این شاعر و مدرس حوزه علمیه در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن گرامیداشت فرارسیدن هفته هنر انقلاب اسلامی و سال‌روز شهادت سید شهیدان اهل قلم، سیدمرتضی آوینی این هفته را فرصتی برای شناساندن ابعاد مختلف هنر انقلاب اسلامی دانست.
او به پیوند ناگسستنی دین و هنر اشاره و خاطرنشان کرد: همواره دین روی هنر تأثیر گذاشته و هنر نیز برای انتقال پیام دین کمک کرده و هر دو تأثیر متقابلی داشته‌اند. در همه ادیان آموزه‌ها و معارف دینی در هنر تجلی یافته و باعث تعالی، شکوفایی و رشد هنر شده است.
حجت‌الاسلام اخلاقی با بیان این‌که هنر به عنوان یک وسیله تأثیرگذار مورد توجه همه اقوام و ملل بوده است گفت: اگر همه تمدن‌های مختلف دنیا را بررسی کنیم می‌بینیم آثاری که از آن‌ها کشف می‌شود آثار هنری است و نشانگر این است که همه اقوام و جوامع توجه ویژه‌ای به هنر داشته‌اند، چون هنر یک امر فطری بوده و با فطرت انسان‌ها سازگار است. هر انسانی فطرت پاک دارد و فطرت پاک انسان با هنر سازگار است و در وجود او تأثیر می‌گذارد، به همین خاطر است که ملت‌های مختلف همواره آثارشان را با جلوه‌های هنری می‌آفرینند.
او در تعریف هنر نیز اظهار کرد: هنر به معنای انجام کاری با ظرافت‌ها و ریزه‌کاری‌های ویژه و مبتنی بر اصول و قواعد زیباشناختی است یعنی ما کاری را کار هنری می‌دانیم که ظرافت‌های هنری در آن به کار رفته و نتیجه آن یک محصول زیبا، چشم‌نواز و دل‌ربا باشد که البته می‌تواند به گونه‌های مختلف جلوه کند.
این شاعر یزدی در ادامه به شاخه‌ها و رشته‌های گوناگون هنر اشاره کرد و افزود: هنرهای عظیمی که مردم یزد در متن آن قرار دارند از جمله معماری و کاشی‌کاری‌های خاص این خطه و صنایع دستی همگی هنرهای ارزشمندی است که باید حفظ شود.
او به توجه و عنایت ویژه دین مبین اسلام به هنر اشاره کرد و شعرخوانی شاعران در صدر اسلام در زمان پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) و توجه خاص آن بزرگواران به شعر به عنوان یک هنر ممتاز را نمونه‌ای از آن برشمرد.
اخلاقی با بیان این‌که شعر مانند یک سند، باعث ماندگاری وقایع و حوادث تاریخی بوده، گفت: شعر همواره باعث ماندگاری پیام دین بوده و آموزه‌های دینی که امروز در دست ماست که در رأس آن‌ها قرآن کریم و بعد زیارت‌ها و دعاها قرار دارد همه در قالب هنر ارائه شده است. هیچ سوره‌ای از سوره‌های قرآن را پیدا نمی‌کنید که با بلاغت و فصاحت نباشد؛ همه قرآن فصاحت و بلاغت است. یکی از ابعاد اعجاز کلام وحی همین فصاحت و بلاغت است که بر می‌گردد به جلوه‌های هنری آن و در دعاها و زیارات نیز همین نکته مشهود است.
حجت‌الاسلام اخلاقی به سه ویژگی هنر اسلامی اشاره کرد و افزود: ویژگی اول این است که برگرفته از معرفت و شهود هنرمندانه است، یعنی هنرمند مسلمان آموزه‌های دینی را به خوبی فراگرفته و معرفت دینی پیدا کرده و هنرش، هنری است که از معارف دینی سرچشمه گرفته است.
او آرامش معنوی را دومین ویژگی هنر اسلامی ذکر کرد و افزود: یک اثر هنری باید در مخاطب آرامش معنوی ایجاد کند، مانند فضای مساجد تاریخی همچون مسجد ملااسماعیل که معماری و کاشی‌کاری خاص آن آرامش معنوی و روحانی در انسان ایجاد می‌کند.
این شاعر آئینی در تبیین ویژگی سوم هنر اسلامی اظهار کرد: سومین خصوصیت هنر اسلامی سوق دادن مخاطب به سوی توحید است. هنرهای دینی وقتی هنر دینی هستند که ما را به سمت خدا هدایت کنند.
زکریا اخلاقی در ادامه با بیان این‌که هنر نقش بزرگی در ترویج معارف دینی دارد، ادامه داد: هنر بهترین وسیله ابلاغ پیام دین است و چون برخاسته از فطرت انسان است بنابراین در فطرت‌ها تأثیر می‌گذارد. هر انسانی با هر مسلک و مذهبی دارای فطرتی الهی و پاک است و کارهایی که با فطرت او سازگاری دارد در دلش می‌نشیند.
او به تأثیر هنر در ماندگاری یک اندیشه، فکر و پیام اشاره و تصریح کرد: اگر می‌خواهیم اندیشه و پیام انقلاب اسلامی ماندگار و به نسل‌های آینده منتقل شود تنها راهش این است که آن را در قالب هنر ارائه کنیم. اگر پیامی، نکته‌ای و آموزه‌ای به هنر مزین شد برای نسل‌های آینده جاودانه خواهد بود، زیرا آن‌چه از دوران گذشته از جمله اشعار حافظ، سعدی و مولانا به ما رسیده در قالب هنر ارائه شده است.
این شاعر در همین زمینه افزود: موزه‌ها جایگاه نگهداری آثار هنری است و این نشانگر این است که هنر خیلی از چیزها را ماندگار می‌کند.
او زبان هنر را زبانی بین المللی دانست و گفت: گردشگران خارجی که به یزد می‌آیند زبان ما را نمی‌دانند ولی زبان هنر ما را که گذشتگان در معماری کویر به جا گذاشته‌اند به خوبی درک می‌کنند و می‌فهمند و این بسیار مهم است که ما زبانی داریم که کسانی‌که هم‌زبان ما نیستند آن را به خوبی متوجه می‌شوند و چه پیام‌هایی که از این طریق می‌توانیم منتقل کنیم ولی با زبان عادی لغوی و لفظی قابل انتقال نیست. ما وسیله‌ای داریم که پیام خود را به جهانیان برسانیم تا آن‌ها این پیام را درک کنند و آن چیزی جز هنر نیست.
حجت‌الاسلام اخلاقی تصریح کرد: صدور انقلاب اسلامی با زبان هنر ممکن است، چون زبان هنر زبانی بین‌المللی است و روی همه ملت‌ها تأثیر می‌گذارد.
او با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب درباره هنر یادآور شد: در سفر معظم‌له به استان یزد در دی‌ماه 86 ایشان با اشاره به ساختمان‌های جدید در یزد فرمودند؛ «بسیاری از این نابهنجاری‌ها و اضطراب‌ها که در جامعه وجود دارد، بر می‌گردد به این‌که انسان در فضاهایی حرکت می‌کند که فضای هنری نیست». پیشینیان ما خصوصیاتی بهتر از ما داشتند، ویژگی‌های متعددی داشتند از جمله این‌که انسان‌های آرام، خوش‌اخلاق و نجیبی بودند و همه این‌ها با فضایی که در آن زندگی می‌کردند مرتبط است. باید به همان فضاهای سنتی و قدیمی برگردیم، البته تلفیق معماری سنتی و مدرن در یزد با رعایت اقتضائات خاص خودش لازم است. باید به مبلمان شهری و ساخت خانه‌ها توجه داشت تا همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب تأکید فرمودند آرامش معنوی هم در درون خانه‌ها و هم در شهر ایجاد شود.
