سخنان روز پنجشنبه گذشته رهبر انقلاب از دهها منظر قابل ارزیابی است. اما از یک جهت کاملا متفاوت و دارای ابعاد روشنگرانهای است که لازم است مخاطب خاص این سخنان که بخش نمادیناش در ورزشگاه حاضر بودند مورد توجه قرار دهند. جنگ امروز، جنگ رسانهای است.
با تعبیر جنگ رسانهای از قدیم آشنایی داریم؛ حرف جدیدی نیست. از وقتی رسانه به معنای امروزی اش شکل گرفته است، جنگ رسانه ای بین حق و باطل نیز برقرار بوده است. اما این روزها جنگ رسانه شکل دیگری به خود گرفته است که سخنان رهبری نیز از همین منظر اهمیت دارد. جنگ رسانه را باید به مثابه چالش تصویر تحلیل کرد.
تا دیروز جنگ رسانه چه کارکردی داشته است؟ کارکرد تخریبی. به همین جهت عمده فعالیت رسانهای یا سکس بوده است یا تحریف و تقلیب. اما امروز جنگ رسانه در زمین جدیدی رقم میخورد که کارکردش تخدیر است. تخدیر به چه شکل رقم می خورد؟ با تغییر تصویر.
چالش امروز رسانههای جدید چالش تصویر است. اما تصویر چیست؟ تصویر انعکاسی از واقعیت است که در ذهن شکل میگیرد و خیز و جهت حرکت فرد را شکل میدهد. رسانه دقیقا در نقطه انعکاس واقعیت در ذهن قرار دارد.
رهبری چند تصویرسازی مهم دشمن را شمردند. مهمترین آن تصویر از قدرت دشمن و دومی تصویر از شرایط ایران است. در نهایت رسانه جدید را چون سلاحی شیمیایی دانستند که ابزار و آلات را نگه داشته و مغزها و قلبها را هدف می گیرد؛ انسان را سست و کرخت می کند.
قربانیان تصویر تخدیری، آدمهای بیهمت و بیانگیزه و بیارادهاند که به تعبیر رهبری در میدان جهاد هم باشند، فساد میکنند. رهبری در این دیدار که به این فهم از جهت سبک مواجهه، میدان نبرد جدیدی را ترسیم کردند، تصویر واقعی ایران را با اتکا به واقعیت های ملموس توضیح دادن.
چالش تصویر اما تنها به آنچه رهبری شمردند مختصر نمیشود. اینکه مردم ما امروز چه برداشتی از حاکمیت دارند نیز به چالش تصویر برمیگردد. اینکه چه تصویری از مردم و جامعه داریم نیز مرتبط با همین انگاره است. این تصاویر عمدتا بر مبنای روایتی است که شبکههای اجتماعی برای ما میسازند.
رسانه جدید، رسانه تصویرساز است. رسانه امروز از لاک رسانهایش به شکل سنتی، خارج شده و جزئی از زندگی عادی و مرسوم مردمی است. مخاطب حتی احساس نمیکند در معرض رسانه است. شبکه اجتماعی جزئی از سبک زندگی مخاطب است. شبکه اجتماعی بیش از آنکه رسانه باشد، انسان رسانهایست که کارکردش تصویرسازی است.
چالش تصویر، هجمه تخدیری برای مسخ کردن جامعه است. در چنین شرایطی تغییر تصویر، تغییر ذهن است و قدرت حرکت و جهت حرکت را به کل مورد اصابت قرار میدهد. این نزاع رسانهای، آرایشی متفاوت میطلبد که کمترین آن برای یک جهادگر، ترمیم تصویر درونی و شخصی است. آنچه رهبری در این دیدار انجام دادند نیز ترمیم تصویرها بود.