طب سنتی در افغانستان سابقه بسیار طولانی دارد، اما پس از اینکه طب نوین در کشورهای پیشرفته رواج یافت خواه نخواه طب سنتی افغانستان در این کشور از سوی دولتمردان این کشور هم مورد بی مهری قرار گرفت اما دلیل اینکه طب سنتی در افغانستان هنوز سرپا مانده است، درک بالا و اقبال مردم این کشور نسبت به درمان های طبیعی و استفاده از گیاهان دارویی است.
چرا که در بسیاری از موارد، درمان با طب سنتی علاوه بر اینکه عوارض داروهای شیمیایی را ندارد، نتیجه دائمی داشته و باعث درمان کامل بیماری میشود.
اما طب سنتی افغانستان نیاز به ورود شرکت های معتبر فعال در حیطه طب سنتی دارد تا بتوانند از گیاهان دارویی این کشور به نفع مردم خود این کشور استفاده کنند و واردات ارز داشته باشند.
افرادی که دارای مهارت در بخش شکسته بندی و طب گیاهی هستند، حرفه خود را به شیوه میراث خانوادگی از اجداد خود بدون آموزش‌های حرفه‌ای به ارث می‌برند.
در برخی موارد، این گونه درمان‌ها، زخم‌های شدید، بیماری‌های خطرناک و یا حتی مرگ را سبب میشود و این روش درمان بیماران با استفاده از گیاهان طبیعی و روشهای تجربی نسل‌های گذشته است.
انواع روش های درمانی طب سنتی در افغانستان را بشناسید
شکسته بندی
هنوز هم شماری زیادی هستند، زمانی که دست، پا و یا دیگر مفاصل بدن شان می‌شکند، برای درمان این شکستگی به شکسته بند مراجعه میکنند.
مشکلات اقتصادی و بلند بودن قیمت دارو از جمله دلایلی هستند که بسیاری از شهروندان افغانستان، مجبور میشوند نزد شکسته‌بند مراجعه کند.
تنها در شهر کابل تعداد زیادی شکسته بند فعالیت دارند که برخی از آنان روزانه ده‌ها نفر مشتری دارد که برای درمان شکستگی و دردهای استخوانی پیش آنان می‌آید.
گیاه درمانی
استفاده کردن از گیاهان مختلف طبیعی برای درمان برخی بیماری‌ها، از روشهای دیگر تداوی سنتی در افغانستان است.
این گیاهان را در مناطق دوردست افغانستان از صحراها و کوه‌ها بدست می‌آورند، اما در شهرهای افغانستان این نوع داروها بیشتر توسط مغازه‌داران هند و مذهب به فروش می‌رسد.
این گیاهان دارویی، در مناطق مرکزی افغانستان بیشتر به نام‌های گل گاو زبان، نعناع و پونه، گیاهان تقویت کننده خوش‌خلقی، چوکری، موم، مارچوبه، ماش دارو و امسال آن شهرت دارند.
زهر مار و عقرب هم درمان میکنند
پزشکان سنتی در افغانستان هم وجود دارند که از سم مار و عقرب برای درمان بیماری‌های پوستی استفاده میکنند.
این پزشکان از این شیوه برای بیماری‌های پوستی از جمله پیسی و جذام استفاده میکنند.
این پزشکان سنتی پس از گرفتن سم مار و عقرب، آن را تصفیه و سپس با گیاهان دارویی خاص مخلوط می‌کند.
روشهای درمان سنتی در نقاط دور دست افغانستان، به دلیل عدم دسترسی به پزشکان و داروهای گیاهی نیز بازار گرمی دارد.
رگ زدن
یکی از روش‌ها، خون‌گیری در درمان سنتی هزارگی است. برای رگ زدن نخست برخی از اعضای بدن را با نوک تیغ رگ می‌زند. بعد با شاخ کشیدن فصد می‌کند.
وسیله درمانی این نوع درمان بیشتر شاخ آهو، بز یا شاخ گاو است، این عمل باعث دفع سم از بدن و مواد زائید میشود.
داغ گذاشتن
برای درمان اکثر بیماری‌های سخت تجویز میشود، برای درمان با داغ، نخست ساقه خشک گیاه بنام محلی «اوله» را می‌تراشد و لوله می‌کند.
سپس آن را در هرپارچه ای قرار می‌دهد و در تهِ آن مواد چسپ‌ناک مانند شیرینی محلی می چسپاند.
درمان‌گر، نقطه درد را با انگشت پیدا می‌کند و داغ را می‌کارد. سر بالای لوله را آتش می‌زند و تا آخر لوله داغ را می‌سوزاند.
وقتی به پوست رسید، مواد ساخته شده، خودش خاموش میشود و پوست را می‌سوزاند.
مواد ویژه گیاه اولیه باعث تسکین درد و سوختن رشته‌های ریز عصب میشود. اینگونه درمان پایان می‌یابد.
طب سنتی در افغانستان و بادکش درمانی
در مناطق مرکزی بادکش درمانی را بادگیری می‌گویند، برای درمان انواع بادها و دردهای بدن، از این روش با برخی از وسیله‌های خاص بادکش استفاده میشود.
برای درمان، نخست بیمار را با پشت یا رو می‌خوابانند و با دست یا وسیله بادکش، از منطقه درد تا فرق سر یا نوک پا می‌کشند تا درد گم شود.
درمان بادکشی به طور سنتی در بین برخی خانواده‌ها امکان‌پذیر است، بسیار حرفه‌ای درمان میشود و کار هرکس نیست.
انجام بادکش و چرخاندن لیوان روی بدن افراد فلج شده‌ی ناشی از سکته مغزی و قلبی، باعث بهبودی فرد بیمار میشود و در بعضی بیماران انجام بادکش با ترکیبی از روغن‌های مخصوص باید صورت گیرد.
نقش حجامت در طب سنتی افغانستان
حجامت نیز مانند روش درمان رگ‌زدن انجام میشود. شاید هم نوع درمان رگ‌زنی است، در زبان فارسی حجامت به معنی درمان تعریف شده و یک روش خون‌گیری است که برای پیش‌گیری از بیماری‌ها و درمان بعضی بیماری‌ها انجام میشود.
حجامت خشک، بدون تیغ زدن و خون‌گیری و حجامت تر همراه با خون‌گیری است.
حجامت در پیش‌گیری و درمان بیماری‌هایی چون آسم، اعتیاد به مواد مخدر، نارسایی هضم غذا، سردردهای میگرنی و اعصاب، چربی خون، غلظت خون و بیماری‌های پوستی کاربرد دارد.
نقش ناف گیری برای درمان بیماری ها
به باور مردم سنتی افغانستان، در صورت بر داشتن وزن سنگین بخشی از بدن متاثر میشود و به آن رفتن ناف می گویند.
گرفتگی عضلات، کش شدن بدن و بسته شدن و یا تنگ شدن یکی از رگ های دور ناف است که به آن ناف رفتن می‌گوید.
رفتن ناف همواره با درد، سستی، بی حالی زیاد و سردرد شدید همراه است.
در چنین مواردی طیف سنتی توصیه می کنند تا فرد هوشیار و متخصص به اصطلاح معمول ناف را بگیرد.
درمان‌گران حرفه‌ای ناف‌گیری روشهای ویژه خود را برای درمان‌گری این نوع بیماری دارند. برخی از زیر شانه، برخی از پشت کمر و میان مفاصل و برخی با لیوان از روی کلبه ناف بیمار را درمان میکنند.
طب سنتی در افغانستان و زالو درمانی
زالو درمانی یکی از روشهای خون‌گیری طبی محسوب میشود که به لحاظ نحوه خون‌گیری و ماده هیرودین که توسط زالو به بدن وارد می‌کند، در طب سنتی از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
هر زالویی اثر درمانی ندارد، در بزاق زالو ماده ضد انعقادی وجود دارد که موجب رقیق شدن خون، بازشدن عروق تنگ و در نتیجه موجب افزایش خون رسانی و اکسیژن رسانی به اعضا میشود.
اکنون زالو درمانی در بیماری هایی چون تنگی عروق قلب، پیوند پوست، پیوند اعضاء، واریس، ضایعات پوستی، بیماری‌های مفاصل، آرتروز، همورویید، زیبایی پوست و تقویت سیستم ایمنی کاربرد دارد.
ماساژ درمانی نقش مهمی برای طب سنتی در افغانستان دارد
مردم افغانستان ماساژ درمانی را بسیار می پسندند. دست و پا لگد کردن و گاهی پشت لگد کردن نوعی از ماساژ درمانی است.
ماساژ درمانی برای درمان بیماری های عضلانی، اسکلتی، گوارشی، سردردها، رفع استرس و افسردگی، بهبودی جریان خون و افزایش اکسیژن رسانی به بافت‌ها و بهبودی ده‌ها بیماری دیگر از خواص ماساژ درمانی است
آب درمانی
یکی از روشهای درمان سنتی مردم افغانستان آب‌درمانی است. روش آن مدام و منظم آب خورن و در آب نشستن و زیر آب رفتن است. چشمه ها در روستاهای افغانستان برای آب‌درمانی استفاده زیاد می شود.
در بیشتر روستاهای افغانستان چشمه های آب گرم و سرد وجود دارد. آب درمانی یعنی درمان امراض به وسیله آب در مناطق مرکزی افغانستان از زمان‌های خیلی دور رواج داشته است.
