پوشش نوسانات قیمت خودرو از جمله پوشش‌های غیراجباری‌ست که توسط شرکت‌های بیمه ارائه می‌شود اما در شرایط نابه‌سامان بازار خودرو به نظر ضروری می‌رسد.
خودروهایی که تا چند ماه قبل 60 میلیون تومان قیمت داشتند در این چند ماه ارزش‌شان چند برابر شد و از مرز 100 میلیون تومان عبور کردند و احتمالا صاحبان‌شان پیام هایی از شرکت‌های بیمه دریافت کردند که به از آنها خواسته بود ارزش خودرو بیمه شده را افزایش دهند.
در این جا چند سوال مطرح می‌شود که این سوالات را با علی هدایتکار، رئیس اداره نظارت بر بیمه های خودرو مطرح کرده ایم.
ارزش خودرو در قرارداد بیمه بر اساس قیمت روز بازار محاسبه می‌شود و یا قیمت کارخانه و آیا کارشناس بیمه ارزش‌گذاری خودرو را بر عهده دارد یا صاحب خودرو و در نهایت اینکه به صرفه ترین راه برای افزایش ارزش خودرو و پرداخت هزینه کمتر چیست؟
ایشان در گفتگو با دیجیاتو توضیح داد که در بیمه بدنه، ارزش خودرو بیمه شده را بیمه گذار تعیین می‌کند و بیمه‌گر در فرم پیشنهاد از بیمه گذار می‌خواهد که تمامی مشخصات خودرو اعم از سال تولید، نوع شاسی و ارزش خودرو را مشخص کند.
هدایتکار تاکید می‌کند که صاحب خودرو باید ارزش واقعی خودرو که در بازار خرید و فروش می‌شود و نه قیمت کارخانه را اعلام کند. به گفته او اعلام ارزش بیشتر و کمتر از قیمت واقعی خودرو به زیان بیمه‌گذار است چراکه اگر خودرویی را بیشتر از ارزش واقعی آن بیمه کنید هیچ فایده‌ای برای بیمه‌گذار نخواهد داشت جز اینکه حق بیمه بیشتری پرداخت کنند و درصورتیکه ارزش را کمتر از قیمت واقعی اعلام کند، هنگام دریافت حق بیمه متضرر خواهد شد:
«بررسی خودرو توسط کارشناس بیمه به منظور قیمت گذاری صرفا مشورتی است و در نهایت قیمت خودرو را صاحب آن تعیین می‌کند.»
با این حساب، زمانی‌که قیمت خودرو بعد از بیمه شدن افزایش یافت چه باید کرد؟
به گفته رئیس اداره نظارت بر بیمه‌های خودرو بیمه مرکزی، بهتر است صاحب خودرو از پوشش نوسانات قیمت استفاده کند. این پوشش به نام پوشش حذف ماده 10 قانون بیمه نیز شناخته می‌شود و بر اساس آن اگر ارزش خودرو تا 50 درصد افزایش یابد ماده 10 (پرداخت خسارت بر اساس ارزش بیمه شده و نه قیمت افزایش یافته روز) اعمال نخواهد شد. هدایتکار توضیح می‌دهد:
«طبق این پوشش بیمه‌گذار می‌تواند درخواست کند که سرمایه بیمه 25 درصد تا 50 درصد ضافه شود تا پس از افزایش قیمت خودرو، برای دریافت خسارت با هیچ کسوراتی مواجه نشود. بنابراین با خرید این الحاقیه اگر قیمت خودرو از 100 به 125 میلیون تومان رسیده باشد در هنگام دریافت خسارت، پرداختی بیمه بر اساس همان 125 میلیون تومان محاسبه خواهد شد و اگر الحاقیه تا افزایش 50 درصد باشد، همین روال طی خواهد شد.»
این پوشش خسارات کلی مانند سرقت خودرو را هم شامل می‌شود و صاحب خودرو در صورت دزدیده شدن یا از دست دادن خودرو در اثر آتش سوزی، می‌تواند از بیمه توقع داشته باشد که خسارت را به قیمت روز دریافت کند؟
علی هدایتکار توضیح می‌دهد که این موضوع در قرارداد ذکر می‌شود و بیمه‌گذار باید به بند‌های قرارداد دقت کند:
«بعضی از شرکت‌ها در بیمه‌نامه ذکر می‌کنند که پوشش نوسانات قیمت صرفا برای خسارات جزئی مانند تصادفات اعمال می‌شود و شامل خسارات کلی مانند سرقت و سوختن کامل خودرو نخواهد شد و در صورت بروز خسارات کلی، پرداختی بر اساس آنچه در بیمه‌نامه ذکر شده، محاسبه خواهد شد. در مقابل برخی بیمه‌ها نیز چنین شرطی ندارد و در صورت بروز خسارات کلی و سرقت، خسارت را به اندازه قیمت افزایش یافته روز می‌پردازند. بنابراین بیمه‌گذار باید به این موارد در بیمه‌نامه دقت کند.»
پوشش نوسانات قیمت هزینه دارد اما زیاد نسیت و در واقع به نفع بیمه‌گذار است که آن را خریداری کند. فرمول محاسبه این پوشش عرفا 3 درصد حق بیمه پایه است که البته برخی بیمه‌گران ممکن است درصد بیشتری دریافت کنند.
رئیس اداره نظارت بر بیمه‌های خودرو بیمه مرکزی برای دیجیاتو تشریح می‌کند که حق بیمه پایه، صرفا برای حق بیمه پوشش‌های خطرات اصلی یعنی آتش سوزی، سرقت کلی و حادثه محاسبه و دریافت می‌شود: «حق بیمه پایه بر اساس نوع و ارزش خودرو تعیین می‌شود. مثلا اگر خودروی 4 سیلندر با سن کمتر از 10 سال، 30 میلیون تومان ارزش داشته و چینی نباشد، 1.6 درصد ارزش خودرو به عنوان حق بیمه پایه محاسبه می‌شود که معادل 480 هزار تومان خواهد شد. اگر خودرو چینی باشد 1.8 درصد محاسبه خواهد شد.»
خرید خطرات اضافه بر اساس حق بیمه پایه 480 هزار تومان محاسبه می‌شود. حق بیمه نوسانات قیمت 3 درصد از حق بیمه پایه است که معادل 14 هزار و 400 تومان است. پوشش بلایای طبیعی 3 درصد، اسید پاشی 3 درصد و سرقت درجا یا همان سرقت قطعات خودرو 2.5 درصد ارزش قطعات است.
هرچند که بسیاری از افراد نسبت به استفاده از بیمه نظر مثبتی ندارند اما داشتن بیمه بدنه و پوشش‌های غیر اجباری آن که قیمت زیادی ندارند در چنین شرایطی که خودروها هر ماه ارزش‌شان بیشتر می‌شود خالی از فایده نیست، بلکه در شرایط اضطرار کمک خوبی برای زیان‌دیده خواهد بود.
