به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فارس، آمار فعالیت ناوهای هواپیمابر آمریکا در جهان نشان میدهد با وجود مواضع جنگطلبانه کاخ سفید، نقشآفرینی یکی از مهمترین عناصر جنگهای خارجی آمریکا به پایینترین حد در بیش از دو دهه گذشته رسیده است.
تقویت توان نیروی نظامی آمریکا از جمله ناوگان نیروی دریایی این کشور یکی از شعارهای «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا بوده و او اخیرا هم ادعا کرده که ارتش این کشور اکنون به قدرتمندترین وضعیت تاریخ خود رسیده است. اما این ادعا دستکم در نیروی دریایی آمریکا چندان با واقعیت همخوان نیست.
این آمارها نشان میدهند با وجود آنکه در سندهای راهبرد امنیت ملی و راهبرد دفاعی آمریکا از ورود به دوران تازهای از رقابت راهبردی با چین و روسیه سخن گفته شده و دولت آمریکا هم سیاست خارجی تهاجمی را علیه بسیاری از کشورها در پیش گرفته، اما فعالیت ناوهای هواپیمابر این کشور که مهمترین ابزار ساطع کردن قدرت نظامی آمریکا در خارج از مرزهای ایالات متحده به شمار میآیند، به پایینترین سطح در بیش از دو دهه گذشته سقوط کرده است.
پایگاه «یو. اس. ان. آی» که به صورت تخصصی فعالیتهای نیروی دریایی آمریکا را دنبال و تحلیل میکند، در گزارشی که به تازگی منتشر کرده، نوشته بررسی وضعیت استقرار ناوهای هواپیمابر آمریکا در 15 ماه گذشته و مقایسه آن با آمار 50 ساله ارتش آمریکا نشان میدهد که زمان طولانی و موارد متعدد تعمیر و به روزرسانی ناوهای هواپیمابر آمریکا میزان استقرار ناوگروههای تهاجمی تحت رهبری ناوهای هواپیمابر آمریکا در جهان را به پایینترین حد از سال 1992 یعنی سال پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی رسانده است.
به نوشته این پایگاه، در سال 2018 به طور متوسط فقط 15 درصد از ناوگان ناوهای هواپیمابر آمریکا به صورت همزمان در مأموریتهای عملیاتی حضور داشتهاند. این در حالی است که این رقم از سال 2013 به بعد بین 22 تا 25 درصد بوده و پیش از آن هم در اوج جنگ در افغانستان و عراق 28 درصد بوده است.
تابستان امسال نیروی دریایی آمریکا به مدت 22 روز در هیچ نقطهای از جهان یک ناوگروه کامل به صورت فعال نداشته است. این طولانیترین شکاف پیش آمده در فعالیتهای ناوگروههای تهاجمی آمریکا ظرف 50 سالی است که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفته است.
نیروی دریایی آمریکا این آمار را تایید کرده، اما گفته آمادگی دارد هر زمان که لازم باشد از ناوهای خود استفاده کند. در این بیانیه آمده است: «نیروی دریایی، نیروی تحرک جهانی این کشور است و این توان و ظرفیت را دارد که در هر زمان به نیازها در سرتاسر جهان پاسخ دهد.»
به گفته مقامهای آمریکایی، این کاهش مأموریت ناوگان دریایی آمریکا به این دلیل رخ داده که وزارت دفاع آمریکا با معضل پرداخت هزینههای تعمیرات و به روزرسانی ناوهایی روبروست که به مدت 17 سال در «جنگ علیه ترور» مأموریت پشتیبانی نیروهای آمریکایی در عراق و افغانستان را بر عهده داشتهاند.
دریاسالار «بیل موران» معاون عملیات نیروی دریایی آمریکا در این مورد گفته است: «پس از یازده سپتامبر و آن تحولات نیروی زمینی، نیروهای ما در حال پشتیبانی نیروی زمینی بودند. این بدان معنی است که این نیرو فعالیت بسیار زیادی داشت و و عملیات زیاد هم، هم پول زیادی از شما میگیرد و هم عمر عملیاتی [ناوگان] شما را کم میکند. نیروی دریایی کوچکتر شد تا به تأمین هزینه بسیاری از آن موارد کمک کند. بنابراین، در حالی که نیروی دریایی هر روز با رقبا دست و پنجه نرم میکرد، مدرنسازی با آن سرعتی که باید، پیش نرفت.»
این در حالی است که به گفته مقامهای آمریکایی نیروی دریایی چین و روسیه در این مدت که واشنگتن درگیر پشتیبانی از جنگ بوده، مرتب ناوگان خود را توسعه دادهاند.
«باب وورک» معاون سابق وزیر دفاع آمریکا در این مورد میگوید: «این مسائل در طول 17 سال استفاده بیش از حد از نیروی دریایی و ناوها و میل به داشتن نیروهای آماده بیشتر، روی هم تلنبار شده است. زمانی که ما برای مدتی در خلیج فارس 2 ناو هواپیمابر مستقر کردیم، ما مدام به مقامهای ارشد میگفتیم که این کار اثر منفی خواهد داشت و بر اثر تعمیر و نگهداری اثر میگذارد و بین پاسیفیک و خاورمیانه هم شکاف ایجاد میکند.»
این وضعیت موجب شده تا آمریکا در بیش از 6 ماه گذشته هیچ ناو هواپیمابری در خلیج فارس نداشته باشد. (جزئیات بیشتر)
هرچند مقامهای آمریکایی میگویند این وضعیت موجب شده تا رفتار نیروی دریایی آمریکا به دشمنان این کشور پیامی میدهد مبنی بر اینکه واشنگتن بر درگیریهای بزرگ متمرکز است، اما به نوشته یو. اس. ان. آی، این وضعیت بر خلاف راهبردی است که آمریکا برای چند دهه دنبال کرده و بر حضور مستمر در نقاط حساس تأکید داشته است.
«جیمز متیس» وزیر دفاع آمریکا و «جان ریچاردسون» فرمانده عملیات نیروی دریایی این کشور میگویند مواردی مانند عدم حضور ناو «یو. اس. اس. هری ترومن» در خلیج فارس نشانهای از راهبرد تازه واشنگتن برای پیشبینیناپذیر کردن رفتار نیروی دریایی برای رقبای آمریکا است.
با این وجود، اطلاعات به دست آمده از نیروی دریایی آمریکا نشان میدهد که روند تعمیر و نگهداری ناوگان آمریکا خوب پیش نمیرود. به عنوان نمونه، تعمیر و به روزرسانی ناو «یو. اس. اس. دوایت آیزنهاور» همین حالا از دوره 6 ماهه معمول طولانیتر شده و تا ابتدای سال آینده میلادی هم ادامه مییابد. این بدان معنی است که همین حالا، بدون در نظر گرفتن تأخیرهای احتمالی بیشتر، نوبت تعمیر و به روزرسانی ناو «یو. اس. اس. جورج بوش» چند ماه از آنچه پیشتر اعلام شده بود، به تعویق میافتد.
«برایان کلارک» عضو ارشد مرکز ارزیابیهای راهبردی و بودجهای آمریکا میگوید کمبود ناو آماده استقرار موجب شده تا نیروی دریایی این کشور فعلا مجبور شود برای استقرار نیروی دریایی در یک نقطه، از حضور در نقطهای دیگر از جهان مانند خلیج فارس، چشمپوشی کند. با این وجود، وزارت دفاع آمریکا این وضعیت را «استقرار پویا» (dynamic force employment) نام گذاشته و میگوید این روش موجب میشود تا رقبای آمریکا از جمله چین و روسیه در وضعیت عدم اطمینان از نحوه استقرار نیروهای آمریکایی، به سر برند.
علاوه بر مسائل بودجهای، کمبود بندرگاههای تعمیر و پشتیبانی ناو هواپیمابر هم مسئله دیگری است که نیروی دریایی آمریکا با آن روبرو است. در حالی که نیروی دریایی آمریکا زمانی 13 بندرگاه تعمیر و پشتیبانی داشته، این تعداد اکنون به تنها 4 بندر رسیده و مراکز دیگر یا تعطیل شدهاند یا تغییر کاربری دادهاند. از این تعداد هم فقط یکی از بنادر قادر است از نسل جدید ناوهای اتمی آمریکا میزبانی کند، که آن نیز با معضل فرسودگی تجهیزات روبروست.
نیروی دریایی ماه گذشته طرحی 21 میلیارد دلاری را رونمایی کرد که هدف آن حل معضل نبود بندرگاه کافی برای پشتیبانی از ناوهاست، با این وجود امکان چندانی برای ارزیابی عمومی روند پیشرفت این پروژه وجود ندارد. پنتاگون اخیرا اطلاعات مربوط به زمان عملیاتی از دست رفته ناشی از طولانی شده تعمیر و پشتیبانی ناوهای این کشور را طبقهبندیشده و محرمانه اعلام کرد.
وضعیت نابسامان ناوها، برای جنگندههای نیروی دریایی آمریکا نیز صادق است و حضور مدام آنها در عراق، افغانستان و سوریه موجب شده تا اکنون کمتر از نیمی از ناوگان جنگندههای «F/A-18E/F» سوپر هورنت نیروی دریایی آمریکا توان انجام عملیات داشته باشند.
این وضعیت موجب شده تا الگوی حضور نیروی دریایی آمریکا در غرب آسیا، خلیج فارس و مدیترانه به کلی متحول شود. به عنوان نمونه، از فروردین ماه امسال که ناو هواپیمابر «یو. اس. اس. تئودور روزولت» خلیج فارس را ترک کرد، دیگر هیچ ناو هواپیمابر آمریکایی در این منطقه مستقر نشده است.
یو. اس. ان. آی نوشته است: «در ماه سپتامبر، حدود یکصد قایق نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب ایران مقابله با تردد تجاری در تنگه هرمز را تمرین کردند. به جای اینکه یک ناوگروه تهاجمی [آمریکا] در نزدیکی آنها حضور داشته باشد، تنها یک ناوشکن موشکانداز و چند قایق گشت ساحلی در خلیج [فارس] حاضر بودند. این ماه هم زمانی که روسها در دریای مدیترانه یک تمرین بزرگ دریایی انجام دادند، نزدیکترین ناوگروه هواپیمابر به آنها، ناوگروهی بود که در سوی دیگر آتلانتیک در نزدیکی سواحل کانادا مستقر بود.»