شهر زیر زمینی نوش آباد کاشان ؛ اویی، رازی در دل زمین

داشتن منابع بسیار و موقعیت خاص کشور عزیزمان ایران، باعث شده تا در طول تاریخ بیگانگان بسیاری قصد تصرف آن را داشته باشند؛ جنگ های خونین، چشم های اشک بار و زخم هایی که زمان هم نتوانسته، مرهمی بر آنها بگذارد همه و همه ساکنان این مرز و بوم را بر آن داشتند تا راه حلی را برای کاهش تلفات و حفظ جان و اموال خود پیدا کنند.

آنها با هوش و استعداد خود و موقعیت سنجی مناسب سازه هایی دفاعی را خلق کردند که هر یک به گونه ای از آنها محافظت می کرد. در نقاطی خاص، دیوارهای دفاعی شکل گرفتند و در جایی دیگر قلعه ها و برج های نگهبانی ساخته شدند. در این میان، ساکنان برخی شهرها تصمیم گرفتند تا به اعماق زمین پناه ببرند و پناهگاهی زیرزمینی را برای خود بسازند. مقصد امروز ما نیز یکی از همین پناهگاه هاست که با ویژگی های خاص، توجه بسیاری را در سراسر جهان به خود جلب کرده است. 

وارد #کاشان که می شوی همه به خوبی آن را می شناسند. از مدخل شهر کاشان که بگذری ، عبارت نوش آباد خودنمایی می کند. تابلو ها را که دنبال کنی، بعد از عبور از کوچه های تنگ به یک ورودی می رسی. داخل که می شوی، اولین کار پایین رفتن از تعداد زیادی پله در فضایی نیمه تاریک است. پله هایی که تو را به دنیایی جدید و زیرزمینی می کشاند…

امروز سفری به اعماق زمین داریم تا نگاهی بیاندازیم به باقی مانده ای از تاریخ که روزی در آن زندگی جریان داشته است.

کارناوال شما را به یک سفر فراموش نشدنی به قلب زمین دعوت می کند .

چرا شهر زیرزمینی نوش آباد؟

–  شهر زیرزمینی نوش آباد، بزرگترین نمونه ی معماری دست کن جهان که در سه طبقه و در عمق 4 تا 18 متری زمین ساخته شده است.

– این شهر نمونه ی منحصر به فرد از یک ساختار نظامی و دفاعی می باشد که سطح زیرین شهر نوش آباد را فرا گرفته است.

– سیستم تهویه، راه های ورودی و خروجی و پیش بینی کلیه ی نیازهای دفاعی در این شهر، هوش سازندگان آن در سال های دور را به نمایش می گذارد.

دنیای زیرزمینی نوش آباد

دنیایی که قصد ورود به آن را داریم در واقع بزرگترین نمونه ی معماری دست کن جهان است . نمونه ی منحصر به فرد از یک ساختار نظامی و دفاعی در زیر شهر نوش آباد است  که امروزه به شهر زیر زمینی اویی نیز شهرت دارد . این شهر رمز آلود توسط مقنی های ماهر و با حفر تونل هایی در دل زمین ساخته شده است.

تنها راه ورود به این دنیای رمز آلود ورودی هایی است که تنها 120 متر ارتفاع دارد و فقط یک نفر را از خود عبور می دهد. ساختاری متراکم و تودرتو با راهروهای فراوان  در عمق زمین که پس از طی مسافتی به قسمت های اصلی  با ارتفاع 180 سانتی متر می رسد .

وقتی که در شهر زیر زمینی قرار گرفته اید هیچ صدایی از طبقه بالا که شهر است به گوش نمی رسد .

جالب است بدانید  که این شهر نمناک و نیمه تاریک  که درواقع طبقه ی زیرین شهر نوش آباد کاشان است  که در سال 1383 به طور کاملا اتفاقی در زمان حفر چاه آب و در اثر سقوط یکی از مقنی ها در آن ، کشف شد .

تاریخ ایجاد شهر به دوران ساسانی می رسد اما در دوره های بعد در طول 500 سال تکامل یافته و در زمان سلجوقیان ، صفویان و حتی قاجار نیز مورد استفاده بوده است. این شهر ارزشمند در  سال 1385 با شماره 15816 به ثبت میراث فرهنگی  رسیده است .

شهری درچند طبقه

شهر زیرزمینی اویی در سه طبقه در عمق 4 تا 18 متری زمین ،  شکل گرفته اما  امروز تنها قسمت هایی از  آن قابل دسترسی است . ساختار شهر به حدی متراکم و پیچیده است که هنوز به طور کامل مورد بررسی قرار نگرفته و تحقیقات در مورد آن ادامه دارد. گمان می رود این شهر در حدود 15 هزار متر مربع وسعت داشته باشد.

در اعماق زمین به راحتی نفس بکشید.

راز بزرگی که در دل اویی نهفته است ، سیستم تهویه آن است . آغاز کانال های شهر از سطح زمین و ساختار U شکل آنها علاوه بر عبور و مرور افراد در مواقع نا امنی ،  ورود و خروج هوا را نیز در آن ممکن کرده است. سازندگان آن با هوش و ذکاوت دیواره های این شهر را در کنار جریان های آب قنات قرار داده اند تا هوای خنک در آن جریان پیدا کند.

ساختار دفاعی ؛ مهم ترین نیاز ایران در طول تاریخ

ایران به دلیل قرار گیری در شرایط خاص جغرافیایی ، همواره مورد تجاوز و تاخت و تاز اقوام مختلف بوده است .به همین دلیل لزوم وجود ساختاری دفاعی در همه ی دوران ها احساس می شده است . یکی از انواع ساختار های دفاعی ، پدافند غیرعامل است .

پدافند غیر عامل مجموعه اقداماتی است که به وسیله ی آن ها نیروی انسانی و تجهیزات حفظ شده اما خسارتهایی به دشمن و تجهیزاتش وارد می شود . اویی ، نمونه ی بی نظیر پدافند غیر عامل است . ساختار پیچیده ی آن به گونه ای طراحی شده است که امکان استتار و دفاع در برابر دشمن را در هر شرایطی فراهم می کند .

اویی ؛ پناهگاه امن

اویی در زمان حمله مغول پناهگاهی امن برای ایرانیان بوده است .در قسمت هایی از این ساختار ، چاه و چاهک‌هایی مشاهده می‌شود که به سختی می‌توان وارد آن شد. ارتفاع این چاهک ‌ها 3 تا 5 متر است که راه ارتباطی به طبقات بعدی است.  پس از ورود به چاهک ها و طی مسافتی به صورت عمودی به سمت پایین ، راه به صورت افقی ادامه پیدا کرده و دوباره به سمت بالا خواهد رفت .

با این طراحی U شکل  هر کس قصد ورود به فضاها را دارد ناگزیر باید از پایین به بالا حرکت کند که قدرت دفاعی افراد مهاجم را به صفر می‌رساند و این ساختار دفاعی به‌گونه‌ای است که تسلط کافی را برای مقابله با دشمن فراهم می‌کند.

علاوه بر این بر روی چاهک ها درپوش هایی سنگی تعبیه شده که در مواقع احساس خطر یا ورود دود به طبقات با تخته سنگ دریچه مسدود می شده است. در دهانه هر چاهک تعدادی قلوه سنگ دیده می شود که اگر دشمن قصد ورود به فضاها را داشته باشد با سنگ‌ها که حکم وسایل و ابزار دفاعی را داشته بر سر مهاجمین بکوبند.

 اتاق ها، که محل اسکان خانواده ها در زمان خطر بوده ، به شکل تو در تو و با راه رو های زاویه دار که دید مستقیم را با فضای بعدی از بین می برد ساخته شده است .

راه ورودی شهر از چاه های ساختگی در خانه ها بوده است . در هنگام درود افراد به شهر زیرزمینی ، فردی که جلوتر از همه بوده چراغ‌ها را روشن و آخرین نفر چراغ ها را خاموش می کرده تا اگر دشمنی به دنبال آنهاس است ، راه را پیدا نکند، راه رو ها به گونه ای طراحی شده که فقط یک نفر را از خود عبور می دهد .از  بعضی جاها باید به صورت خم  و در جاهایی هم باید به صورت سینه خیز عبور کرد.

همچنین ایجاد فضاهایی در بدنه دیوار ها برای استتار افراد در زمان تعقیب و گریز و راه های مخفی جهت غافلگیری دشمنان از شاخصه های دفاعی شهر به شمار می رود.

شهری زیر زمینی با همه امکانات

وقتی وارد اویی می شویم در واقع با شهری سرو کار داریم که دارای همه ی امکانات برای اسکان موقت اهالی یک شهر است . سرویس های بهداشتی ، پایاب برای دسترسی به آب و انبار آذوقه در شهر تعبیه شده است . برای تامین روشنایی آن  در 20 سانتی متری زیر سقف و به فاصله 1 متر در سراسر بدنه اتاق ها ، محلی برای چراغ های پیه سوز قرار دارد . یکی از چراغ های پیه سوز کشف شده در این شهر ، قدمتی 700 ساله دارد.

چرا این شهر به اویی معروف شد ؟

در لغت نامه دهخدا  « اوی » واژه‌ای  است  که در گویش کاشانی معادل « آهای » فارسی قرار می گیرد. به لحاظ  ساختار تو در تو و تاریک بودن شهر زیرزمینی در قدیم افراد برای پیدا کردن یکدیگر با صدای بلند با کلمه « اوی » همدیگر را صدا می‌کرده‌اند. همچنین گفته می شود که  مقنی ها برای هنگام حفر شهر زیرزمینی، برای جابه جایی خاک از ظرف هایی به نام دلو ، استفاده می کردند. وقتی دلو پر از خاک می‌شده مقنی فریاد می‌زده « اوی » و فردی که مسئول بالا کشیدن دلو بوده است با شنیدن آن متوجه می‌شده که باید دلو را بالا بکشد.

راه دسترسی و اطلاعات بازدید

شما می توانید همه روزه به غیر از ایام سوگواری ، با پرداخت 25000 ریال از ساعت 9٫00 الی 19٫00 از این مجموعه ی حیرت انگیز دیدن کنید.

آدرس

استان اصفهان، کاشان، نوش آباد

راه دسترسی

پس از گذر از مدخل شهر کاشان، تابلو ها تا رسیدن به مقصد شما را یاری خواهند کرد.

فاصله از مرکز استان و شهرهای اطراف

اصفهان: 219 کیلومتر

کاشان: 14 کیلومتر

نطنز: 97 کیلومتر

موقعیت شهر زیرزمینی نوش آباد بر روی نقشه

<iframe width=”800″ height=”500″ src=”http://map.karnaval.ir/iframe/place/ChIJfairbPGblj8RN_WyKk9DkkQ”></iframe>

پیشنهاد کارناوال

در صورت سفر به کاشان ، بازدید از اویی را در برنامه ی خود بگنجانید . در کنار بازدید از این شهر زیر زمینی می توانید بازدیدی هم از خانه های تاریخی کاشان و یا دیگر آثار تاریخی و فرهنگی شهر نوش آباد داشته باشید .

سخن آخر

هنوز هم کارشناسان در حال بررسی بیشتر این مجموعه هستند . شما چه نظری دارید ؟ آیا ممکن است این شهر ، تاریخ و حتی وسعتی بیشتر از تصور کارشناسان داشته باشد ؟ آیا این شهر رمز آلود را از نزدیک دیده اید ؟ در صورت بازدید ، نظرات خود را با دوستان کارناوالی خود به اشتراک بگذارید .