نان سیاسی است

جدای از اینکه مساله نان در ایران همیشه با سیاست گره خورده است دخالت دولتی‌ها نیز سبب شده تا نان کیفی و ماکولی به دست مصرف کننده نرسد و در این میان تولید کنندکان نیز همیشه از نبود آرد مرغوب و حاشیه سود مناسب بی‌بهره باشند.

در حال حاضر نرخ خرید تضمینی گندم تا به این لحظه هنوز اعلام نشده است و این سبب شده تا دلال‌ها و واسطه‌ها جولان دهند در حالی‌که سال زراعی از شهریورماه آغاز می‌شود و قاعدتاً باید نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی پیش از آغاز سال زراعی اعلام می شد. البته این اولین سالی نیست که دولت نسبت به این موضوع بی‌تفاوتی می‌کند و دست کم دو سه سالی می‌شود که این رویه را در پیش گرفته است.

تاخیر در اعلام نرخ خرید تضمینی گندم در حالی است که بر اساس تبصره 6 قانون تضمینی خرید محصولات اساسی کشاورزی، دولت موظف است نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی را پیش از شروع فصل کشت تا پایان شهریور به‌گونه‌ای تعیین کند که میزان افزایش آن هیچ گاه از نرخ تورم اعلامی بانک مرکزی کمتر نباشد، اما نه تنها هنوز نرخ‌ها اعلام نشده بلکه در سال‌های اخیر قانون افزایش قیمت متناسب با نرخ تورم هم رعایت نمی‌شود.

در همین‌حال کارشناسان و نمایندگان مجلس معتقدند که اگر دولت امسال باز هم در اعلام نرخ خرید تضمینی تأخیر کند و یا افزایش مطابق با تورم نباشد، بدون شک خودکفایی محصولات استراتژیک مانند گندم در معرض خطر قرار می‌گیرد و مجددا در تامین گندم مورد نیاز داخلی دستمان به‌سوی کشورهای بیگانه دراز می‌شود. کاهش سطح زیر کشت در سال زراعی آینده، سردرگمی کشاورزان و افزایش مهاجرت روستاییان به شهرها از دیگر پیامدهایی است که برای تعلل در اعلام نرخ خرید تضمینی برشمرده می‌شود. این مهترین مشکلی است که تاثیر صد درصدی بر قیمت و کیفیت نان دارد. البته قیمت نان بستگی به فاکتور‌های متعددی دیگری نیز دارد اما لازم است نرخ خرید تضمینی گندم اعلام شود تا شاید بهتر بتوان در زمینه قیمت منطقی نان اظهار نظر کرد.

فاکتورهای دیگر در تعیین قیمت نان نرخ خمیر مایه ، آرد مرغوب و ... ملاک است. در مجموع به نظر می رسد به شرط اینکه واحد‌های سنتی نیز که نزدیم 90 درصد قوت غالب مردم را تامین می کنند نیز موظف باشند که نان معقول و ماکولی در اختیار مردم قراردهند، باید قیمت نان ده درصد نسبت به قیمت فعلی افزایش یابد. همچنین با توجه به افزایش هزینه‌ها بسته بندی نیز در واحد‌های صنعتی و نیمه صنعتی باید بپذیریم که افزایش قیمت نان برای این واحد‌ها هم امری اجتناب ناپذیر است.

 کیفیت موضوع پربحث دیگر در حوزه نان است. متاسفانه همچنان در واحد‌های سنتی از جوش شیرین و یا جوهر قند برای عمل آوری خمیر استفاده می شود که این امر هم سبب دور ریز بیش ار حد نان می شود و هم باعث ایجاد بیماری‌های گوارشی خواهد شد. در گذشته نیز شاهد اظهار نظر وزیر محترم بهداشت بودیم که اذعان داشت نمک مصرفی در نان‌های سنتی بیش ار حد مجاز است.

البته کیفیت نان‌های صنعتی در سالهای گذشته افزایش یافته و ما موفق شده‌ایم به صورت جسته و گریخته محصولاتی که دارای ماندگاری بالایی است به کشورهای حاشیه خلیج فارس، عراق و حتی به کانادا و آلمان صادر کنیم. نان سنتی ایران از جمله سنگک و بربری هم در همه جای دنیا شناخته شده است و بسیاری از واحد‌های نانوایی در آلمان و فرانسه اقدام به پخت این نوع نان‌ها می کنند .

علی ایحال همگی کارشناسان حوزه نان متفق القول هستند؛ تمامی آنچه از نان کشور در حوزه قیمت و کیفیت انتظار می رود در شرایطی عملی خواهد شد که سایه سنگین دولتی‌ها و سیاست کاری از نان چه صنعتی و سنتی برداشته شود.

 *رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان نان ایران