پیک نیک در کنار مردگان ؛ یونان

اعتقادات و سنت های کهن خواه ناخواه با زندگی ما گره خورده اند. گاهی اعتقادات قدیمی خیلی عجیب هستند.

امروز می خواهیم همراه با تعداد معدودی از یونانی ها که اصرار به حفظ سنتشان دارند در یکی از رسوماتشان شرکت کنیم و پیک نیکی برویم که تا به امروز فکرش را هم نمی کردیم . پیک نیک در گورستان ! 

در یکی از روستاهای یونان به نام ریزانا در شمال شهر تسالونیکی زندگان و مردگان باهم غذا می خورند.

 آنها برای یادآوری رنجی که برای بدست آوردن گورستان کشیده اند و تسکین غم از دست دادن عزیزانشان هرسال در روز موعود با رفتگانشان به پیک نیک می روند ؛  شاید غذا خوردن بر سر مزار خویشاوندان کمی غیر معمول بنظر برسد اما یونانی ها آن را امری عادی می دانند.

بیایید باهم به این پیک نیک برویم و با مردگان یک دل سیر غذا بخوریم.

 با کارناوال همراه باشید.

معرفی مراسم پیک نیک با مردگان

مراسمی شبیه به پیک نیک هر ساله ساعت 11 صبح روز عید پاک ( اولین روز ماه می ) در گورستانی در شهر تسالونیکی ( Thessaloniki )  #یونان و قبرستان محلی روستایی کوچک به نام ریزانا برقرار است.

همه ی اعضای خانواده در این مراسم هستند، از ساعت 10 صبح میهمان ها کم کم میز و صندلی به دست از راه می رسند، غمی در چهره هایشان نمایان نیست چون در این پیک نیک گریه ممنوع است، همه کنار هم جمع می شوند تا به رفتگانشان احترام بگذارند و آنها را بار دیگر کنار خود در پیک نیک احساس کنند.

بزرگ ترها میزها را رومیزی می کشند و همه را با بشقاب و شمع و گل های رنگارنگ و زیبا می آرایند؛ گویا قرار است میهمانی بزرگی برپا شود. کودکان هم لابه لای مزار مردگان بازی و شادی می کنند و صدای خنده هایشان در جای جای گورستان به گوش می رسد.

قبل از هر چیز ویدئویی از این مراسم ببینیم.

یونانی ها با مردگان

این رسم مخصوص کسانی بوده است که در اصل در اطراف دریای سیاه زندگی می کردند آنها طی سالهای مختلف به ترکیه ، گرجستان یا روسیه کوچ کردند. این رسمی غم انگیز و مراسمی برای عزاداری نیست بلکه مردمی که در این جشن شرکت می کنند به هم لبخند هدیه می کنند و یکدیگر را می بوسند.

از ساعت 11 صبح روستای ریزانا کاملا شلوغ می شود حتی تا باغچه های کنار گورستان هم ماشین ها می آیند اکثر این ارتدوکس ها در تسالونیکی ساکن هستند.

تخم مرغ قرمز

همان طور که متوجه شدید این پیک نیک مصادف است با روز عید پاک که مهم ترین عید مسیحیان است. در این عید مسیحیان تخم مرغ هایشان را با رنگ های گوناگون تزیین می کنند و با آنها جشن می گیرند اما ارتودوکس ها عقیده دارند همه ی تخم مرغ ها باید قرمز رنگ شوند تا یاد آور خون حضرت مسیح باشند.

گاهی پیروان این مذهب همراهشان تخم مرغ های قرمز رنگ شده می آورند و غذاهایشان را با آنها تزیین می کنند یا به تخم مرغ های یکدیگر میزنند و می شکنند تا این از هم گسیختگی یادآوری شود برای روز رستاخیز و به هم تبریک میگویند که “مسیح طلوع کرده است “.

در این پیک نیک غذاهایی از جمله انواع پیراشکی، کوفته ی گوشت، سوپ های مختلف و نان های مخصوص سرو میشود.

داستان پیک نیک در گورستان

پونتیک به معنای دندان سیاهان نام گروهی از نژاد یونانی است که در اطراف دریای سیاه بین سالهای 1914 تا 1923 میلادی زندگی می کردند. بیش از 350٫000 نفر از جمعیتشان به دست عثمانیان در اوایل سال 1900 میلادی کشته شدند یا با زور از سرزمینشان بیرون و به پناهندگی به کشورهایی مثل ترکیه و گرجستان روی آوردند..

استفانوس افلیدیس ( Stefanos Oflidis ) نماینده ی پونتیک ها که شغل اصلیش تکنسین دندان است می گوید: بیشتر ما از مردم عادی  هستیم اما احترام به اجداد برایمان خیلی اهمیت دارد.

او تعریف می کند که: ما در شهر تسالونیکی ساکن هستیم و در سالهای متوالی اجدادمان در گورستان های اطراف این شهر به خاک سپرده شده اند؛ او می گوید ما کمبود جا داشتیم بعد از سه سال مردگان نبش قبر می شدند تا مردگان جدید در قبرهایشان دفن شوند؛ این کاملا مخالف با عقیده ی ما راجع به احترام به مردگان بود به همین دلیل ما شروع به جستجو برای گورستان جدید کردیم. کمی بعد از آن با کمک پدر روحانی الکساندروس صاحب گورستانی دیگر شدیم.

لفتریس (  Lefteris Tepetidis ) که خانواده اش از قزاقستان به یونان مهاجرت کرده بودند در سال 1960 میلادی موافقت کرد تا 60٫705 متر مربع از زمین شخصیش را به یاد پسر 15 ساله ی جوان مرگش به مردم ما ببخشد؛ پس از سال ها که مردگان پونتیک ها آواره بودند موفق شدند عزیزانشان را با آرامش در دفن کنند.

در سالهای اخیر بسیاری از بازماندگان نژاد پونتیک ها در #آلمان مشغول به کار هستند یا نمیتوانند هزینه ی مسافرت به تسالونیکی را پرداخت کنند اما با این حال طوری برنامه ریزی می کنند که با اتوبوس به مراسم پیک نیک با مردگان برسند.

قبرستان ریزانا

مساحت این قبرستان کمی بیشتر از 61000 متر مربع است. همه ی مردگان ثروتمند نبودند به همین دلیل بعضی از قبرها فقط پوششی از سنگ ریزه یا سنگ های ارزان قیمت دارند.

جنس اکثر سنگ قبرها گرانیت با علامت صلیب است اما بعضی از آنها فقط یک صلیب کوچک چوبی دارند.

در سال های اخیر تلاش شده قبرها یک دست شوند و حتی این مراسم در گورستان های دیگر تسالونیکی برگذار شود.

پایان مراسم پیک نیک در گورستان

این مراسم با هدف احترام به گذشتگان برگذار می شود و بعد از یک سال ارتودوکس ها یکدیگر را می بینند.  بعد از پایان پیک نیک هنگام غروب خورشید با کمک هم ظروف غذا ، میزو و صندلی ها را جمع و قبرستان را تمیز می کنند.

گورستانی در سکوت باقی می ماند.

چطور به این مراسم بریم

برای رسیدن به این قبرستان زیبا باید به یونان مهد تمدن #اروپا برویم. البته ارتودوکس ها این مراسم را در تمامی گورستان های یونان برگذار می کنند در روز عید پاک به هرکدام از گورستان های مسیحیان بروید این پیک نیک را می بینید اما گورستان ریزانا که علت به وجود آمدن این رسم است در شهر تسالونیکی قرار دارد.

تسالونیکی بعد از آتن دومین شهر بزرگ یونان محسوب می شود و قبرستان ریزانا در روستایی از توابع اطراف این شهر است.

آدرس: یونان، تسالونیکی، روستای ریزانا، گورستان ریزانا.

address: rizana cemetry > rizana village > tessaloniki city > Greece

توصیه کارناوال

قبل از مسافرت به یونان باید بدانید عید پاک مهم ترین عید یونانیان است و اگر قصد دیدن مراسم عید پاک و پیک نیک بر مزار مردگان را دارید باید در فصل بهار به این کشور سفر کنید. آب و هوای تسالونیکی آب و هوای اقیانوسی است و در بهار بسیار دل نشین . 

توجه داشته باشید ریزانا روستایی بسیار آرام است و رفت وآمد در آن بیشتر با اتومبیل شخصی و اتوبوس انجام می پذیرد و قبرستان های محلی از جمله ریزانا 24 ساعت شبانه روز باز هستند.

کلام آخر

سفری داشتیم به گوشه ای دور افتاده از یونان این کشور پر از فرهنگ و هنر ، نظر و پیشنهادهایتان را برای هرچه بهتر شدن پذیرا هستیم .