چگونه اروپا و روسیه با تحریم‌های آمریکا می‌جنگند؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری میزان؛ پایگاه نشنال اینترست در گزارشی نوشته است: فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اروپا هفته گذشته اعلام کرد اتحادیه اروپا در حال همکاری با روسیه و چین برای ایجاد ساز و کاری جدید برای ادامه تجارت امضاکنندگان توافق هسته‌ای ایران با این کشور و نقض تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران هستند.

 

در واقع همانطور که در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد "این اقدام عملا بدان معناست که کشور‌های عضو اتحادیه اروپا نهادی قانونی ایجاد خواهند کرد تا معاملات مالی قانونی خود با ایران را تسهیل کرده و امکان ادامه تجارت با ایران برای شرکت‌های اروپایی ایجاد شود."

واکنش اغلب افراد و گروه‌های سیاست خارجی آمریکا به یکی از این دو دسته تقسیم شده‎اند: انزجار و بی اعتمادی.

 

نشنال اینترست با اشاره به نظرات آمریکایی‌ها مبنی بر ناکارآیی این سازو کار، عملی نبودن آن و باور آن‌ها به این که اروپایی‎ها، منافع تجاری و مالی خود را در رابطه با آمریکا در معرض خطر قرار نمی‌دهند، نوشت: ممکن است همه این‌ها درست باشد، اما آمریکا باید به طور جدی به تهدید این پیشنهاد اتحادیه اروپا در ناکارآمد ساختن اهرم اقتصادی آمریکا توجه داشته باشد.

در سال 2018 دلار آمریکا همچنان مطلوب‌ترین راه انجام تجارت و فایننس بین المللی است. سیستم مالی آمریکا راحت‌ترین تامین کننده انواع معاملات است. علاوه بر این، برای کالا‌های با تکنولوژی بالا و ابزار‌ها و تکنیک‌های پیشرفته، استفاده از شرکت‌های دولتی گروه هفت، انتخاب برتر مشتریان در سراسر جهان است. شاید تحریم‌های آمریکا برای محدود کردن دسترسی کشور‌ها به دلار و تخریب شرکت‌های فعال در آمریکا که دارایی‌های خود را در سیستم مالی این کشور ذخیره می‌کنند یا از دلار در معاملات خود استفاده می‌کنند، تنبیه اقتصادی سختی باشد، اما احتمالا ابزار پایداری نیست.

برخلاف دور قبلی تحریم‌های بین المللی اعمال شده علیه ایران، اروپا معتقد است تا زمانی که ایران به توافق هسته‌ای پایبند بماند، دلیلی برای تحریم‌های جدید وجود ندارد. در عین حال، مسکو نیز که در شرایط مشابهی با ایران قرار دارد به این سازوکار به عنوان فرصت دیگری برای کاهش تاثیرات تحریم‌های آمریکا علیه خود می‌نگرد.

روسیه از سال 2014 به دلیل اقداماتش در اوکراین مورد تحریم‌های آمریکا، اتحادیه اروپا و کشور‌های گروه هفت مورد قرار گرفته است. آمریکا مجازات‌ها و تحریم‌های دیگری نیز براساس موارد دیگر بر این کشور اعمال کرد. از همان ابتدا انتظار می‌رفت رفتار مسکو از طریق محدود کردن دسترسی روسیه به بودجه، سرمایه گذاری و تکنولوژی تغییر نکند. کنگره آمریکا اقدامات تحریمی مهم جدیدی را برای تاثیرگذاری بیشتر فشار اقتصادی بر روسیه برنامه ریزی کرده است.

آمریکا روابط اقتصادی بیشتری با اتحادیه اروپا دارد تا روسیه، غرب و شرق آسیا. این کشور‌ها در عین حال که مخالف برخی از سیاست‌های روسیه هستند، می‌خواهند همکاری‌های خود با روسیه را در مناطقی که با منافع آن‌ها مطابقت دارد، تقویت کنند. آن‌ها تمایلی به ادامه اقدامات ساقط کننده روسیه ندارند؛ بنابراین آمریکا تلاش می‌کند تا با اعمال تحریم‌های قوی‌تر کشور‌های ثالث بر شرکت‌ها و بانک‌هایی که تجارت خود را با روسیه ادامه می‌دهند، به اهداف خود دست یابد.

مسکو راه حل‌های خلاقانه‌ای را در مقابله با تحریم‌های موجود بر صنعت انرژی خود به شرکای اقتصادی اروپایی خود ارائه می‌دهد. به عنوان مثال شرکت فرانسوی توتال که نمی‌خواست از سویی از سرمایه گذاری سودآور خود در پروژه‌های گاز طبیعی مایع روسیه در خلیج فارس محروم شود و از سوی دیگر محدودیت‌های اتحادیه اروپا در سرمایه گذاری در روسیه دست و پای وی را نبندد، سرمایه گذاری‌های خود را توسط بانک‌های چینی و ارز‌های یورو و یوان که خارج از سیستم مالی غرب بودند، تامین مالی کرد.

قطع دسترسی روسیه به کالا‌های پیشرفته در صنعت انرژی، به خصوص تکنولوژی مورد نیاز در بهره برداری و توسعه ذخایر دریایی این کشور در قطب شمال، نقطه عطف تحریم‌های غربی بود. به همین دلیل برخی از فعالیت‌های اکتشافی قطب شمال روسیه متوقف شده است. با این حال تابستان گذشته مسیر‌های بالقوه‌ای برای این کار برای روسیه باز شده است و این کشور توانست از تجهیزات چینی در قطب شمال مورد استفاده قرار دهد. در واقع با استفاده از نقاط ضعف موجود در تحریم‌ها شرکت‌های نروژی توانستند خدمات دریایی را از طریق یک شرکت چینی تحریم نشده، برای روس‌ها کار می‌کنند.

نشنال اینترست پس از ارائه این توضیحات، ادامه می‌دهد، بنابراین شگفت انگیز نیست که روس‌ها به شدت به ایجاد مکانیسم تجاری برای ایران علاقه مند باشند. این مکانیسم ربط مستقیمی با تغییر ارز مورد استفاده از دلار به یورو در بازار نفتی دارد. علاوه بر این، احتمال استفاده از روپیه هند همراه با یوان در تجارت نفتی ایران با هند و چین موجب از بین رفتن سلطه قاطعانه دلار بر معاملات بین المللی خواهد شد. دور از انتظار نیست که در صورت ایجاد چنین مکانیسمی روسیه نیز به دنبال تغییر در موسسات مالی خود براساس یورو، یوان و روپیه خواهد بود. همزمان این امکان وجود دارد که در صورت اعمال دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران، شرکت‌های اروپایی تجارت خود با ایران را از طریق روسیه انجام دهند.

جک لو، وزیر خزانه داری سابق آمریکا در سال 2017 پیش بینی کرده بود افزایش تحریم‌ها در نهایت موجب جایگزینی ارز‌های دیگر در معاملات بین المللی شود. روسیه تا به امروز نشان داده برای نجات طرح‌های اقتصادی خود حاضر به پرداخت هزینه‌های اضافی با استفاده از ارز‌های دیگر یا کالا‌ها و خدمات شرکت‌های غیر غربی است.

در پایان این گزارش آمده است: اگرچه احتمال شکست این سازوکار پیشنهادی به دلیل ضعف‌های ساختاری یورو و فقدان اعتماد به ارزش یوان و تمایل مصرف کنندگان و تولید کنندگان به پرداخت با دلار وجود دارد، این این حقیقت را نمی توان کتمان کرد که این اولین گام برای از بین بردن سلطه دلار بر بازار‌های جهانی است و آمریکا باید آماده پذیرش ریسک در مدیریت مالی خود بر بازار‌های جهانی باشد.