نزدیک قله به زمین افتاد و حال مناسبی نداشت، مغز او به خاطر ارتفاع زدگی فرمان اشتباه می داد و هر لحظه می توانست به سمت دره هدایتش کند... .
به گزارش خبرنگار حوزه حوادث و انتظامی گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ نزدیک قله به زمین افتاد و حال مناسبی نداشت، مغز او به خاطر ارتفاع زدگی فرمان اشتباه می داد و هر لحظه می توانست به سمت دره هدایتش کند. در همان لحظه اول که به زمین افتاد، امدادگر گروه به سمت او آمد تا ببیند چه اتفاقی رخ داده است. سرفه های زیاد و حالت های عجیب او امدادگر را متوجه بیماری که فاطمه درگیرش شده بود کرد.
حرف های عجیبی که فاطمه می زد ذهن همه را مشغول کرده بود، مخصوصا کوهنوردان مبتدی.
وقتی مسئول گروه از کنار فاطمه به سمت دیگر اعضا گروه آمد، از وی پرسیدم که چه اتفاقی افتاده ؟
در حالی که مصطفی (امدادگر گروه) داشت به وضعیت فاطمه رسیدگی می کرد، مسئول گروه گفت: این خانم ارتفاع زده شده است.
برای من این اتفاق عجیب بود و از علی (مسئول گروه) خواستم تا توضیحاتی در این رابطه بدهد و او گفت: ارتفاع‌زدگی یا کوه‌گرفتگی، عارضه‌ای است که بر اثر کاهش اکسیژن در ارتفاع به وجود می‌آید و زمانی که به ارتفاعات بالا می رویم، تغییرات زیادی در محیط پیرامون اتفاق می‌افتد که می‌توانند بر جسم و سلامتی تاثیرگذار باشند.
به گفته علی مسئول گروه، این تغییرات شامل سرما، رطوبت پایین، افزایش اشعه UV خورشید، کاهش فشار هوا و کاهش غلظت اکسیژن است و هر کدام از این موارد می‌توانند مشکلاتی را برای سلامتی ما ایجاد کنند و مانع ادامه مسیر شوند.
علی تاکید کرد که این اتفاق معمولا در ارتفاعات بیشتر از 2400 متر اتفاق می‌افتد. علائم رایج ارتفاع‌زدگی شامل سردرد، سرگیجه، بی اشتهایی،حالت تهوع ،استفراغ،خستگی و از دست دادن انرژی و بی خوابی است.
به گفته مسئول گروه، ارتفاع‌زدگی به سه نوع کوه‌زدگی یا کوه‌گرفتگی ، اِدِم مغزی و اِدِم ریه تقسیم می شود.
پس از تمام شدن صحبت های علی به سمت امدادگر رفتم تا بدانم فاطمه دچار کدام یک از انواع ارتفاع زدگی شده است.
وقتی به سمت قله حرکت کردیم، امدادگر گروه گفت که فاطمه دچار ادم مغزی شده و به علت نزدیکی به قله باید به سمت بالا صعود کنیم ، تا از ایستگاه 7 به سرعت ارتفاع کم کنیم.
مصطفی در ادامه راه گفت که علائم این بیماری آتاکسی (ناهماهنگی یا بی نظمی حرکات عضلات)، تلوتلو خوردن یا مورب راه رفتن، خواب‌آلودگی، گیجی، تغییر در گفتار، حافظه و افکار است که در صورت شدت یافتن این علائم ممکن است فرد هوشیاری خود را از دست بدهد و به کما برود و در شرایط حاد تنها راه پیشگیری استفاده از داروهای استازولامید و دگزامتازون است.
مصطفی فاطمه را نشان داد و گفت: حالا با دقت بیشتری نگاه کن! علائمی که برایت توضیح دادم را در او می بینی، فاطمه می‌خواست از مسیر خارج شود و اگر حواسمان به او نبود ممکن بود در حادثه ای ناگوار جان خود را از دست دهد.
به خاطر مشکلی که برای همنوردمان پیش آمده بود ، پس از صعود به قله به سمت تله کابین رفتیم تا به سرعت ارتقاع کم کنیم.
وقتی داشتیم با تله کابین به سمت پایین می آمدیم ،حال فاطمه بهتر می شد و زمانی که به ایستگاه 5 رسیدیم شرایط جسمی عادی پیدا کرده بود و پس از صرف ناهار به سمت پایین حرکت کردیم.
چگونه ارتفاع زده نشویم؟
کوهنوردان برای پیشگیری از ارتفاع زدگی باید تمرینات مرتب داشته باشند و در طول هفته آب فراوان به میزان 3 تا 4 لیتر مصرف کنند.
یکی از دلایل اصلی ارتفاع زدگی، صعود به بلندی‌ها با سرعت زیاد است که سبب می شود ملکول های اکسیژن نتوانند با بدن سازگار شوند.
دیگر مرحله ای که حائز اهمیت است، وفق دادن (هم‌هوایی) است.
وقتی به ارتفاعات بیش از 3000 متری می‌روید، در هر روز تنها 300 متر ارتفاع خود را افزایش دهید و در ازای هر 1000 متر بالا رفتن، یک روز استراحت کنید.
داروهای مورد استفاده برای ارتفاع زدگی
داروهایی که برای ارتفاع زدگی استفاده می‌شود، استازولامید و دگزامتازون است.
استازولامید دارویی است که سالهاست برای پیشگیری از ارتفاع در میان کوهنوردان شناخته شده و اثر بخشی آن جهت پیشگیری از بیماری حاد کوهستان در مطالعات متعددی به اثبات رسیده است.
افرادی که به داروهای گروه سولفونامید حساسیت دارند، نباید این دارو را مصرف کنند و این محدودیت شامل افرادی که کمبود آنزیم G6PD دارند می شود. البته مصرف این دارو برای زنان باردار و شیرده ممنوع است. همچنین مصرف همزمان این دارو با آسپرین مجاز نیست.
دگزامتازون داروی مناسبی برای کسانی است که نمی توانند از استازولامید استفاده کنند . دوز آن 8 میلیگرم روزانه است که در چند نوبت در روز(2 یا 4 نوبت) استفاده می شود. برای مثال 2 میلیگرم هر 6 ساعت و یا 4 میلیگرم در هر 12 ساعت.
مصرف دگزامتازون را باید از ارتفاعی که در آن فرد بی علامت است شروع کرد و با شروع کم کردن ارتفاع مصرف آنرا قطع کرد.
کوهنوردان نباید از دخانیات و الکل و دیگر داروهای آرام‌بخش شامل باربیتورات ها، مسکن‌ها و قرص های خواب استفاده نکنند. این آرام‌بخش‌ها تنفس را در طول خواب بیش از پیش کاهش می‌دهند و منجر به بدتر شدن علایم می شود.
با توجه به اینکه کوهنوردی یکی از پر حادثه ترین ورزش ها است، برای شروع به تجهیزات مورد نیاز و آموزش های لازم نیاز دارد تا کوهنوردان بتوانند صعود خوبی داشته باشند.
کوهنوردی ورزشی است که شرط سنی ندارد و هرکس با هر مقدار توانایی می‌تواند به عنوان تفریح یا انجام کار حرفه ای آن را انجام دهد.
