چگونه قبح روابط با تل‌آویو شکسته شد؟

خبرگزاری تسنیم: اگر نگاهی به تاریخ مناسبات کشور‌های عربی و اسرائیل بیاندازیم در می‌یابیم که هر گونه روابط با این رژیم از دید کشور‌های عربی نه تنها گناهی نابخشودنی تلقی می‌شد بلکه باید بهای گزافی را بابت این اقدام پرداخت می‌کردند. هر کشوری که به اسرائیل نزدیک می‌شد، کشور‌های عربی و اسلامی برخورد شدیدی با آن می‌کردند. کشور‌ها هم سعی می‌کردند که این خط قرمز را رعایت کنند و اگر کشوری از خط قرمز مورد نظر عبور می‌کرد بالتبع هزینه سنگینی باید بابت این اقدام پرداخت می‌کرد. نمونه تاریخی این مسئله مصر در دوران انور سادات است. وقتی که سادات رئیس جمهور اسبق مصر در سال 1970 به سرزمین‌های اشغالی سفر کرد، قاهره به خاطر این اقدام از اتحادیه عرب اخراج شد و برخی از کشور‌ها در اتحادیه عرب مانند سوریه، عراق، الجزایر و چند کشور دیگر تلاش کردند که جبهه پایداری عرب تشکیل دهند تا بتوانند در قبال اقدامات مصر و رژیم صهیونیستی اقدامات عملی انجام دهند.

بیشتر بخوانید

چرا عمان پذیرای نتانیاهو بود؟

انگیزه‌ها و پیامد‌های سفر نتانیاهو به عمان

به تدریج برخی از کشور‌های عربی به سمت سازش با رژیم صهیونیستی تمایل پیدا کردند و به دلیل فشار‌هایی که در سطح افکار عمومی داخلی و منطقه با آن مواجه هستند سعی می‌کنند که روابط خود با این رژیم را مخفی نگه دارند، ولی هر از گاهی خبر‌هایی از دیدار و مناسبات اقتصادی این رژیم‌ها با اسرائیل به خارج درز پیدا می‌کرد که اکنون با سفر بنیامین نتانیاهو به مسقط پایتخت عمان این روابط شکل علنی به خود پیدا کرد.

سوال اساسی این است که چرا اکنون ما فاقد میکانیزم و سازوکاری برای تنبیه کشور‌های خاطی در این زمینه هستیم؟ برای پاسخ به این سوال باید نگاهی به وضعیت حال کشور‌های جهان اسلامی بیاندازیم.

یکی از این دلایل آن به مشکلاتی باز می‌گردد که کشور‌های عربی و اسلامی به آن مبتلا هستند. مشکلات داخلی، جنگ سوریه، مبارزه با داعش، جنگ علیه یمن، تعمیق اختلاف بین کشور‌های اسلامی همه این‌ها باعث تضعیف و جایگاه این کشور‌ها شده است. عربستان سعودی هم که ادعای رهبری جهان اسلام را دارد، مدت‌ها است که مسئله فلسطین را از دستور کار خود خارج کرده است.

وقتی کشور مسلمانی در جایگاه عربستان به جای دفاع از حقوق و آرمان ملت فلسطین به سمت عادی سازی روابط با اسرائیل گام بر می‌دارد، طبیعی است اقدامی عملی علیه کشور‌های خاطی در این زمینه شکل نگیرد و حتی جلسه فوق العاده‌ای در این زمینه در سطح کشور‌های همکاری اسلامی برگزار نشود.

جمعه این هفته بود که سفر بنیامین نتانیاهو به عمان رسانه‌ای شد و پیش از این نیز دو مقام اسرائیلی به قطر و امارات سفر کرده بودند. میری ریگیف وزیر فرهنگ و ورزش رژیم صهیونیستی به بهانه همراهی با تیم ورزشی به امارات رفته و با مقامات این کشور دیدار کرده است. بعد از میری ریگیف قرار است ایوب قره وزیر ارتباطات اسرائیل نیز به امارات سفر کند. یسرائیل کاتس نیز روز سه شنبه برای شرکت در کنفرانس بین الملل حمل و نقل جاده‌ای به عمان سفر میکند که بر اساس گزارش‌ها قرار است همزمان با سفر او، طرح خط آهن صلح که اسرائیل را از طریق اردن به عربستان و سایر کشور‌های عربی خلیج فارس متصل کند، مورد بررسی قرار گیرد.

رسانه‌های اسرائیلی نیز سفر مقامات این کشور به کشور‌های عربی را با آب و تاب فراوان پوشش می‌دهند. بعد از عمان، قطر و امارات شاید بحرین ایستگاه بعدی سفر مقامات رژیم صهیونیستی باشد و شاید در آینده نزدیک عربستان، ولی آنچه که پیداست سفر رسمی مقامات اسرائیلی که از عمان کلید خورده به نظر نمی‌رسد به این زودی‌ها متوقف شود؛ موضوعی که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل بعد از بازگشت از عمان به آن اشاره کرد و گفت: سفر‌های دیگری در راه است.