ژانر وحشت و تلفن همراه؛ فیلم های ترسناک چگونه گوشی‌ها را دور می‌زنند؟

در سال های اخیر تلفن های همراه نحوه تفکر، عملکرد و ارتباط انسان ها را تغییر داده اند. این ابزارهای پرکاربرد همچنین به کابوس کارگردانان فیلم های ژانر وحشت تبدیل شده اند؛ چرا که حالا با حضورشان، بسیاری از سناریوهای کلاسیک فیلم های ترسناک، غیر محتمل یا حتی خنده دار به نظر می رسند.

با این حال تلفن های همراه در بعضی موارد فرصت های جدیدی هم برای القای حس ترس به وجود آورده اند که در مطلب حاضر، سعی می کنیم با برخی مثال ها موارد موفقیت آمیز و همچنین ناموفق استفاده از تلفن همراه در ژانر وحشت سینما را مورد بررسی قرار دهیم. با دیجیاتو همراه باشید:

ژانر وحشت

انتقال حس تنهایی و ترس دو مورد از مهم ترین عوامل موفقیت ژانر وحشت در سینما هستند؛ در واقع اگر انسان تنها نباشد احساس امنیت کرده و احتمال ترسیدنش خیلی کمتر می شود. تلفن همراه هم دقیقاً نقش مخالف داشته و حس تنهایی را از بین می برد.

این روزها خصوصاً در شهرها و کشورهای پیشرفته دسترسی همیشگی و پر سرعت به اینترنت در کنار استفاده از سرویس هایی مانند گوگل مپس، یابنده تلفن همراه و اوبر، مردم را بیش از پیش با فناوری عجین کرده و مثلاً در صورت ورود غیر قانونی فردی به محوطه خانه، یک تماس با مرکز 911 کافیست تا موقعیت خطر توسط اپراتور و از طریق فناوری GPS شناسایی شود. تلفن های همراه تا حد زیادی قدرت ژانر وحشت در القای حس تنهایی را از بین برده اند.

البته برای بسیاری از فیلم ها و سریال ها راحت ترین کار، از بین بردن قدرت تلفن همراه است. این استراتژی اگر درست اجرا شود، موفقیت آمیز خواهد بود؛ اما اکثر اوقات به خوبی پیاده سازی نشده و نشان می دهد که ژانر وحشت تا چه حد به سناریوهای قدیمی وابسته است.

در ادامه به برخی از راه های استفاده از تلفن همراه در ژانر وحشت و مثال های آن می پردازیم:

عدم آنتن دهی

عدم آنتن دهی گوشی یکی از متداول ترین اتفاقاتی است که در فیلم های ترسناک رخ می دهد و معمولاً شخصیت یا شخصیت های اصلی داستان، درست زمانی که قصد درخواست کمک دارند، با مشکل عدم آنتن دهی مواجه می شوند.

این سناریو بعضی مواقع و در شرایط خاص نتیجه خوبی دارد؛ مثلاً در فیلم  «10Cloverfield Lane» کاراکتر میشل با مشکل مشابهی مواجه می شود و چون در یک پناهگاه زیرزمینی گیر افتاده، مشخص نیست علت اصلی عدم آنتن دهی حضور در یک پناهگاه زیرزمینی است یا واقعاً بیگانگان سطح زمین را اشغال کرده اند.

از سوی دیگر المان مورد بحث در بعضی از فیلم ها پختگی لازم را ندارد؛ مثلاً در فیلم «دنیای ژوراسیک»، تلفن همراه کلیر در جزیره بدون هیچ مشکلی کار می کند اما درست زمانی که می خواهد با خواهرزاده هایش تماس بگیرد، آنتن دهی قطع می شود.

فیلم سینمایی «Jeepers Creepers 2» هم مثال دیگریست که لکه های خورشیدی را عامل عدم سرویس دهی مخابراتی عنوان می کند. عواملی مانند مسدودکننده های امواج و حتی ارواح نیز به عنوان دلیل اصلی عدم آنتن دهی در بعضی فیلم ها معرفی می شوند که مثلاً همین حضور ارواح، به غایت مضحک و خنده دار است.

موضوع عدم آنتن دهی موبایل در سینمای پیش از سال 2000 که هنوز فناوری هایی مانند GPS در دنیای تلفن همراه فراگیر نشده بود و دکل های مخابراتی کره زمین را نپوشانده بودند، کارایی بیشتری داشت و راحت تر توسط مخاطب پذیرفته می شد. با این حال هنوز هم جاهای زیادی در زمین از پوشش مناسب آنتن تلفن همراه محرومند و شاید با بردن فیلم به این اماکن، عدم آنتن دهی گوشی بهتر توجیه پذیر باشد.

تمام شدن باتری

احتمالاً در سال های پیش رو سناریوی اتمام باتری و خاموش شدن دستگاه، کم کم جای عدم آنتن دهی را بگیرد. به هرحال با توجه به عمر باتری گوشی های امروزی، احتمال خاموش شدن آنها به دلیل خالی شدن باتری زیاد بوده و ممکن است در هر مکانی اتفاق بیفتد. در چنین شرایطی قهرمان داستان امکان استفاده از تلفن خود را به کلی از دست داده و حتی برای کارهایی مثل نقشه خوانی و عکس برداری هم ابزاری در اختیار نخواهد داشت.

خالی شدن باتری گوشی اگر در زمان درست اتفاق بیفتد، به تنهایی عامل القای حس وحشت خواهد شد چرا که ارتباط شخصیت داستان با دیگران را قطع کرده و مانند خراب شدن ماشین در ناکجا آباد، توانایی کاراکتر در مواجهه با مشکلات را به طرز چشمگیری کاهش می دهد.

یکی از بهترین استفاده ها از خالی شدن باتری در جریان فیلم، مربوط به فیلم سینمایی «Get Out» است که در آن، شخصیت کریس پس از خواب، متوجه کنده شدن گوشی از شارژر در شب قبل شده که همین اتفاق، اتمام باتری در طول روز و در نتیجه انزوای بیشتر کریس را تضمین می کند. در فیلم «House of Good & Evil» هم کاراکتر مگی که به تازگی اسباب کشی کرده، شارژر گوشی خود را پیدا نمی کند که این مسئله فضای فیلم را ترسناک تر می کند.

البته استفاده نه چندان قوی از خالی شدن باتری در جریان فیلم هم کار دشواری نیست؛ مثلاً در فیلم «Cloverfield» باتری تلفن همراه شخصیت راب درست قبل از برقراری ارتباط با بث (یکی از کاراکترهای فیلم) تمام می شود و او مجبور است در هیاهوی فرار از دست بیگانگان، به فروشگاه های لوازم الکترونیکی رفته و باتری مناسب گوشی خود را پیدا کند.

اتفاق مورد بحث در فیلم «Drag Me To Hell» به طرز خنده داری رخ داده و یک موجود شیطانی تنها با نگاه کردن به تلفن همراه کریستین، باتری آن را خالی می کند.

در دسترس نبودن تلفن همراه

این عنوان به شرایطی اشاره می کند که تلفن همراه گم شده، شکسته یا به هر دلیلی از داستان حذف شده است. سناریوی مذکور می تواند خیلی ساده مانند افتادن گوشی از دست کاراکتر اجرا شود، یا مانند فیلم «Hold Your Breath» گروهی از دوستان برای آخر هفته و تعامل بهتر با یکدیگر، تلفن هایشان را در یک کیف جمع کرده و همراه خود نبرند.

از داستان خارج کردن تلفن همراه یکی از مواردیست که اغلب به خوبی پیاده سازی نمی شود. مثلاً در آخرین نسخه از فیلم هالووین، گوشی نوه جیمی لی کورتیس توسط دوستش در ظرفی از آبمیوه افتاده و از جریان فیلم خارج می شود. شاید این روش برای رسیدن به هدف کارگردان مفید باشد، اما در واقعیت چند نفر هستند که چنین کاری کنند؟

یکی از کاربردهای خنده دار در دسترس نبودن تلفن همراه، در جریان فیلم «30Days of Night» دیده می شود که طی آن گروهی از خون آشام ها، وارد تک تک خانه های دهکده شده و گوشی های مردم را برداشته و در برف مدفون می کنند.

ابزاری برای روایت داستان

یکی از راهکارهای خلاقانه برای حل مشکل تلفن های همراه در ژانر وحشت، استفاده از آنها به عنوان ابزاری برای روایت داستان است. با توجه به محبوبیت زیرژانر «found footage horror» که در آن داستان از  دید ویدیوی ضبط شده در دنیای فیلم روایت می شود، استفاده از تلفن های هوشمند انتخابی منطقی است؛ اما محدودیت هایی هم وجود دارد.

در چنین فیلم هایی معمولاً ماجرا از دریچه دوربین ابزارهای مختلفی مانند گوشی ها و لپتاپ ها یا دوربین های مداربسته (مانند Paranormal Activity) روایت می شود، چرا که هر از گاهی برای جلوگیری از سرگیجه گرفتن مخاطب، باید جایگاه دوربین ثابت شود و حرکت دائمی آن، برخی مواقع غیرقابل تحمل خواهد بود.

چشم پوشیدن از حضور تلفن همراه

راحت ترین کار، ساخت فیلم در دنیایی است که هنوز تلفن همراه به بازار نیامده. مثلاً سریال «Stranger Things» ماجراهایی را در دهه 80 میلادی روایت می کند و به همین خاطر، ابزارهای ارتباطی شخصیت های فیلم به تلفن های ثابت و واکی تاکی محدود می شود.

گفتنی است استفاده از روش مذکور شاید دردسرهای استفاده از تلفن همراه در فیلم و اثر آن بر ترسناک بودن نتیجه را برطرف کند، اما امکان درگیر کردن داستان با مسائل امروزی را هم از بین خواهد برد.