یگان حفاظت منابع طبیعی؛ یگانی به گستره تاریخ

به گزارش خبرنگار حوزه حوادث و انتظامی گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ جنگل‌ها و مراتع طبیعی از جمله نعمت‌های بزرگی است که خداوند در اختیار بشر قرار داده که با یک برنامه‌ریزی درست می‌توان از آن استفاده‌های مادی و معنوی کرد. اما این نعمت بزرگ نیاز به نگهبانی دارد تا مورد سوءاستفاده قرار نگیرد.
 
یگان ویژه حفاظت از منابع طبیعی یکی از زیرمجموعه‌های نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است که با درخواست و تامین بودجه از سوی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ایران کشور و با تصویب ستاد کل نیروهای مسلح از اواخر سال 1384 رسماً تشکیل شد. هدف از تاسیس این یگان دفاع مؤثرتر از  جنگل‌ها و منابع طبیعی کشور خصوصا با توجه به حملات متعددی قتل محیط بانان و جنگلبانان توسط سودجویان، قاچاقچیان چوب و شکارچیان غیرمجاز بود. فرماندهی این نیرو از هنگام تاسیس تا کنون بر عهده سرهنگ تقی ایروانی است.

 

هدف از تاسیس این یگان دفاع مؤثرتر از جنگل‌ها و منابع طبیعی کشور خصوصا با توجه به حملات متعدد قتل محیط‌بانان و جنگلبانان توسط سودجویان، قاچاقچیان چوب و شکارچیان غیرمجاز بود. فرماندهی این نیرو از هنگام تاسیس تا کنون بر عهده سرهنگ تقی ایروانی است.

 

 1- حفاظت از عرصه منابع طبیعی از طریق اجرای مقررات موضوعه بر اساس طرح‌ها و دستورالعمل‌های مربوطه

2- گشت و مراقبت و اقدامات پیشگیرانه و اطلاع‌رسانی به موقع به منظور حفظ و حراست از عرصه منابع طبیعی

3- کنترل بهره‌برداری از منابع طبیعی طبق قوانین موضوعه

4- اتخاذ تدابیر، تمهیدات و اقدامات لازم به منظور جلوگیری و مقابله با جرایم مرتبط با وظایف قانونی سازمان
 
5- بازرسی و کنترل محموله‌های جنگلی و مرتعی و کشف محموله‌های قاچاق غیر مجاز در معابر، جنگل‌ها و محورهای مواصلاتی با هماهنگی ناجا

6- جلوگیری از تردد و چرای غیر مجاز دام در عرصه منابع طبیعی طبق قوانین و مقررات مربوطه

7- بازرسی مستمر کارگاه‌های چوب بری و کارخانجات صنایع چوب بر اساس تبصره 3 ماده 54 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع

8- اتخاذ تدابیر اجرایی و اقدامات پیشگیرانه، پیش آگاهی، کشف و تعقیب جرم و مجرم مرتبط با ماموریت یگان در چارچوب قوانین موضوعه

10- تشکیل پرونده قضایی متخلفان، قاچاقچیان و متجاوزان به عرصه منابع طبیعی و جرایم مشهود برابر قوانین حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع، ارجاع و اعزام به مراجع قضایی

11- اتخاذ تدابیر اجرایی و اقدامات پیشگیرانه، پیش آگاهی و همکاری در کشف و اطفای حریق و امور امدادی و مردم یاری به هنگام بروز سوانح غیر مترقبه در عرصه‌های منابع طبیعی با هماهنگی واحدهای ذیربط

 

 

 12- انجام وظایف قانونی در مقام ضابط خاص دادگستری در حوزه ماموریت و در حدود وظایف

13- مساعدت و همکاری با عوامل انتظامی محل ماموریت در کشف جرایم

14- اجرای تصمیمات، آراء و احکام مراجع اداری و قضایی صادره در خصوص پرونده‌های مرتبط با تخلفات و جرایم در عرصه و اعیان منابع طبیعی

15- برقراری تعامل با مراجع نظامی، انتظامی، قضایی و سایر دستگاه‌ها به منظور اجرای بهینه وظایف و ماموریت های یگان با هماهنگی سازمان

16- جمع‌آوری اطلاعات انتظامی توسط یگان و هماهنگی و همکاری متقابل با ناجا و حراست سازمان متبوع جهت جمع‌آوری اخبار و تولید اطلاعات مورد نیاز در راستای انجام بهینه وظایف آنها

17- انجام اقدامات لازم برای حفاظت اماکن سازمان و نظارت و کنترل بر ورود و خروج اشیاء و اموال سازمان به منظور حصول اطمینان از بر قراری حفاظت بر اساس دستور العمل‌های صادره

18- انجام ماموریت‌ها و وظایفی که در شرایط غیر عادی در امور امنیتی و انتظامی از سوی ناجا ابلاغ می‌شود

 

 

 

مستحفظ مسلح جنگل در سال 1303 در اداره جنگلبانی که جز وزارت کشاورزی بود تشکیل شد؛ اما این تشکیلات در سال 1313 منحل شد. پاسبان جنگل در سال 1314 در استان گیلان و سپس استان مازندران تعدادی از افراد با عنوان پاسبان جنگل برای نظارت بر قطع درختان استخدام شدند که به هیچ وجه کارآمد نبود.

 

 

با وزارت سرتیپ حسین اخوی در وزارت کشاورزی و به دستور وی بنگاه جنگل‌ها؛ جنگلبان‌های نظامی جذب کرد. این افراد دوره کاملی متشکل از دروس نظامی ، حقوق، جنگل و درخت شناسی را گذراندند و هسته اولیه گارد جنگل را تشکیل دادند. ژاندارمری نیز برای کمک به این نیروها پاسگاه‌های خود را در کنار پاسگاه‌های گارد جنگل مستقر کرد. در سال 1339 و به دلیل مسائل نظامی و سیاسی گارد جنگل منحل و ماموریت آن به ژاندارمری محول شد.

 

 

 

در سال 1346 سازمان جنگلبانی ایران به وزارت منابع طبیعی تبدیل شد و دوباره موضوع گارد جنگل مطرح و تصویب شد. در سال 1350 وزارت منابع طبیعی منحل و سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور تحت مسئولیت وزارت کشاورزی به ادامه وظایف خود پرداخت. در سال 1355 ژاندارمری به نیروهای خود که در گارد جنگل مشغول بودند نیاز پیدا کرد و بدین صورت ماموریت گارد جنگل دوم به پایان رسید.

 

پس از انقلاب اسلامی در سمیناری با حضور شهید محمدجواد باهنر و استانداران و نمایندگان ایران در مجلس ضرورت استفاده از جوانان مومن و انقلابی در قالب سپاه جنگل احساس شد. در سال 1361 بر اساس سهمیه بندی تعیین شده تعداد 313 نفر در استان‌های گیلان و مازندران و گلستان و حدود 430 نفر در سایر استان‌ها از ماموران سپاه پاسداران گزینش شدند و در سال 1366 به علت محدودیت‌های اعتباری معاونت حفاظت و سپاه جنگل منحل گشت.

 

 

با موافقت ستاد کل نیروهای مسلح در بهمن ماه 1382 یگان حفاظت این سازمان با معرفی سرهنگ تقی ایروانی به عنوان فرمانده کار خود را آغاز کرد. این یگان به طور رسمی در اسفندماه 1384 آغاز به کار کرد.