روزنامه جوان: محمود گبرلو کارشناس و منتقد سینما به بهانه هفته هنر انقلاب و سالروز شهادت سیدمرتضی آوینی فیلمساز و نظریهپرداز متعهد انقلاب گفت: نگاه و تفکر شهید آوینی را باید بر اساس یکسری اندیشههای پایدار در زندگی دنبال کنیم. نه مثل برخی چهرههای نزدیک به او که کاسبکارانه میخواهند از جایگاه و موقعیت شهید آوینی استفاده کنند! آوینی امروز با آوینی 20 سال قبل قطعاً تفاوت میکند.
محمود گبرلو روزنامهنگار، کارشناس و منتقد سینما در گفتوگو با «جوان» با مؤثر دانستن حرکتهای هنری زنده نگهدارنده جریان انقلاب به بهانه برگزاری هفته هنر انقلاب اسلامی در حوزه هنری گفت: کشوری داریم که همچنان پایبند به ارزشها و آرمانهای انقلاب است و ما میتوانیم به واسطه آنها در حوزههای مختلف هنر بدرخشیم و سرافراز باشیم. حال در این مسیر برخی سازمانها و نهادهای متعهدتر به جریان انقلاب نقش کلیدیتری دارند.
هنر انقلاب باید جریانات کشور را به سمت تغییر و تحول سوق بدهد
وی با بیان اینکه هنر انقلاب باید تحولساز باشد، افزود: هنر انقلاب باید جریانات کشور را به سمت تغییر و تحول سوق بدهد. انقلاب اسلامی ایران به ویژه الگوی مناسبی برای آغاز چنین حرکتهایی است زیرا بر پایه اندیشههای دینی پایهگذاری شده و حتی میتواند برای کشورهای دیگر و نسلهای بعدی نیز الگوسازی کند.
مجری و تهیهکننده سابق برنامه «هفت» ادامه داد: اگر روحیه انقلابی در همه عرصهها وجود داشته باشد، میتوان به موفقیت رسید. در توسعه کشور هم سریعتر گام برداشت. بنابراین رونق انقلاب اسلامی از ضروریات ایران معاصر است. به نظر میرسد زمان آن رسیده که از دو بُعد به انقلاب اسلامی ایران بپردازیم. نخست آن که تاریخ انقلاب را بازگویی تا آینده خود را هم ترسیم کنیم. دوم آن که روحیه انقلابی را با الهام از تفکر انقلابیون احیا کنیم.
وی همچنین خاطر نشان کرد: سردمدار انقلابیون نیز امام خمینی (ره) بود که موج شگفتانگیزی را در کشور ایجاد کرد. روح بلند و نگرش او در مسیر انقلاب همچنان بعد از سی و چند سال ادامه یافته است و حفظ این مسیر وظیفه ارگانهایی نظیر حوزه هنری است که یا به طور رسمی به انقلاب متعهد هستند یا بر پایه و مبنای اصول انقلاب اسلامی ادامه حیات میدهند.
در بیان تاریخی هنر ضعیف عمل کردهایم
گبرلو با اشاره به ضعیف عمل کردن هنر در بیان تاریخی جریانات انقلابی تاکنون بیان کرد: متأسفانه در بیان تاریخی هنر ضعیف عمل کردهایم. البته چند سالی است که جریانات خوبی در سینما رواج یافته که با فرم و غالب و شکل دلپذیر به موضوع انقلاب میپردازد، اما این اقدامات نیز محدود است و باید روحیه انقلابی در گروههای مختلف فکری به بحث و بررسی گذاشته شود.
وی با اشاره به راهکاری برای ترویج تفکر و دیدگاه هنر انقلاب در سینما عنوان کرد: اگر میخواهیم ایران جامعهای مدرن و در عین حال انقلابی باشد، باید این نکته که آیا سبک زندگی رواج یافته توسط سینما با روحیه انقلابی سنخیت دارد یا نه را در کارگروههای تخصصی مطرح و بر اساس آن عناوین و سرفصلها یا دستورالعملی تعیین شود که به عنوان الگوی برنامهسازی و فیلمسازی سرمشق قرار بگیرد. حالا که جامعه به وحدت ملی نیروهای انقلابی نیاز دارد، باید با یکدیگر همسو شویم.
رفتارهای فردی و عملکردهای واحد به هنر انقلاب آسیب میزند
این منتقد و کارشناس فرهنگی با انتقاد از تداخل عملکرد و رویکردهای سازمانهای مختلف در حوزه هنر و رسانه توضیح داد: رفتارهای فردی و عملکردهای واحد به هنر انقلاب آسیب میزند. به همین دلیل شاهد هستیم که وزارت فرهنگ و ارشاد برای خود یکسازی میزند. صداوسیما و سایر سازمانهای فرهنگی و هنری نیز همینطور. در حالی که همه این بخشها تنها زمانی میتوانند موفق شوند که اقداماتشان با یکدیگر همسو باشد.
وی درباره انتخاب چهره هنر انقلاب در قالب هفته هنر انقلاب حوزه هنری طی هر سال اظهار کرد: ما چهرهها و نیروهای انقلابی صاحب نظری داریم که عموماً دیده نشده و نمیشوند. در حالی که در مسیر هنر انقلاب بسیار تلاش میکنند. معرفی آنها بسیار مطلوب است. به شرط آن که این جریان تبدیل به شو و نمایش نشود.
محمدحسین مهدویان چهره سال هنر انقلاب است
گبرلو همچنین در پاسخ به اینکه در میان نامزدهای معرفی چهره انقلاب حوزه هنری (ابراهیم حاتمیکیا، سیدمسعود شجاعی طباطبایی، بهناز ضرابیزاده، محمدحسین مهدویان و حمید حسام) به کدام یک رأی میدهد، گفت: در مجموع این افراد محمد حسین مهدویان به عنوان جوان کاربلدی که میتواند تفکر نسل جوان امروز را به خوبی شناسایی کرده و به عنوان یک هنرمند انقلابی موفق باشد، را انتخاب میکنم. البته همه این نامزدها شایسته بهترین عناوین هستند. برای مثال ابراهیم حاتمیکیا سالهاست در حوزه هنر انقلاب فعالیت سینمایی دارد. اما معتقدم اگر فضا برای جوانانی مثل مهدویان فراهم شود، در مسیر انقلاب موفقتر عمل خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه سینما نقشی مهم در جلب توجه افکار عمومی به عنوان یک قدرت برتر دارد، درباره محوریت اندیشه و سینمای شهید آوینی در مبحث هنر انقلاب بیان کرد: به نظرم شهید آوینی به عنوان نماد هنر انقلاب اسلامی ایران میتواند زمینهساز ایجاد گفتمانها و حرکتهای نو در این زمینه باشد. این انتظار است که سازمانهای هنری و فرهنگی بتوانند برای تبیین تفکر و اندیشههای او جدیتر گام بردارند و صرفاً به مستندسازی شبیه او بسنده نکنند زیرا سبک و سیاق فیلمسازی و مستندسازی در هر دورهای از نظر فنی و تکنیکی متفاوت است. در واقع این سبک مستندسازی شهید آوینی نیست که باید مبنا و ملاک قرار بگیرد. بلکه تحول درونی او به عنوان یک ایرانی که از تحول درونی خود به نگاهی روشن دست مییابد، دارای اهمیت است.
برخی کاسبکارانه میخواهند از جایگاه و موقعیت شهید آوینی استفاده کنند!
وی با اشاره به بهرهبرداری کاسبکارانه از جایگاه آوینی و منسوب کردن خود به این شهید ادامه داد: نگاه و تفکر شهید آوینی را باید بر اساس یکسری اندیشههای پایدار در زندگی دنبال کنیم. نه مثل برخی چهرههای نزدیک به او که کاسبکارانه میخواهند از جایگاه و موقعیت شهید آوینی استفاده کنند! آوینی امروز با آوینی 20 سال قبل قطعاً تفاوت میکند.
این کارشناس سینما با دستهبندی طرفداران مکتب شهید آوینی افزود: به نظرم طرفداران شهید آوینی سه گروه هستند. گروه اول افراد خالصی هستند که اهداف و اندیشه او را به دست آورده و در مسیر آن به طور جدی گام برمیدارند. گروه دوم متأسفانه از نام شهید آوینی سوءاستفاده میکنند تا منافع شخصی خود را پیگیری کنند. در حالی که آوینی فردی متدین و نجیب در گفتار و رفتار خود بود و اگر یک منتقد ادعا دارد که ادامهدهنده راه این شهید بزرگوار است، باید از تفکرات نجیبانه آوینی هم الگو بگیرد و هر لفظ بیادبانهای را در جامعه ترویج ندهد! گروه سوم نیز با شرح تاریخی نسبت به او، آوینی را محدود به دوران حیاتش میکنند.