با آسیب غضروف، استخوانها به طور مستقیم با هم تماس پیدا میکنند که به ایجاد درد شدید در بیمار منجر میشود. این بیماری را نباید با پوکی استخوان اشتباه گرفت چرا که در پوکی استخوان غضروفها سالم هستند ولی خود استخوان ضعیف میشود که افزایش شکنندگی استخوان را در پی دارد .
انواع آرتروز
آرتروز دو نوع دارد: اولیه و ثانویه.
آرتروز اولیه: با افزایش سن به وجود میآید و در افراد زیر 40 سال دیده نمیشود. معمولاً در ایجاد آن فاکتورهای ژنتیک نقش دارند. آرتروز اولیه در مچ دست، آرنج و شانه وجود ندارد. همچنین در اندام تحتانی مثلاً در زانو، لگن و شست پا، آرتروز اولیه دیده میشود ولی در سایر مفاصل اندام تحتانی آرتروز اولیه قابل مشاهده نیست .
آرتروز ثانویه: به دنبال یک بیماری خاص در مفصل به وجود می آید مانند روماتیسم مفصلی، عفونت و شکستگی. آرتروز ثانویه در هر مفصلی دیده میشود ولی آرتروز اولیه فقط در مفاصل خاصی قابل مشاهده است به عنوان مثال در اندام فوقانی فقط در بند انتهایی و میانی انگشتان شخص دیده میشود. در ناحیه ستون مهره، گردن و کمر قابل مشاهده است و ناحیه پشتی دچار آرتروز نمیشود. آرتروز اولیه از ثانویه بسیار با اهمیت است چرا که در آرتروز ثانویه میتوان با کنترل بیماری زمینهای به میزان قابل توجهی جلوی پیشرفت آرتروز را گرفت .
علائم آرتروز
علائم آرتروز بسیار متفاوت است. گاهی اوقات آرتروز هیچ علائمی ندارد و فقط با عکسبرداری از مفاصل مشخص می شود.
مهمترین علامت آن در زانوست که خصوصاً موقع دو زانو یا چهار زانو نشستن، بلند شدن و یا از پله بالا رفتن خود را نشان می دهد. در موارد پیشرفته هم به طور دائم درد زانو وجود دارد.
ایجاد صدا در مفاصل است. البته صدا در مفاصل افراد نرمال نیز ممکن است دیده شود ولی در آرتروز صدای تلق تلوق، همراه با درد در مفاصل وجود دارد.
از علائم دیگر آرتروز تورم مفصل است که متورم شده و به طور ثانویه باعث بزرگ شدن استخوان می شود.
عوامل ایجاد آرتروز
بالا رفتن سن
افزایش وزن
تغذیه نامناسب
بیماری های مفصلی
شکستگی های قبلی ناحیه زانو
بی حرکت کردن طولانی مدت زانو
درمان آرتروز با کاهش وزن
درد در بیماران آرتروزی معمولاً با استراحت بهبود پیدا میکند و با فعالیت تشدید میشود. با درمانهای فعلی حداکثر کاری را که ما میتوانیم انجام دهیم آن است که جلوی سرعت پیشرفت آرتروز را بگیریم.
کاهش وزن بیمار: اگر وزن فرد بالاتر از حد نرمال باشد یعنی در خانمها قد منهای 100 و در آقایان تا 5 کیلوگرم بالاتر از نرمال باشد لازم است که وزن بیمار کاهش پیدا کند. هر 5 کیلوگرم کاهش وزن میتواند سرعت پیشرفت آرتروز را 20 تا 30 درصد کاهش دهد .
انجام ورزشهای مناسب برای تقویت عضلات اطراف مفصل مبتلا به آرتروز است. باید دقت شود که ورزش، مناسب با سن و شرایط فیزیکی و بیماری زمینهای فرد باشد.
تغذیه مناسب و برطرف کردن کمبود ویتامین D و C را تا 30 درصد در کاهش روند آرتروز مؤثر است. مصرف بعضی از مواد غذایی مثل سویا،آووکادو، زنجبیل و برگ سنا در جلوگیری از پیشرفت آرتروز میتوانند موثر باشند.
درمان فیزیکی و فیزیوتراپی
استفاده از وسایل کمکی مثل زانو بند و کمربند
لیزر درمانی
طب سوزنی
مغناطیستراپی
استفاده از دارویی است به نام استرونسیوم که در درمان پوکی استخوان نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
بهتر است 4 زانو یا دو زانو ننشینند.
بالا و پایین رفتن از پلهها را محدود کنند .
از کفش مناسب استفاده کنند.