به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری میزان، برای برخی این پرسش پیش آمده است که یا تحریم های ضد روسی آمریکا تحریم نیستند یا اینکه اقتصاد روسیه به اندازه ای قدرتمند شده است که توان ایستادگی در مقابل تحریم های فراملی آمریکا را پیدا کرده است.
نباید از خاطر برد که روسیه عضو اصلی و دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد است و آمریکا تحریم هایی که از طریق سازمان ملل متحد علیه دیگر کشورها به اجرا درمی آورد را هرگز نمی تواند علیه روسیه عملی کند چرا که با وتوی این کشور مواجه خواهد شد.
اما روسیه در مقابل تحریم های فراملی آمریکا شرایط متفاوتی دارد و به مانند دیگر کشورها که به دلار وابسته هستند یا در بازار جهانی به داد و ستد با این ارز می پردازند دستخوش نوسانات خواهد شد.
حال سوال اینجاست که مقامات روسیه چه کرده اند که با وجود تحریم های گسترده آمریکا از چهار سال پیش تاکنون و به اجرا درآمدن شصتمین بسته تحریمی، اقتصادشان نه تنها فرونریخته است بلکه همچنان به کار خود ادامه می دهد و کارشناسان اقتصادی در آمریکا به این باور رسیده اند که روسیه توان مقابله با تحریم های به مراتب سختر را هم دارد.
«ولادیمیر باتیوک» رئیس مرکز تحقیقات 'ابعاد منطقه ای سیاست های نظامی آمریکا' در انستیتو کانادا و آمریکا روسیه چندی پیش به ایرنا گفت که آمریکا دشمن ژئوپلیتیکی روسیه است و هیچگاه تحریم های خود علیه روسیه را لغو نخواهد کرد.
این دیدگاه در اکثر دیپلمات های روس و حتی مقامات ارشد کرملین که همواره از آمریکا به عنوان شریک یاد می کنند، وجود دارد بنابراین طبیعی است که گمان کنیم روس ها پیش از تحریم ها می دانستند که با آن روبرو خواهند شد بنابراین آمادگی لازم را برای مواجه با تحریم ها بدست آوردند.
«کریستین لیندو» کارشناس مرکز اعتبارسنجی بین المللی مودیز آمریکا معتقد است که با توجه به کاهش وابستگی روسیه به دلار آمریکا، روسیه آمادگی دفع هر گونه ضربه به شکل تحریم های جدید را پیدا کرده است.
وی افزود: روس ها حتی می توانند با سناریوهای بدتر همچون اعمال تحریم های جدید که اخیرا طرح آن به سنای آمریکا پیشنهاد شده است، مقابله کنند.
لیندو دلیل افزایش توانایی روس ها در مقابله با تحریم های احتمالی آمریکا را کاهش سرمایه گذاری در اوراق قرضه خزانه داری آمریکا دانسته که به اعتقاد وی عملا وابستگی روسیه به دلار آمریکا را کاهش داده است و با این کار از آسیب پذیری اقتصاد روسیه و خطر اعمال تحریم های بیشتر کاسته شده است.
بی راه نیست اگر بگوییم روسیه از دوره شوروی تاکنون با انواع تحریم های مالی از سوی آمریکا و غرب مواجه شده است، ضمن اینکه از سال 2014 نیز بر شدت تحریم های روسیه به دلیل الحاق کریمه اوکراین به خاک این کشور و گسترش حضور و نفوذ نظامی در سوریه افزوده شده است.
در واقع از سال 2014 به این طرف با الحاق شبه جزیره کریمه به خاک روسیه که پیش از آن به اوکراین تعلق داشت، واشنگتن و متحدان غربی بر فشار تحریم ها افزودند و پس از حضور نظامیان روس در سوریه برای مشارکت در جنگ با تروریست ها نیز تحریم های آمریکا شدت بیشتری گرفت.
به عبارت دیگر مسکو با انواع تحریم ها مواجه است و حتی بسیاری از شرکت ها و افراد پرنفوذ روس در فهرست سیاه واشنگتن قرار گرفته اند.
خبرها نیز حاکی از آن است گر چه دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین به تازگی در راستای کاهش تنش ها در هلسینکی فنلاند دیدار کرده اند، اما موج دیگری از تحریم ها علیه روسیه به خاطر پیروی نکردن از تصمیم های آمریکا برای ایجاد تغییر و تحولات جهانی در راه است.
بی شک فشارهای غرب بر اقتصاد روسیه تاثیر منفی گذاشته، اما هیچگاه با شوک سقوط ارزش روبل مقابل سایر ارزهای خارجی در یک شب مواجه نشده، هر چند که بخش اعظمی از اقتصاد این کشور به صادرات نفت و گاز متکی است.
مسکو برای اینکه بتواند از وارد آمدن شوک به اقتصاد ملی ناشی از اجرای 60 بسته تحریمی ضدروسی از سال2011 تاکنون پیشگیری کند، تدابیر مختلفی را اتخاذ کرده است که نگاه کردن به آنها خالی از لطف نیست.
می توان گفت که نخستین تدبیر برای مقابله با تحریم های ضدروسی غرب به رهبری آمریکا، اعمال محدودیت های متقابل بوده است.
این سیاست پس از تحریم های ضدغربی در ماه اوت سال 2014 وضع شد و مسکو خرید محصولات کشاورزی و بخش عمده مواد غذایی از کشورهای تحریم کننده روسیه را منع کرد.
این تحریم ها که به روسی «کونتر سانکتسی» نام دارد و هر ساله با پیشنهاد دولت توسط پوتین برای یک سال دیگر تمدید می شود، آسیب های زیادی به کشورهای شامل این مجازات که با روسیه روابط گسترده ای دارند، خسارات زیادی وارد کرده است و برخی کشورهای اروپایی بویژه آلمان، ایتالیا و فرانسه که شرکای عمده تجاری روس ها در اروپا محسوب می شوند، میلیاردها دلار خسارت دیده اند.
برخی کارشناسان نیز یکی از دلایل تغییر رویکرد اخیر مقامات ایتالیایی با هدف تمایل به بهبود رابطه با روسیه را ناشی از تاثیر قانون کونتر سانکتسی بر تراز تجاری ایتالیا می دانند.
روسیه در گام دوم نیز اداره مبارزه با تحریم را راه اندازی و نحوه فعالیت آن را در چارچوب وظایف وزارت دارایی تعریف کرد.
براساس این سند، وزارت دارایی روسیه موظف شد از طریق اداره مقابله با تحریم ها با سایر سازمان های دولتی گفت وگو کند و تدابیر لازم را برای کاستن از تاثیرات تحریم های خارجی بکار بندد.
این وزارتخانه همچنین اجازه یافت با کشورهای دیگر درباره مسائل مربوط به تحریم های وضع شده علیه روسیه مذاکره کند.
در پی تهدید برخی مقام های آمریکایی مبنی بر حذف روسیه از سامانه مالی بین المللی سوئیفت، این کشور از سه سال پیش اقدام به تاسیس و راه اندازی سامانه مالی مشابهی کرد که در زمان حاضر فعال است و 91 بانک به آن پیوسته اند.
شاید هشدارهای پیاپی مسکو مبنی بر خروج از سوئیفت و آمادگی برای استفاده از یک زیرساخت بانکی دیگر باعث شده واشنگتن تاکنون از تصمیم خود چشم پوشی کند، زیرا ممنوعیت روسیه از تداوم روابط مالی در جهان هرچند ضررهای ضدروسی دارد، اما همزمان درگاه مالی بین المللی دیگری در جهان گشوده می شود که کشورهای مخالف آمریکا از آن استقبال خواهند کرد.
روسیه از حدود چهار سال پیش مبادلات بازرگانی با کشورهای مختلف را با استفاده از ارزهای ملی آغاز کرده است.
چنین همکاری های تجاری بین روسیه و برخی کشورها از جمله چین، ترکیه و هند برقرار شده و میلیاردها دلار کالا بدون استفاده از دلار آمریکا یا یورو مبادله شده است.
گسترش این مساله چندی پیش مورد انتقاد شدید دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا قرار گرفت و اعلام کرد که چین و روسیه در راستای ضربه زدن به دلار با خارج کردن آن از معاملات خارجی دو کشور هستند.
پوتین رئیس جمهوری روسیه چندی پیش غیرمستقیم در پاسخ به این اظهار نظر گفت، این خود آمریکایی ها هستند که با اتخاذ تحریم های مالی علیه دیگر کشورها به موقعیت دلار در جهان ضربه می زنند.
وی خاطرنشان کرد که تمایل واشنگتن برای اعمال تحریم ها موجب بی اعتمادی به دلار آمریکا شده است.
روسیه از اتحادیه های منطقه ای برای مقابله با تحریم های آمریکا نیز بهره می گیرد که مهم ترین آنها گروه بریکس، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان همکاری شانگهای است.
گروه بریکس از کشورهای روسیه، برزیل، چین، هند و آفریقای جنوبی تشکیل شده و به تازگی نیز رئیس جمهوری ترکیه برای پیوستن به این سازمان اعلام تمایل کرده است.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز از روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان تشکیل شده و مبادلات تجاری بین این کشورها با تسهیلات گمرکی انجام می گیرد.
هدف سازمان همکاری شانگهای به عنوان تشکلی منطقه ای با عضویت روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، هند و پاکستان توسعه همکاری های اقتصادی و امنیتی بین کشورهای عضو است.
روسیه با توسعه همکاری ها در چارچوب این سازمان ها با کشورهای دیگر سعی دارد از تاثیر تحریم های ضدروسی غرب و آمریکا بکاهد.
دولت روسیه طرحی را برای حمایت از شرکت های روسی در برابر تحریم های غرب و آمریکا تنظیم کرده است.
وزارت دارایی روسیه این طرح را برای مقابله با تحریم ها تنظیم کرده و از جمله تامین کار برای شرکت های تحریم شده در بازار داخلی در آن پیش بینی شده است.
برپایه این سند که در جلسه ای به ریاست آنتون سیلوانف معاون نخست وزیر و وزیر دارایی روسیه تایید شده، گروه کاری مقابله با تحریم های غربی شکل گرفته است و سه وزرات صنایع و بازرگانی، اقتصاد و دارایی این کشور نیز برقراری تعرفه هایی از برخی کالاهای خارجی را بررسی می کنند.
دولت روسیه پس از اعمال تحریم های غربی از چهار سال گذشته، جایگزینی کالاهای روسی با تولیدات کشورهای تحریم کننده را در دستور کار قرار داده است.
این وضعیت به ویژه در مورد کالاهای ساخت اوکراین کشوری که از تحریم های غربی حمایت کرده بود بیشتر به چشم می خورد و در راستای این سیاست، انبوهی از کالاهای روسی جایگزین وارد بازار مصرف شده است.
دولت روسیه همچنین در بخش های اقتصادی که جایگزینی کالای خارجی اجرا می شود، تسهیلاتی ویژه می دهد و مراکز اقتصادی مجری این طرح ملی از وام های دولتی و سایر امتیازات برخوردار می شوند.
مقامات روسی با وجود تداوم دشمنی غرب و حتی آغاز جنگ دیپلماتیک علیه مسکو، در سخنرانی ها از آمریکا و غربی ها به عنوان شرکای خود یاد کرده و اعلام می کنند دست روسیه برای دوستی به طرف غرب گرفته شده است.
در واقع هر از چندگاه رئیس جمهوری روسیه از تمایل این کشور برای دوستی و همکاری با آمریکا و لزوم بهبود روابط غرب و مسکو بر اساس منافع مشترک سخن می گوید.
حداقل تاثیر این رویکرد در روسیه آن بوده که وقتی از روس ها در این زمینه پرسش می شود، می گویند دولتمردان روس خواهان بهبود روابط هستند، اما گروهی در غرب و آمریکا نمی گذارند مناسبات دو طرف بهبود یابد.
به عبارت ساده تر، مقصر اختلافات، تحریم ها و فشارها علیه روسیه از نگاه اکثر مردم این کشور، گروه هایی در آمریکا یا مقامات برخی کشورهای اروپایی هستند که از تداوم اختلاف ها و تنش ها بین واشنگتن و مسکو سود می برند.
امروز روسیه با وجود تحریم های گسترده آمریکا توانسته ذخایر طلا و ارز خارجی خود را به بیش از 458 میلیارد دلار برساند که دارایی های خارجی ازجمله سهام شرکت ها و شمش های طلا را نیز در بر می گیرد.
اکنون میزان ذخایر طلا و ارز خارجی روسیه به حدود دو هزار تن رسیده که در سالهای اخیر بی سابقه است. ذخایر طلای روسیه رکورد بی سابقه ای به جای گذاشته و به دوران استالین رسیده است و روس ها مدعی هستند که این میزان طلا وابستگی مسکو به دلار آمریکا را قطع کرده است.
شاید از این روست با وجود تصویب قانون افزایش مالیات بر ارزش افزوده در روسیه، که پیش بینی می شود باعث تورم در این کشور شود، کارشناسان پیش بینی می کنند که مردم در تعرفه های مربوط به خدمات مسکن شامل شارژ عمومی و ثابت ساختمان، مواد غذایی و برخی محصولات و کالاهای دیگر با تورم چهار درصدی دست و پنجه نرم کنند.
بانک مرکزی روسیه مدعی است که تاثیر مالیات بر ارزش افزوده بر تورم به طور میانگین یک درصد خواهد بود چرا که مالیات از 18 به 20 درصد (دو درصد) افزایش خواهد یافت اما این به آن معنا نیست که کالا ها و خدمات صرفا یک درصد افزایش می یابند چرا که عوامل دیگری همچون عرضه و تقاضا در بازار، انتظارات تورمی، هزینه های جاری، افزایش نرخ
تعرفه های خدمات مسکن و حمل و نقل، تاثیر نهایی را بر تورم خواهند گذاشت.
می توان گفت بانک مرکزی روسیه توانسته با سیاست های تدافعی خود در برابر تحریم ها، مانع از سقوط ارزش روبل در برابر ارزهای خارجی به مانند دیگر کشورها شود و در یک سال اخیر، روبل روسیه در واکنش به تحریم های متعدد آمریکا تنها کمتر از یک دهم ارزش خود را از دست داده است، شرایطی که به نظر می رسد نشانگر مقاومت اقتصاد روسیه در برابر تحریم های فعلی و آتی آمریکاست.
