شهر تاریخی حریره مربوط به سده 5 تا 10 هجری قمری است و در شمال جزیره کیش واقع شده است. این اثر در تاریخ شهریور 1376 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. شهر باستانی حریره واقع در بخش کیش از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است. شهر حریره کیش به احتمال بسیار قوى به دوره ساسانیان و اوایل دوره اسلامى بر مى گردد. این بقایا در وسعتى سه کیلومتر مربعی، نمایانگر این مطلب است که روزگارى شهرى بزرگ و آباد در این منطقه وجود داشته و جمعیت کثیرى را در خود جاى مى داده است.
در شمال جزیره کیش در کنار مجموعه ورزشی المپیک، ویرانه‌هایی دیده می‌شود که یادگاری از این شهر باستانی است. بقایای شهر تاریخی حریره در امتداد ساختمانهای بندرگاه و دفاتر آن، قابل دیدن است. آن چه امروز از این شهر به جای مانده نمای از بین رفته معماری شهر است که به ندرت اتاق‌ها و سقف‌های سالمی بر جای مانده است.
انتخاب این بخش از جزیره برای ایجاد شهر حریره طبیعی‌ترین و معقول‌ترین انتخاب بوده چرا که ساحل صخره‌ای مرتفع آن از سطح دریا تقریبا 10 متر بلندتر است و وجود سه خلیج و دماغه که نقش بندرگاه طبیعی را دارد و همچنین دریای نسبتاً آرام‌تری از دیگر کرانه‌ها و سواحل جزیره خود عامل شکل‌گیری شهر در ساحل شمالی شده است.
در منتهى الیه بخش شمالى شهر حریره، کنار ساحل بلند صخره اى با فاصله کمى از دریا، پستى و بلندى هایی ادامه دارد که بقایاى دیوارها، چاه ها و کانال هاى آب می‌باشد که نظر بیننده را به سوى خود جلب مى کند.
تا امروز عملیات اکتشافی باستان‌شناسی بقایای شهر تاریخی حریره در سه مورد مجزا خانه های اعیانی، بخش های گارگاهی و مجموعه حمام صورت گرفته است.
خانه اعیانی: یکی از نمونه‌های قدیمی مسکن های جمعی در حاشیه خلیج فارس محسوب می‌شود. علاوه بر وسعت خانه، فضاهای مختلف و متنوع آن و کاشی‌های ستاره‌ای شکلی که در این خانه به دست آمده است، همانند کاشی‌هایی است که زینت بخش بناهای مهم ایلخانی ایران همچون تخت سلیمان و سلطانیه است. این کاشی ها که مطمعا عنصر وارداتی به جزیره است نشان می‌دهد که این عمارت به یکی از ثروتمندان کیش تعلق داشته است.
بخش های کارگاهی: این مجموعه درست در کنار دریا ساخته شده و دارای معماری و فضاهای ناشناخته‌ای است. مجموعه کانال‌های افقی و زیرزمینی و چاه‌های متعدد در گوشه و کنار، مجموعه‌ی بسیار جالب و نادری را تشکیل می‌دهد که هنوز عملکرد آن‌ها روشن نیست، اما به نظر می‌رسد که ارتباط مستقیم، با فعالیت‌های صیاد ماهی، مروارید و مرجان داشته و برای دسترسی آسان‌تر به دریا احداث شده است. شاید هم این راهروها و کانال‌ها راه‌های مخفی بوده است که در مواقع حمله اهالی شهری می‌توانسته‌اند به طور اضطراری از آن ها استفاده کنند.
مجموعه حمام: این مجموعه شامل حمامی است با صحن‌های متعدد و حصاری به مساحت حدود 500 مترمربع می‌باشد. دو خزینه کوچک و بزرگ در جنوب گرمخانه آخرین بخش ساختمان را تشکیل داده‌اند.
——————————————————————————————————————————————————————————
بقایای شهر حریره در امتداد ساختمانهای بندرگاه و دفاتر آن ، قابل دیدن است. طبق نظر سازمان میراث فرهنگی ، شهر حریره هشتصد سال قدمت دارد. گستره پستی و بلندی‌ها و خرابه‌های شهر قدیمی حریره حدود 120 هکتار وسعت دارد و روزگاری شهری بزرگ و آباد در منطقه بوده است. دوران طلایی شهر حریره کیش از سال 367 تا 912 هجری قمری بوده‌است. آن چه امروز از این شهر بر جای مانده حجمی از معماری شهری است. اما کمتر و به ندرت تاق‌ها و پوشش‌ها و سقف‌های سالمی بر جای مانده است جز در پاره‌ای موارد که پوشش‌های تاقی شکل سنگی از گزند تخریب در امان مانده‌اند.
بندر شهر تاریخی حریره، یک شهر یک پارچه و متمرکز با معماری برون‌گرا بوده و از معماری دفاعی و درون‌گرای دیگر شهرهای تاریخی ایران در آن نشانی نیست. انتخاب این بخش از جزیره برای ایجاد شهر حریره طبیعی‌ترین و معقول‌ترین انتخاب بوده چرا که ساحل صخره‌ای مرتفع آن از سطح دریا تقریبا ده متر بلندتر است و وجود سه خلیج و دماغه که نقش بندرگاه طبیعی را دارد و همچنین دریای نسبتاً آرام‌تری از دیگر کرانه‌ها و سواحل جزیره خود عامل شکل‌گیری شهر در ساحل شمالی شده است. تاکنون عملیات اکتشافی باستان‌شناسی بقایای شهر تاریخی حریره در سه مجموعه مجزا انجام شده است.
خانه اعیانی: خانه اعیانی یادآور خانه‌های چندخانوار قدیمی در داخل فلات ایران و در شهرهایی چون یزد، اصفهان و کاشان است و یکی از نمونه‌های قدیمی مسکن جمعی در حاشیه خلیج فارس محسوب می‌شود. علاوه بر وسعت خانه و همچنین فضاهای مختلف و متنوع آن، کاشی‌های ستاره‌ای شکلی که در این خانه به دست آمده است، همانند کاشی‌هایی است که زینت بخش بناهای مهم ایلخانی ایران همچون تخت سلیمان و سلطانیه است. پیدایی این مقدار کاشی که یقیناً عنصر وارداتی به جزیره است نشان می‌دهد که این عمارت به یکی از ثروتمندان کیش تعلق داشته است.
بخش کارگاهی و صنعتی: این مجموعه درست در کنار دریا ساخته شده و دارای معماری و فضاهای ناشناخته‌ای است. مجموعه کانال‌های افقی و زیرزمینی و چاه‌های متعدد در گوشه و کنار، مجموعه‌ی بسیار جالب و نادری را تشکیل می‌دهد که هنوز عملکرد آن‌ها روشن نیست، اما به نظر می‌رسد که ارتباط مستقیم، با فعالیت‌های صیادی (صید ماهی، مروارید و مرجان) داشته و برای دسترسی آسان‌تر به دریا احداث گردیده است. شاید هم بتوان فرض کرد که این راهروها و کانال‌ها راه‌های مخفی بوده است که در مواقع هجوم و حمله اهالی شهری می‌توانسته‌اند به طور اضطراری از آن ها استفاده کنند.
مجموعه حمام: این مجموعه شامل حمامی است با صحن‌های متعدد و حصار آن به مساحت تقریبی 500 مترمربع. سربینه و گرمخانه و تون حمام در جنوب بخش ذکر شده قرار گرفته و توسط راهرو سرپوشیده‌ای از آن جدا شده است. دو خزینه کوچک و بزرگ در جنوب گرمخانه آخرین بخش ساختمان را تشکیل داده‌اند.
باستان شناسان معتقدند این حمام که شاید در نوع خود از قدیمی‌ترین حمام‌های ایرانی باشد که طی کاوش‌های باستان‌شناسی کشف و شناخته شده است، و دو دوره متمایز و مجزا از هم دارد (دوره ایلخانی – دوره تیموری) با توجه به ظرفیت محدود حمام و با در نظر گرفتن دیوار بیرونی سراسری که تا مجموعه عمارت اعیانی که در جنوب شرقی حمام و به فراز تپه‌ای بلند قرار گرفته امتداد یافته است. به نظر می‌رسد که این بنا حمامی خصوصی بوده و به صاحب مجموعه اعیانی تعلق داشته است.
آدرس: شمال جزیره کیش، کنار مجموعه ورزشی المپیک
