علی یونسی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا درخصوص وضعیت اقتصادی ایران متاثر از فشارهای خارجی، اظهار کرد: با توجه به شرایط سیاسی‌اقتصادی حاکم بر جهان و خروج ترامپ از برجام، دو تاریخ برای ایجاد چالش در اقتصاد ایران مطرح شد که یکی 15 مردادماه 97 و دیگری 14 آبان ماه 97 بود.
وی گفت: آمریکا تلاش کرد با خروج از برجام و تعیین این دو تاریخ وضعیت ایران را بر مبنای اهدافی که این کشور و متحدانش مدنظر دارند مورد ارزیابی قرار دهد و در هنگام خروج از برجام که خردادماه سالجاری بود اعلام کرد که در مردادماه قصد دارد ایران را تحریم کند. آمریکا شروع به ارزیابی فضای اقتصادی ایران و فضای روانی کشور در قالب جنگ رسانه‌ای برای ایجاد جو تورمی در اقتصاد ایران کرد که این امر به افزایش قیمت دلار در بازار دامن زد.
یونسی ادامه داد: تاریخ بعدی که ترامپ برای ایجاد چالش در اقتصاد ایران اعلام کرده است 14 آبان ماه سال جاری است که موضوع آن صفر شدن صادرات نفت ایران و اعمال تحریم‌های ثانویه به عنوان گام بعدی برای ضربه زدن به اقتصاد ایران بود.
این استاد دانشگاه، این اقدامات را دارای اهداف سیاسی دانست و گفت: این اقدامات که موجب فشار بر اقتصاد ایران شد برای رسیدن به اهداف سیاسی درخصوص مسئله موشک‌ها و مسائل منطقه ای است و آنها در واقع موضوع تلاش برای براندازی جمهوری اسلامی ایران را با محوریت مسئله موشک‌ها و حضور نظامی در سوریه آغاز کردند و علاقمند بودند تا با ایجاد اختلال اقتصادی در داخل کشور بتوانند مردم را علیه نظام حرکت دهند و عملا مشکلاتی را در درون کشور ایجاد کنند.
وی تاکید کرد: اقدامات آنها منجر به افزایش نرخ دلار و تشدید تورم شد و کاهش ارزش پول ملی را رقم زد، اما اهدافی که آنها دنبال می‌کردند با فهم و درک بالای سیاسی و هوشمندی مردم محقق نشد و نتوانستند مانند توطئه‌های پیشین به اهداف خود برسند و عملا با شکست مواجه شدند.
وی به عملکرد دولت در این سالها اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد که بخش دولتی کارنامه خوبی در این سالها نداشته و در چهار سال زمانی که فرصت داشت تا با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم موجب تقویت رونق تولید شود و بستر صادرات را فراهم کند، نتوانست این سیاست را به خوبی اجرا کند.
یونسی تاکید کرد: اگر دولت موفق شده بود طی این چهار سال مقاوم کردن اقتصاد برای بهبود شرایط تولید را رقم بزند، در جریان این جنگ اقتصادی و ارزی، ارزش پول ملی کاهش نمی‌یافت و به جای التهاب در بازار شاهد افزایش صادرات و افزایش ورود ارز به کشور بودیم و می‌توانستیم با صادرات کالاهای غیر نفتی به خوبی ارز مورد نیاز کشور را تامین و یک موقعیت خوب برای رفع وابستگی نفت ایجاد کنیم.
فشارهای اقتصادی تاریخ اعتبار دارند/ضرر اصرار بر ادامه سیاست‌ها، متوجه آمریکا
وی با بیان اینکه فشارهای اقتصادی موجود به دلیل ماهیت سیاسی شان تاریخ انقضاء و اعتبار دارند، افزود: به همین دلیل می توان گفت که فشارهای اقتصادی به آخر عمر خود نزدیک می‌شوند چراکه از نظر علمی تحریم و فشار اقتصادی یک عمر مفید دارد که وقتی از آن عمر مفید بگذریم کارآیی خود را از دست داده و برای کشور تبدیل به فرصت خواهند شد.
وی تاکید کرد: آمریکا نتوانست به پشتوانه متحدان خود که اسرائیل و عربستان هستند در این دوره زمانی که اوج تشدید تحریم ها و فشار اقتصادی بود جمهوری اسلامی ایران را منزوی کرده و به زانو درآورد، بعد از این ماجرا نیز اگر بخواهد بر سیاست‌های خود اصرار بورزد، این تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی برای ایران تبدیل به فرصت خواهد شد.
این متخصص حوزه اقتصاد درخصوص وظیفه مردم و مسئولان برای بازگشت آرامش به بازار کشور اظهار کرد: تاریخ دوم برای وقوع مجدد چالش در اقتصاد ایران 14 آبان ماه سالجاری اعلام شده و حدود یک ماه تا آن تاریخ زمان داریم. وقتی آمریکا نتوانسته جامعه جهانی و اروپا را علیه ایران متحد کند و برنامه او برای صفر کردن صادرات نفتی ایران نیز محقق نشده، فضا به سمتی پیش می‌رود که فشارها علیه ایران برداشته شده و با همراهی مردم، دلار آرام آرام به سمت فضای تعادلی خود بر می‌گردد.
دلار در شیب/قیمت دلار تابع عملکرد دولت و مردم
وی افزود: به نظر می‌رسد این روند کاهش قیمت دلار هر چند ممکن است تا 14 آبان با نوسانات افزایشی یا کاهشی همراه باشد ولی در مسیر بلندمدت کاهش قرار گرفته است و اینکه در واقع به چه عددی برسد تابع عملکرد مردم و دولت است.
وی تصریح کرد: افرادی که در شرایط اقتصادی بوجود آمده هیجان زده شده و به سمت خرید دلار رفتند باید آرام آرام به سمت فروش دلار حرکت کنند که در غیر این صورت سرمایه‌های خود را از دست رفته خواهند دید. دولت هم باید از شرایط کنونی درس اقتصادی بگیرد و به این نتیجه برسد که فقط از طریق تقویت تولید و توسعه صادرات است که باید ارز وارد کشور شود وگرنه چانه زنی و مذاکره برای فروش نفت، اقتصاد ایران را وارد مکانیسم‌های خودتحریمی جدید خواهد کرد.
به گفته این اقتصاددان، وقتی چهار سال وقت و فرصت دولت صرف فروش نفت بیشتر می شود، یک اقدام سیاسی کشوری مانند آمریکا تمام نقشه ها را بر آب می کند، در حالیکه اگر این چهار سال زمان، صرف تولید داخلی شده بود، امروز در مسائل روزمره و تامین مایحتاج ضروری مردم دچار مشکل نبودیم و زیرساخت‌های لازم برای تامین نیازهای مردم و صادرات با نیت سودآوری فراهم بود.
اجرای تجربه جهانی پیشگیری از سوداگری
وی به نقش موثر سیاست‌های دولت در بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد امروز در شرایطی قرار داریم که موضوع اخذ مالیات سنگین از مابه‌التفاوت خرید و فروش سکه و دلار مطرح شده که وارد فاز اجرایی شود و با تعیین یک تاریخ و فرصت اعلام شود که مثلا از ماه بعد به ازای سود دلار و سکه درصدی به عنوان مالیات اخذ می‌شود و این تجربه‌ای است که موجب شده در جهان مردم به سمت سوداگری نروند.
وی تاکید کرد: ظرفیت‌های تولیدی باید با فشار کمی به تحرک درآید و تمام موانعی که منجر به رشد تولید می‌شوند برداشته شود و مردم احساس کنند که بهترین و پایدارترین سود و درآمد از تولید حاصل می شود که نتیجه آن ایجاد اشتغال و رونق تولید است.
هجوم به فروشگاه ها یک اشتباه استراتژیک
این متخصص اقتصاد در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان رفتارهای وحشت زده در بازار را تصحیح کرد، گفت: به نظر می‌رسد درصد کمتری از مردم برای تامین کالا به مقدار زیاد اقدام کرده اند.
یونسی افزود: به افرادی که احیانا فکر می کردند با هجوم به فروشگاه ها می توانند قدرت خرید خود را حفظ کنند باید گفت که این یک اشتباه استراتژیک و ایراد فرهنگی است. تفکر قحطی زدگی برای کشوری مانند ایران اشتباه است. صدها سال است که این اتفاق در کشور رخ نداده و کسانی که در این تفکر بسر می‌برند باید خود را اصلاح کنند به این دلیل که در شرایط فعلی اقتصاد ایران، منابع و تولید بوفور وجود دارد.
وی گفت: اگر چیزی کمیاب و گران می‌شود یکی از دلایل آن این است که صادرات رونق دارد و تولیدکنندگان علاقمند به صدور کالای خود علیرغم نوسانات قیمت ارز هستند، به همین دلیل ممکن است کالای مورد نیاز مردم با وقفه به بازار عرضه شود.
وی با تاکید بر اینکه خرید کالا به مقدار زیاد به هیچ وجه به صرفه نیست، گفت: وقتی تفاوت قیمت‌ها بعد از آرام شدن قیمت‌ها را مقایسه کنیم خواهیم دید که خرید کالا به مقدار زیاد نتوانسته برای خانواده رفاه ایجاد کند چرا که در نهایت قیمت ها افزایش پیدا کرده و افزایش قیمت نتوانسته به رفاه خانواده بینجامد.
محدودیت در عرضه راهکار خوبی نیست
این متخصص علم اقتصاد با بیان اینکه خرید کالا به مقدار زیاد نشانه خودپسندی و خودبینی است، به پیامی اشاره کرد که اینروزها درخصوص بسته شدن مغازه‌ها در یکروز خاص در اعتراض به وضعیت موجود منتشر می‌شود و افزود: این اقدام یک ضربه بزرگ به کشور و خیانت به مردم است چرا که اگر بخش عرضه بخواهد از توزیع کالا خودداری کند مجددا باعث افزایش قیمت‌ها شده و کمکی به حل شرایط اقتصادی فعلی نخواهد کرد.
یونسی با بیان اینکه راهکار حل مشکلات اقتصادی محدودیت در عرضه نیست، افزود: قطعا اصناف و کسبه به هیچ وجه فریب این توطئه‌ها را نخواهند خورد. ستاد تنظیم بازار هم باید با افرادی که عامل این اقدام خواهند بود برخورد جدی و قانونی بعمل آورد.
وی تاکید کرد: افرادی که در جریان افزایش قیمت ها برای احتکار خانگی کالا به فروشگاه ها هجوم می آورند، بی اعتمادی خود را به سیاست‌های اقتصادی دولت نشان می دهند، در نتیجه اگر مردم مطمئن باشند که دولت در تامین کالاهای مورد نیاز آنها توانمند و قوی است هیچ وقت عجله نخواهند کرد.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه در چندماه اخیر موضع گیری‌های دولت به موقع، شایسته و عملیاتی نبوده است، افزود: وقتی معاون اول رئیس جمهور قیمت ارز را برای هر مصرفی و هر مقداری 4200 تومان اعلام می کند و این مهم عملیاتی نمی‌شود، لذا این ناتوانی دولت به برخی افراد علامت‌هایی می‌دهد مبنی بر اینکه دولت در تامین کالاهای اساسی با محدودیت مواجه شده و باید خود به فکر تامین کالاهای اساسی مورد نیازشان باشند.
ضرورت اجتناب دولت از تصمیمات خلق الساعه
این استاد دانشگاه با تاکید بر ضرورت اجتناب دولت از تصمیمات بی برنامه و خلق الساعه، اظهار کرد: یکی از انتقاداتی که دولت فعلی به دولت پیشین داشت اتخاذ تصمیمات شتابزده و بی‌برنامه بود در حالیکه این رویه در دولت فعلی نیز وجود، دولت باید با پرهیز از این شیوه مدیریتی تعهداتی به مردم بدهد که بتواند از عهده آن برآمده و اعتماد عمومی مردم را جلب کند.
وی درخصوص استفاده از تجربه کشورهایی که این دوره را گذرانده‌اند، گفت: یک اقتصاد قوی اقتصادی است که در اثر تصمیمات دیگران دچار بحران نشود، از چنین اقتصادی به عنوان اقتصاد مقاوم و پویا تعبیر می‌شود.
او تصریح کرد: وضعیت فعلی ایران بیانگر آن است که اقتصاد مقاوم و پویایی در این کشور وجود ندارد و باید به سمت مقاوم کردن اقتصاد حرکت کرد بدین معنی که بتوان از تکنیک‌ها، فرمول‌ها و ظرفیت‌های اقتصادی برای تقویت اقتصاد بهره‌برداری کرد.
به گفته یونسی بسیاری از کشورها وقتی ارزش پول ملی آنها کاهش می یابد دست به اجرای سیاست های مختلفی می زنند که یک بخش از آن توصیه به مردم است که به کشور کمک کنند تا ارزش پول ملی کاهش نیابد که نمونه آن در کشور ترکیه مشاهده شد و اقدام دیگر استفاده از اهرم‌های محرمانه‌ای است که به کمک آن بتوانند ارزش پول ملی را تقویت کنند.
وی تصریح کرد: در ایران به دلیل عدم استفاده از ظرفیت‌های اقتصاد مقاومتی این اهرم‌ها که با استفاده از آنها می توان با تکیه بر پتانسیل‌های داخلی ظرفیت‌های اقتصادی کشور را بهبود ببخشید از بین رفته است.
وی با تاکید بر لزوم حذف وابستگی بودجه کشور به نفت، گفت: تا زمانی که کشور به نفت وابستگی دارد، با این محدودیت‌ها و مشکلات مواجه است. در واقع باید به دنبال استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی کشور بود.
اتخاذ سیاست های پولی صحیح و بهنگام، یک راهکار جهانی
یونسی مکانیسم مالیات و اتخاذ سیاست‌های پولی و مالی صحیح و بهنگام را بهترین رویه ای دانست که برخی از کشورها از آن استفاده می کنند و گفت: در آمریکا وقتی ارزش دلار در حال کاهش است و مردم به سمت طلا گرایش پیدا می‌کنند، برای خرید و فروش طلا تا 90 درصد مالیات اخذ می شود و این امر موجب می‌شود تا مردم انگیزه‌ای برای خرید و فروش طلا و دلار نداشته باشند و سرمایه های خود را به سمت موسسات مالی و بورس هدایت کنند.
ایران نیازمند قوانین پویا برای مدیریت اقتصاد در شرایط خاص
وی تصریح کرد: با استفاده از ظرفیت دولت و مجلس باید قوانینی پویا و فعال برای مدیریت اقتصاد در شرایط خاص و جنگ اقتصادی طراحی و عملیاتی کرد چرا که اکنون شرایط به گونه‌ای است که جنگ ابرقدرتها شکل گرفته است و ایران به عنوان یک ابرقدرت منطقه در یک سمت و سایر کشورها در سمت دیگر با یک رویارویی مواجه هستند که امید است با حمایت مردم و مسئولان در این رویارویی اقتصادی خود را پویا و مقاوم کنیم.
