سهم کشور‌ها از انرژی خورشیدی چقدر است؟

 

با توجه به گرمایش کره زمین، افزایش میزان گاز‌های گلخانه‌ای وهمچنین احتمال تمام شدن ذخایر سوخت‌های فسیلی، نگاه‌ها به سوی انرژی‌های پاک رفته است. در این راستا انرژی خورشیدی حرف نخست را می‌زند و بسیاری از کشور‌ها به‌دنبال راه‌اندازی کارخانه‌ها و نیروگاه‌های تولید این انرژی با کمک پنل‌های خورشیدی هستند. اما چه کشور‌هایی در این زمینه پیشتازند و بزرگ‌ترین نیروگاه‌های خورشیدی جهان کدامند؟

چشم‌اندازی مناسب برای خاورمیانه
درحال حاضر بزرگ‌ترین کارخانه‌های تولید انرژی خورشیدی (فتوولتائیک) که سریع‌ترین رشد انرژی پاک را در جهان دارد در چین، هندوستان و امریکا قرار دارند و ایرلند و ایسلند هم از کشور‌های موفق در کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی محسوب می‌شوند. البته باید گفت که خاورمیانه هم در حال ورود به این حوزه اثرگذار در آینده بوده و قرار است برخی صحرا‌ها و کویر‌های آسیا و خاورمیانه به محلی برای ساخت و توسعه پنل‌های خورشیدی و تولید انرژی‌های پاک تبدیل شوند.

 

پارک خورشیدی «محمد بن رشید آل مختوم» در امارات متحده عربی یکی از نوآوری‌ها در خاورمیانه است که انتظار می‌رود تا سال 2020 حدود هزار مگاوات انرژی خورشیدی تولید کند و گفته می‌شود که این رقم تا سال 2030 به حدود 5 هزار مگاوات خواهد رسید. این پارک خورشیدی همچنین می‌تواند از میزان دی اکسید کربنی که سالانه در جهان تولید می‌شود، تا 6.5 میلیون تن بکاهد که خود نقشی چشمگیر در کاهش گرمایش کره زمین دارد.

 

در صورتی که همه چیز بخوبی پیش برود ساکنان دوبی انرژی پاک خواهند داشت. گفتنی است که این مجموعه شامل مرکز نوآوری و همچنین مرکز پژوهش و توسعه نیز خواهد بود تا در کنار تولید انرژی خورشیدی، ابتکار و نوآوری نیز در این مرکز وجود داشته باشد.

البته این تنها طرح ابتکاری خاورمیانه نیست و عربستان سعودی نیز قرار است در قالب طرح Vision 2030 و با همکاری Softbank بزرگ‌ترین پروژه خورشیدی جهان را در بیابان‌های عربستان ایجاد کند. در قالب این طرح قرار است حدود 200 گیگاوات انرژی خورشیدی تولید شود که این رقم می‌تواند 95 درصد از انرژی برق مورد نیاز عربستان را تولید کند.

 

هرچند با توجه به رسوایی قتل خاشقجی وهمچنین سقوط سهام Softbank، احتمال می‌رود که این طرح نیز همچون پروژه 200 میلیاردی نئوم عربستان در هاله ابهام بوده و به تعویق بیفتد تا این کشور عربی براحتی به چشم‌انداز‌های مورد نظر خود دسترسی پیدا نکند.

چین بزرگ‌ترین تولیدکننده انرژی خورشیدی جهان
چین نه تنها پرجمعیت‌ترین بلکه بزرگ‌ترین تولیدکننده انرژی خورشیدی جهان هم محسوب می‌شود؛ کشوری که برای بیش از یک دهه بالاترین میزان گاز‌های گلخانه‌ای را تولید می‌کرد و زغال سنگ سوخت اصلی آن محسوب می‌شد امروزه دغدغه انرژی‌های پاک را دارد و قرار است تا سال 2020، برای نسل جدید انرژی‌های نوین 364 میلیارد دلار هزینه کند.

 

هرچند اکنون میزان انرژی خورشیدی تولید شده در این کشور چندان زیاد نیست، ولی انتظار می‌رود تا سال 2020 انرژی خورشیدی تولیدی به رقم 110 گیگاوات برسد و تا سال 2030 نیز حدود 20 درصد از انرژی مصرفی این کشور مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک و سوخت‌های غیرفسیلی باشد. همچنین این کشور هدف‌گذاری کرده است که تا سال 2020 حداقل 210 گیگاوات انرژی پاک از انرژی باد تولید کند.

بزرگ‌ترین نمونه نیروگاه خورشیدی چین وسعتی معادل 43 کیلومترمربع دارد که ظرفیت آن، تولید هزار و 547 مگاوات انرژی خورشیدی است. این پروژه که دیوار بزرگ خورشیدی (Great Wall of Solar) نام دارد در پارک خورشیدی Tengger Desert واقع در کویر Tengger اجرا شده است. در واقع این نیروگاه خورشیدی در 3.25 درصد از زمین‌های بایر این منطقه راه‌اندازی شده است و می‌تواند با توسعه بیشتر حدود 1.5 گیگاوات انرژی خورشیدی تولید کند که رقم نسبتاً مناسبی است.

اما این تنها نیروگاه خورشیدی بزرگ چین نیست و در کنار خانه‌هایی که مالکان آن‌ها تصمیم گرفته‌اند همه نیاز‌های خود را از انرژی خورشید تأمین کنند، یک پارک انرژی خورشیدی بزرگ دیگر نیز با نام Longyangxia Dam در چین راه‌اندازی شده است. این پروژه با پروژه سد هیدروالکتریکی Longyangxia یکپارچه شده و هر دو طرح به یکدیگر کمک می‌کنند. درواقع این نیروگاه تولید انرژی خورشیدی به نگهداری آب در سد کمک می‌کند. در این کارخانه تولید انرژی خورشیدی که 27 کیلومتر مربع وسعت دارد، 850 مگاوات انرژی تولید می‌شود و باید گفت که این رقم برای تأمین انرژی برق 200 هزار خانوار چینی کفایت می‌کند. گفتنی است که برای ساخت این مزرعه خورشیدی معادل 920 میلیون دلار هزینه انجام شده است.

هندوستان و نیروگاه خورشیدی روباتیک
هندوستان نیز یکی از کشور‌هایی محسوب می‌شود که از انرژی خورشیدی بهره مناسبی گرفته است. یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های تولید انرژی خورشیدی در هندوستان Bhadla است که 45 کیلومترمربع مساحت دارد و آن را جواهر راجستان می‌دانند. این نیروگاه خورشیدی اکنون می‌تواند تا هزار و 365 مگاوات انرژی خورشیدی تولید کند. ولی با توجه به اینکه هر چهار فاز آن به اتمام رسیده است، انتظار می‌رود این رقم تا دسامبر 2019 به حدود 2 هزار و 255 مگاوات انرژی الکتریسیته برسد. با توجه به شرایط موجود انتظار می‌رود که این رقم به هندوستان کمک کند تا به هدف خود یعنی تأمین 17 درصد از انرژی مورد نیاز این کشور از طریق انرژی خورشیدی برسد.

هندوستان یک نیروگاه تولید انرژی خورشیدی دیگر هم با مساحت 10 کیلومترمربع و تولید 648 مگاوات انرژی خورشیدی در اختیار دارد که ششمین مزرعه خورشیدی بزرگ جهان محسوب می‌شود. این نیروگاه خورشیدی که در آن، 2.5 میلیون پنل خورشیدی جای گرفته تا انرژی مورد نیاز 750 هزار نفر را تأمین کند، تنها در عرض 8 ماه و با هزینه 679 میلیون دلار درسپتامبر 2016 ساخته شد. یکی از نکات جالب توجه این نیروگاه خورشیدی، استفاده از سیستم‌های فناورانه در آن است. به‌عنوان مثال نظافت این مزرعه خورشیدی به عهده یک سیستم روباتیک است؛ سیستمی که برای تأمین شارژ مورد نیاز خود برای سرویس دهی بعدی، از انرژی این پنل‌های خورشیدی استفاده می‌کند.

Kurnool نیز یکی دیگر از کارخانه‌های بزرگ تولید انرژی جهان در هندوستان محسوب می‌شود. در این کارخانه 24 هزار کیلومترمربعی، بیش از 4 میلیون پنل خورشیدی نصب شده است و هرپنل هم ظرفیت تولید انرژی 315 تا 320 واتی دارد. کل انرژی تولیدی این مزرعه خورشیدی که با هزینه یک میلیارد دلاری ساخته شده است، هزار مگاوات است. گفتنی است که در یک روز آفتابی می‌توان از این سایت خورشیدی 8 میلیون کیلووات ساعت انرژی برق تولید کرد؛ نیرویی که پاسخگوی کل نیاز ساکنان منطقه Kurnool خواهد بود و این، رقم چشمگیری است.

قدیمی‌ترین کارخانه تولید انرژی خورشیدی
یکی دیگر از کشور‌های موفق در حوزه انرژی خورشیدی، امریکاست. در این راستا باید گفت که بزرگ‌ترین کارخانه تولید انرژی ایالات متحده امریکا در رزموند کالیفرنیا قرار دارد. این کارخانه که مساحتی بالغ بر 13 کیلومتر مربع دارد و یکی از قدیمی‌ترین کارخانه‌های تولید انرژی محسوب می‌شود در سال 2013 مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

 

در این پارک فناورانه حدود 1.7 میلیون پنل خورشیدی به کار رفته که می‌تواند انرژی برق مورد نیاز 255 هزار خانه یعنی حدود 17 درصد از انرژی کالیفرنیا را تأمین کند. از بزرگ‌ترین نیروگاه‌ها و کارخانه‌های خورشیدی موجود در امریکای شمالی و جنوبی نیز می‌توان به کارخانه‌های تولید انرژی خورشیدی به مساحت 24 کیلومترمربع با 2 میلیون و 300 عدد پنل خورشیدی در مکزیک اشاره کرد. در این کارخانه‌ها به ترتیب 427 مگاوات و 327 مگاوات انرژی خورشیدی تولید می‌شود.

 

اما باید گفت که هدفگذاری شده است تولید سالانه انرژی خورشیدی در مکزیک به هزار و 8700 گیگاوات برسد و تا سال 2024 حدود 35 درصد از انرژی برق مورد نیاز این کشور از محل انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر تأمین شود. گفتنی است که این نیروگاه خورشیدی با هزینه 650 میلیون دلاری ساخته شده است. البته روند ساخت کارخانه‌ها و نیروگاه‌های انرژی خورشیدی در جهان منحصر به این چند کشور نیست و روندی رو به افزایش دارد. حالا دیگر کشور‌های مختلف جهان طرح‌هایی برای تأمین انرژی مورد نیاز خود از طریق خورشید در دست اجرا دارند یا به آن فکر می‌کنند.