کارل گوستاو؛ توپ بدون لگد ارتش ایالات متحده

روزیاتو - حسین علی پناهی: توپ بدون لگد کارل گوستاو ام 3 (M3 Carl Gustav) در سال 1946 توسط یک کمپانی اسلحه سازی سوئدی ساخته شد. این سلاح 84 میلیمتری آن قدر قدیمی بوده و سال های زیادی از معرفی آن گذشته که بسیاری از کشورهای جهان استفاده از آن را کنار گذاشته اند.

شاید بسیاری از این تصمیم خود پشیمان شوند زیرا یک نمونه از این توپ مجزه به گلوله هدایت لیزری و بسیار نقطه زن ساخته شده که می تواند اهداف را در فاصله بیش از 1 مایلی هدف قرار دهد. این گلوله ها ممکن است توسط ارتش ایالات متحده و نیروهای ویژه دریایی این کشور که نسخه مدرن توپ بدون لگد کارل گوستاو مخصوص نیروهای پیاده را در سال های گذشته خریداری کرده اند مورد استفاده قرار گیرد.

توپ کارل گوستاو توسط کمپانی اسلحه سازی Saab ساخته شده و یک توپ شبیه بازوکا بسیار سبک با قابلیت دوش پرتاب بود که قدرت آتش نیروهای پیاده را به مقدار قابل توجهی افزایش می داد. توپ های بدون لگد با بازوکاها (مانند آر پی جی) تفاوت دارند زیرا این توپ از خرجی پیش برنده استفاده می کند که مانند یک گلوله معمولی پیش از خروج گلوله از لوله توپ منفجر می شود. گاز تولید شده در اثر سوختن این ماده پیشرانه به سمت عقب هدایت شده و مانع از لگد زدن سلاح می شوند (لگد اسلحه را خنثی می کنند). این توپ که شبیه یک لوله توخالی مجهز به دسته و ماشه است دارای خان چرخشی درون لوله خود بوده تا ثبات چرخشی گلوله را هنگام خروج از لوله اعمال کند.

به دلیل همین داشتن خان است که به این سلاح، عنوان «تفنگ» (rifle) بدون لگد داده شده است. نیروهای ناتو از توپ کارل گوستاو به عنوان یک سلاح ضد تانک میان برد استفاد می کردند اما با معرفی موشک های ضد تانک دوش پرتاب قابل حمل توسط انسان، استفاده از توپ کارل گوستاو کنار گذاشته شد. ایالات متحده اولین بار در دهه 1980 این توپ بدون لگد را به عنوان سلاحی برای انهدام سنگرهای بتونی دشمن به خدمت گرفته و در اختیار رنجرهای نیروی زمینی خود قرار داد. در دهه 2010، این توپ به سیستم ضد زره ضد نفر چند نقشی ام 3 مجهز شده و هر دسته پیاده نظام و هر گروه نیروهای ویژه دریایی یک قبضه از آن را دریافت کرد.

کاربردهای متنوع (چند نقشی بودن) توپ کارل گوستاو ام 3 بدین معناست که این سلاح می تواند نیروهای دشمن را در فضای باز، در درون خودروهای زرهی، سنگرهای بتونی و یا دیگر مکان ها محافظت شده از بین ببرد. این سلاح که سربازان بریتانیایی از آن با نام «چارلی جی» (Charlie G) یاد می کردند اکنون به قابلیتی بسیار پیشرفته و مدرن تجهیز شده است.

به گزارش وبسایت نظامی Army Times کمپانی اسلحه سازی Raytheon یک گلوله جدید با قابلیت هدایت لیزری ساخته که می توان از توپ کارل گوستاو برای شلیک کردن آن استفاده کرد. بدین ترتیب توپ کارل گوستاو ام 3 جدید از یک توپ بدون لگد به یک پرتابگر موشک تبدیل می شود. این گلوله چند منظوره برای نابود کردن سنگرها و استحکامات، خودروهای زرهی سبک و نفربرهای زرهی طراحی شده و برد آن کمی کمتر از 2٫000 متر برآورد شده است.

این گلوله یا بهتر بگوییم، موشک جدید از سیستم هدایت نیمه فعال لیزری استفاده می کند. در واقع سربازان پیاده و نیروهای ویژه دریایی ایالات متحده با استفاده از سیستم لیزری این پرتابگر، هدف خود را مشخص کرده و نشانه می روند. شخص پرتاب کننده می تواند ناگهان در فضاب باز ظاهر شده و پس از شلیک موشک لیزری هدایت شونده خود بار دیگر مخفی شود. موشک هوشمند به طور خودکار اشعه لیزری که هنگام هدفگیری نشان شده را تعقیب کرده و به هدف برخورد خواهد کرد. ارتش ایالات متحده از این تکنولوژی هدفگیری در طول سالیان گذشته در سلاح های زیادی استفاده کرده است اما این اولین بار است که این سیستم هدفگیری در اختیار دسته های رزمی کوچک قرار می گیرد.

توپ بدون لگد کارل گوستاو همواره از گلوله های مختلفی استفاده کرده اما هیچکدام از این گلوله ها تاکنون قابلیت هدایت لیزری نداشته اند، قابلیتی که با ساخت این گلوله جدید توسط کمپانی ریتون و با مشارکت کمپانی Saab ممکن شده است. این گلوله یا موشک جدید امکان شلیک شدن از درون یک اتاق یا فضای بسته را نیز در اختیار سربازان آمریکایی قرار خواهد داد بدون این که ترس از انفجار و آتش عقبه آن وجود داشت باشد.