شناسه : ۱۲۱۶۲۹۴ - شنبه ۱۴ مهر ۱۳۹۷ ساعت ۱۲:۱۵
اقتصادآنلاین بررسی میکند؛
توسعه صنعت بانکرینگ بهترین راهبرد کاهش ذخایر نفتکوره در ایران
یکی از راه های بهینه جهت خلاص شدن از حجم تولید بالای نفتکوره، توسعه صنعت سوخت رسانی به کشتی ها (بانکرینگ) است. زیرا چنانکه آمارها نشان می دهد، در هر ۱۲ دقیقه یک کشتی از تنگه هرمز عبور می کند و در مجموع سالانه بیش از ۴۳ هزار شناور در خلیج فارس و دریای عمان در حال حرکت است.
به گزارش اقتصادآنلاین پالایشگاههای ایران به دلیل فناوری قدیمی موجود، از کل ظرفیت پالایشی خود حدود 27 درصد را به نفتکوره تبدیل میکنند. این در حالی است که این رقم هم اکنون برای پالایشگاههای کشور امریکا و چین حدود 3 درصد می باشد. از طرف دیگر حجم مصرف نفتکوره در سال های اخیر به دلیل بهرهبرداری از فازهای جدید پارس جنوبی و افزایش گاز طبیعی تولید شده در کشور کاهش یافته است. ثابت ماندن حجم نفتکوره تولیدی در پالایشگاهها و کاهش مصرف آن در صنایع مختلف طی سالهای اخیر، نه تنها ایران را به بزرگترین تولید کننده نفتکوره جهان تبدیل کرده است بلکه مشکلات عدیده ای را برای پالایشگاهها از جمله کمبود مخازن ذخیره سازی، صف طولانی تانکرهای بارگیری و تخلیه، اقتصاد ضعیف پالایشگاه و... ایجاد کرده و با تشدید تحریم های آمریکا از 13 آبان ماه سال جاری این شرایط بدتر خواهد شد.
یکی از راه های بهینه جهت خلاص شدن از این حجم تولید نفتکوره، توسعه صنعت سوخت رسانی به کشتی ها (بانکرینگ) می باشد. زیرا چنانکه آمارها نشان می دهد، در هر 12 دقیقه یک کشتی از تنگه هرمز عبور می کند و در مجموع سالانه بیش از 43 هزار شناور در خلیج فارس و دریای عمان در حال حرکت است.
از سوی دیگر، به دلیل نبود راه آبی به مناطق آسیای مرکزی و منطقه خاورمیانه، خلیجفارس موقعیتی ترانزیتی پیدا کرده است که این موضوع سبب عبور و مرور گسترده کشتیهای تجاری از نقاط مختلف دنیا به این منطقه میشود. این وضعیت بیانگر آن است که ظرفیت توسعه صنعت سوخت رسانی به کشتی ها از این مسیر، صرفه اقتصادی قابل توجهی برای ایران خواهد داشت.
با این وجود، حدود 70 درصد از کل حجم عملیاتی بانکرینگ این منطقه یعنی معادل 700 هزار بشکه در روز برای بانکرینگ، متعلق به دو کشور عربستان و امارات متحده عربی است. این در حالی است که شرایط ایران برای فعالیت گسترده در صنعت بانکرینگ بسیار بهتر از این کشورهاست و چنانچه ایران میتوانست بر اساس اهداف طرح جامع بانکرینگ، در حدود 50 درصد از سهم بانکرینگ خلیج فارس را در اختیار داشته باشد؛ با توجه به اختلاف قیمت بانکر (خردهفروشی) با کارگو (عمدهفروشی)، ارزآوری این صنعت به بیش از 10 میلیارد دلار میرسید. لیکن به رغم تأکید قانون گذار در بند”ب” ماده 48 برنامه ششم توسعه کشور به منظور انجام حمایت های لازم از فعالیت بخش غیردولتی در صنعت بانکرینگ، در عمل موفقیت چندانی در اجرایی شدن این قانون وجود نداشته است. بنابراین به دلیل ضرورت حمایت از این صنعت، مجلس شورای اسلامی می تواند چرایی اجرایی نشدن این ماده را پیگیری کند.
در هر صورت با شکلگیری و توسعه جدی و صحیح صنعت بانکرینگ، بسیاری از شرکتها مایل خواهند بود برای کسب سود، به سرمایهگذاری در این زمینه اقدام کنند که از این طریق، موجبات رشد و توسعه مناطق ساحلی و بهویژه جنوب کشور فراهم میگردد. عمده چالشهای این صنعت معطوف به نحوه قیمتگذاری نفتکوره، عدم محاسبه هزینههای حمل و ذخیرهسازی و منظور نکردن سایر هزینههای واقعی بانکرینگ از یک سو و مشکلات زیرساختی همچون شرایط غیراقتصادی اختصاص زمین در بنادر بدلیل تعرفه های سنگین واگذاری زمین و تعرفه های بندری از سوی دیگر می باشد.
شایان ذکر است حجم سرمایهگذاری در صنعت بانکرینگ بسیار بالاست و درآمدزایی آن مستلزم اعتماد خطوط کشتیرانی و فراهم بودن بسیاری از امکانات مورد نیاز کشتیها برای مراجعه به آبهای ایران است، بنابراین بازگشت سرمایه در این صنعت با ریسکهای متعددی روبهروست. توجه به این موضوع از سوی نهادهای سیاست گذار و حاکمیتی از اهمیت بالایی برخوردار است تا مطلع باشند تصمیمهای آنی و بدون برنامه چه تاثیرات جبرانناپذیری بر روی سرمایههای بخش خصوصی دارد.
مشارکت همه بخشهای مختلف حاکمیتی در این صنعت و تفکیک بخشهای سیاستگذاری، نظارتی و اجرایی از یکدیگر به منظور یکپارچهسازی تصمیمات میتواند تضمینکننده ثبات در صنعت بانکرینگ باشد.