با زنانه ترین فیلم های نماوا آشنا شوید

اغراق نیست اگر سینما را قوی‌ترین و منحصربه‌فردترین شیوه بیان بنامیم. سینما قبل از آنکه هنر، صنعت یا ژست انتلکتوآل باشد یک تفریح است و می‌تواند عامه مردم را تحت تأثیر قرار بدهد، فرهنگ‌سازی کند و تغییر ایجاد کند. دلیل این نفوذ هم کاملاً مشخص است و از ذات سینما برمی‌خیزد؛ سینما آیینه تمام نمای جامعه است و قصه‌هایی از روزمرگی‌های مردم را در قابی جدید به آن‌ها عرضه می‌کند.
جایگاه زنان در سینمای ایران، سال‌هاست موردبحث و بررسی است. در سینمای قبل از انقلاب از حضور زن، بیشتر به‌عنوان نمادی جنسی و برای تضمین فروش در فیلم‌ها استفاده می‌شد. فیلمی چون «بیتا» به کارگردانی هژیر داریوش با قلم اعجاب‌انگیز گلی ترقی جز معدود فیلم‌هایی بود که یک زن، قهرمان اصلی و پیش برنده کنش‌های فیلم بود. بعد از انقلاب هم ‌سال‌ها طول کشید تا سینمای ایران بتواند، زن را به‌عنوان کنش گر اصلی یک درام بپذیرد. در این میان، بهرام بیضایی، داریوش مهرجویی و مسعود کیمیایی ازجمله فیلم‌سازان معدودی بودند که این ریسک را پذیرفتند که دنیایی سراسر زنانه را به نمایش بگذارند یا کاراکتری را به یک زن محول کنند که نقش کلیدی در روایتشان داشت و ورای کلیشه‌های همیشگی آن سال‌ها باشد. بیضایی اساساً نگاه ویژه‌ای به حضور زنان در سینما دارد که به گفته خودش ناشی از نقشی است که مادرش در زندگی او ایفا کرده است و شاید به همین دلیل است که فیلم‌هایی چون «شاید وقتی دیگر» که یک زن قهرمان اصلی فیلم است تا این حد قابل هم ذات پنداری از آب درآمده‌اند. داریوش مهرجویی هم با «هامون» توانست کاراکتر زنی متفاوت را به نمایش بگذارد که در سایه کاراکتر اصلی مرد فیلم که چقدر پرقدرت و پرصلابت است، گم نشود و ماندگار شود.
به‌هرحال، زنان که عضوی مهم از هر جامعه‌ای هستند، حتی جامعه مردسالار، توانستند راه خود به سینما را باز کنند؛ برخی در پشت‌صحنه و برخی مقابل دوربین. حالا دیگر، دیدن فیلم‌هایی که قهرمانشان یک زن است، دنیای عجیب و پیچیده یک زن را روایت می‌کنند و از مصائب زن بودن میگویند آن‌قدرها هم امری غیرطبیعی نیست. حال دیگر، زن به‌مثابه یک قهرمان در دنیای سینمایی ایران کاملاً پذیرفته‌شده است و اتفاقاً بسیار هم موردتوجه قرارگرفته است تا آنجایی که در چند جشنواره فجر گذشته شاهد زنانه‌ترین فیلم‌ها و زنانه‌ترین پرداخت‌ها بوده‌ایم. با ما همراه باشید تا چندتایی از بهترین فیلم‌های زنانه نماوا را به شما معرفی کنیم:
برف روی کاج‌ها- پیمان معادیاولین ساخته پیمان معادی، روایت معلم پیانویی است که به خیانت همسرش پی می‌برد. معادی، زنی را به تصویر می‌کشد که به‌جای گریه و زاری در روزهای تنهایی‌اش به یک کندوکاو درونی می‌پردازد و آشنایی وی با یک پسر جوان به او کمک می‌کند تا علاوه بر اینکه با چنین غمی کنار بیاید خود را بیابد و هویتش را بازیابد. ساخته جنجالی معادی، در سی‌امین دوره جشنواره فجر، توانست دیپلم افتخار را برای مهناز افشار به ارمغان بیاورد و همچنین با دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران نشان داد در برقرار ارتباط با مخاطب نیز موفق بوده است. علاوه بر مهناز افشار، صابر ابر، ویشکا آسایش، حسین پاک‌دل و آناهیتا افشار از دیگر بازیگران این درام هستند. حضور زانیار خسروی در نقشی کوتاه از نکات قابل‌توجه «برف روی کاج‌ها» است.1- به همین سادگی- رضا میر کریمیتا قبل از «به همین سادگی» هیچ‌گاه به نظر نمی‌رسید بتوان از زندگی روزمره یک زن خانه‌دار، فیلمی جذاب و پرکشش ساخت. قهرمان «به همین سادگی»، زنی است با اصالت عشایری که در زندگی شهری کم‌کم تحلیل می‌رود و در دل روزمرگی‌هایش گم می‌شود. رضا میر کریمی در این ساخته تحسین‌شده‌اش که گفته می‌شود برداشتی از کتاب «عادت می‌کنیم» زویا پیرزاد است، زنی را به نمایش می‌گذارد که در دنیایی که به آن تعلق ندارد، تلاش می‌کند بماند، دیده شود و نفس بکشد. هنگامه قاضیانی برای ایفای نقش طاهره در این فیلم برنده سیمرغ بلورین از بیست و ششمین جشنواره فجر شده است.2- شنل- حسین کندریاولین تجربه فیلم‌سازی حسین کندری، علاوه بر به تصویر کشیدن معضلاتی که یک زن به‌عنوان یک مادر تنها با آن روبروست، به معضل تبعیض نژادی و مشکلاتی که جامعه مهاجر افغان در ایران با آن درگیر هستند نیز می‌پردازد. «شنل» روایت زن پرستاری است که طی یک حادثه با مردی آشنا می‌شود که با برتری‌جویی و تحقیر او سعی در اخاذی از وی دارد. «شنل» با بازی بسیار زیبای رضا بهبودی و باران کوثری یک درام درگیر کننده است که بیننده را به عمق داستان می‌برد و نهایتاً او را به‌جای فیلم‌ساز می‌نشاند تا شخصیت‌های دنیای داستانی فیلم را به سرانجام برساند و قضاوت را یکسره به او محول می‌کند.3- جامه‌دران- حمیدرضا قطبیاولین فیلم حمیدرضا قطبی که در جشنواره سی و دوم فجر با استقبال خوبی روبرو شد، اقتباسی است از رمانی به همین نام از ناهید طباطبایی که قبلاً هم علیرضا رئیسیان از رمان «چهل‌سالگی» وی اقتباسی انجام داده بود. «جامه‌دران» که روایت سه زن از سه نسل و سه‌طبقه متفاوت اجتماعی است داستانش را از جایی شروع می‌کند که دختری بعد از مرگ پدرش متوجه حضور مردی مرموز در زندگی‌اش می‌شود. «جامه‌دران» تأثیر تفاوت طبقاتی را در سرنوشت زنان و فرهنگ مردسالاری در طبقات مختلف بررسی می‌کند و ازآن‌جهت جذاب و دیدنی است که هرکدام از روایت‌ها، راویان متفاوتی دارند اما درنهایت سرنوشت هر سه زن در یک نقطه به هم مرتبط می‌شود. مهتاب کرامتی، باران کوثری، پگاه آهنگرانی و مصطفی زمانی از بازیگران «جامه‌دران» هستند.4- خانوم- تینا پاکروانبازهم یک فیلم اولی دیگر؛ تینا پاکروان در اولین تجربه‌اش به سراغ زنان جامعه امروزی ایران می‌رود و در سه اپیزود مختلف، سه زن، از سه قشر را نشان می‌دهد که بار زندگی و مسئولیت مردانشان را به دوش می‌کشند. روایت اپیزودیک «خانوم» در کنار داستان‌های متفاوت، زنانی را نشان می‌دهد که چندان باهم متفاوت نیستند و در بحران می‌توانند به‌خوبی زندگی‌شان را اداره کنند. موسیقی کارن همایون‌فر، به‌خوبی این درام پرکشش و جذاب را همراهی می‌کند و بازی خوب بازیگرانی چون شقایق فراهانی، اندیشه فولادوند و پانته‌آ پناهی در کنار نقش کوتاه اما تأثیرگذار و متفاوت امین حیایی و حضور درخشان اشکان خطیبی، «خانوم» را به بهترین تجربه فیلم‌سازی پاکروان تا به امروز تبدیل کرده است.
در این میان، از «شوکران»، «من»، «مادری» و «رگ خواب» هم غافل نشوید که قبلاً به‌طور کامل بررسی‌شان کرده‌ایم.همچنین بخوانید:
با مادرانه‌های نماوا بیشتر آشنا شوید

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.