و با استفاده از برنج، لوبیا چشم‌بلبلی، شوید، زعفران، پودر دارچین، نمک و روغن تهیه می شود. 

8 ) هویج‌ پلو با گوشت

این پلو یکی از غذاهای سرشار از انرژی است که از هویج و گوشت و برنج تهیه می شود و به خاطر استفاده از هویج و شکر برای سرخ کردن هویج طعمی شیرین دارد.

هویج پلوی شیرازی با کوفته ریزه ( گوشت قلقلی ) طبخ می شود و بسیار لذیذ و خوشمزه است.

9 ) دمپختک عدس و کلم

این غذا یکی از غذاهای سنتی و مورد علاقه بانوان استان فارس است که به صورت دمی پخته می شود. 

دمپختک شیرازی با برنج، عدس، پیاز، کلم‌پیچ، هویج، ترخون، شوید، ریحان، روغن تهیه می شود و به خاطر استفاده از سبزیجات و حبوبات بسیار مغذی و البته لذیذ است.

10 ) رب پلو

از اسم این غذای شیرازی پیداست که مواد اصلی آن رب است. اما باید توجه داشت که رب مورد استفاده در آن رب انار است. این غذا با برنج، کشمش و گردو، رب انار و شکر درست می شود.

کشمش و گردو  و پیاز داغ را مخلوط کرده و در ظرفی جداگانه رب انار و روغن و شکر را ترکیب کرده، وقتی برنج را دم می گذارند  مخلوط رب انار را به آن اضافه کرده، پس از آن کشمش، گردو و پیاز داغ را وسط برنج ریخته و  دوباره آن را دم می گذارند. این غذا را با ماهیچه نیز سرو می کنند.

طعم این پلو بسیار متفاوت است و حتما از چشیدن آن لذت خواهید برد.

نوعی دیگر از پلو در شیراز طبخ می شود که به آن قنبر پلو می گویند. طبخ این غذا تقریبا شبیه رب پلوست با این تفاوت که در طبخ آن از کوفته ریزه (گوشت قلقلی) استفاده می شود.

11 ) سالاد شیرازی

در کنار این غذاهای منحصر به فرد و خوشمزه همیشه دسر یا دسرهایی وجود دارد که لذت غذا خوردن را چند برابر می کند. یکی از سالادهای معروف شیرازی سالاد شیرازی است که در اغلب سفره های ایرانی دیده می شود و طرفداران بسیاری دارد. این سالاد با استفاده از گوجه، خیار، پیاز، نعنا خشک و آبلیمو در ست می شود، به این صورت که گوجه، خیارو پیاز را نگینی خرد کرده و به آن نعنا و آبلیمو ( یا آبغوره ) اضافه می کنند. کمتر ایرانی هست که این سالاد فوق العاده را نشناسد و آن را در کنار غذاهای روزانه خود صرف نکند.

حرف آخر

شاید برای شما مهم نباشد که در سفر غذای مخصوص آن شهر را نوش جان کنید. اما اگر یکبار از غذاهای سنتی  در سفرتان استفاده کنید، حتما تفاوت را احساس خواهید کرد.

تا به امروز پلوهای شیرازی را امتحان کرده اید؟ طعم آن چطور بود؟

از خاطرات خود در این سفر برای کارناوال بگویید.