به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری میزان، نشریه نیویورک تایمز در مقالهای مفصل به موضوع همکاری شرکتهای مشاورهای با خاندان حاکم در عربستان سعودی پرداخته و از این همکاری با عنوان اتحادی سودآور برای شرکتها یاد کرده است.
به گزارش نیویورک تایمز این شرکتهای مشاورهای در تلاش هستند تا تصویری مثبت از محمد بن سلمان ولیعهد سعودی ارائه دهند. گلدمن ساکس -شرکت خدمات مالی و بانکداری چند ملیتی آمریکا- و شرکت های سیلیکون وَلی، از جمله این شرکتها هستند. شرکت بوز آلن همیلتون شرکت مشاوره مدیریت آمریکایی نیز در زمینه سایبری با عربستان همکاری میکند.
سعود القحطانی مشاور ارشد بن سلمان اعلام کرده بود که توافق با این شرکتها افقهای گسترده جدیدی در زمینه تواناییهای امنیتی سایبری پادشاهی به وجود میآورد. وی اشارهای به این موضوع که این اقدامات در راستای متقاعد کردن منتقدان این پادشاهی در دو عرصه داخلی و آنلاین است، نکرد.
سعود القحطانی ماه گذشته پس از آن که مقامات سعودی وی را در قتل خاشقجی مسئول دانستند، از کار برکنار شد.
نیویورک تایمز در ادامه نوشت: در حالی که شرکتهای متعددی همراه با اعتراضات جهانی به قتل روزنامه نگار منتقد، تلاش کردند از عربستان فاصله بگیرند، بوزآلن و رقیبش مک کینزی و گروه مشاوره بوستون تلاش کردند تا با نزدیکی بیشتر به این حکومت نقش مهمی در تحکیم موقعیت آن ایفا کنند.
این شرکتهای مشاورهای به نوشته نیویورک تایمز گذشته از اقداماتی که در چارچوب استانداردهای مشاوره، مانند مشاوره اقتصادی و مشاورههایی برای ارائه چهرهای مثبت از بن سلمان، انجام میدهند اهداف غیر متعارف دیگری را نیز دنبال میکنند. به عنوان مثال بوز آلن به آموزش نیروی دریایی عربستان که نقش عمدهای در محاصره دریایی یمن داشته و منجر به بروز فاجعهای از طریق قحطی شده است، میپردازد. مک کینزی گزارشی در مورد حل و فصل موضوع خاشقجی با حذف القحطانی ارائه کرد و گروه مشاورهای بوستون درباره تحکیم پایههای قدرت محمد بن سلمان طرحی ارائه داده است.
این کار برای شرکتهای فوق بسیار سودآور است. این سه شرکت تاکنون صدها میلیون دلار در پروژههای عربستان سعودی به دست آوردهاند. نفوذ این شرکتها به سراسر عربستان بسط یافته است. به گزارش نیویورک تایمر مک کینزی توانسته به سازمانهای دولتی مانند وزارت برنامه ریزی عربستان که از آن با عنوان وزارت مکینزی یاد میشود، در دادگاه سلطنتی و مجموعهای از شرکتهای مختلف سعودی در زمینههای صنایع، بانکداری، رسانه، مخابرات و ارتباطات، املاک و مستغلات و انرژی راه یابد. این شرکت اکنون بیش از 300 کارمند در منطقه دارد.
متعاقب انتشار اسامی منتقدان آنلاین برجسته عربستان سعودی در ماه گذشته، دستگیریها و محکومیتهای گستردهای صورت گرفت. این گزارش جزئیات و تصاویر بسیاری درباره منتقدان سیاستهای سعودی مانند عمر عبدالعزیز و خالد الکامی را برای این حکومت فراهم آورد.
در گزارش یکی از پژوهشگران مستقر در عربستان سعودی آمده است: "عُمَر دارای توییتهای منفی بسیاری در موضوعاتی مانند ریاضت اقتصادی و احکام سلطنتی است". "الکامی توییتهای متعدد منفی در مورد ریاضت اقتصادی نوشته است".
مک کینزی میگوید احتمالا اطلاعات این گزارش که برای مخاطبین داخلی تهیه شده، مورد سوءاستفاده قرار گرفته است و این محقق شرکت مک کینزی در ژانویه 2017 این پژوهش را برای آزمون تکنیکهای سنجش میزان استفاده از رسانههای اجتماعی و واکنشها، انجام داده است. اما باید توجه داشت که الکامی بلافاصله پس از انتشار این گزارش دستگیر شد و عبدالعزیز که اکنون در کانادا زندگی میکند اعلام کرد پس از انتشار این گزارش 2 تن از برادرانش دستگیر شدند. حساب کاربری نفر سوم این گزارش مسدود شد. این سرکوبهای گسترده نشان دهنده اقدامات شدید دولت عربستان سعودی علیه انتقادات است همان گونه که در مورد خاشقجی به قتل وی منجر شد.
2 شرکت مک کینزی و گروه مشاوران بوستون حتی پیش از آن که محمد بن سلمان عملا قدرت را در دست بگیرد، با وی ارتباطات نزدیکی برقرار کرده بودند. جرج هیلدبراند مدیر ارشد اجرایی گروه مشاوران بوستون در خاورمیانه در سالهای اخیر ارتباط نزدیکی با محمد بن سلمان داشته است. البته وی از طریق سخنگوی این گروه اعلام کرد در این باره اظهار نظر نخواهد کرد.
پس از این که محمد بن سلمان در سال 2015 به عنوان وزیر دفاع عربستان تعیین شد، گروه مشاوران بوستون قراردادی برای کمک های اساسی به سیستمهای های تدارکاتی وزارتخانه و بهبود وضعیت مالی و پرسنلی با وی امضا کردند. این موضوع را 2 تن از کسانی که در جریان این قرارداد بودند، اعلام کردند.
سفارت عربستان در واشنگتن به سوالات مکرر در این زمینه پاسخی نداده است.
گروه مشاوران بوستون در طراحی چشم انداز 2030 عربستان سعودی که با هدف قطع وابستگی عربستان به درآمدهای نفتی طراحی شده است، نقش اصلی را دارد. در واقع گزارش سال 2015 مک کینزی سبب گسترش و بسط این طرح شد.
محمد بن سلمان در پاسخ به ادعای اکونومیست در سال 2016 مبنی بر تخمین نیاز 4 تریلیون دلار سرمایه برای اجرایی شدن این طرح در عربستان گفت:" این یک گزارش از مک کینزی است، نه از دولت عربستان سعودی. "
کنفرانس سه روزه داووس صحرا که ماه گذشته در عربستان برگزار شد، نشان دهنده اهمیت عربستان برای این شرکتهای مشاورهای است. البته شمار زیادی از شرکتهای برتر به دلیل قتل خاشقجی از شرکت در این کنفرانس خودداری کردند. مک کینزی در این رویداد سه روزه ریاست پانل پول و انرژی را برعهده داشت. گروه مشاوران بوستون نیز بخش اطلاعات را رهبری میکرد.
گروه مشاوران بوستون در بیانیهای اعلام کرده است کار خود در عربستان را به گونهای متمرکز کرده که بتواند تاثیر مثبتی بر تحولات اقتصادی و اجتماعی این کشور داشته باشد و به این تحولات کمک کند. این شرکت از انجام کارهایی که خلاف این اصل باشد خودداری خواهد کرد. یک سخنگوی شرکت گفت این شرکت پروژههایی را که دربرگیرنده استراتژیهای نظامی یا اطلاعاتی باشند، کاهش میدهد.
نیویورک تایمز نوشت اگرچه بوزآلن مدعی عدم مداخله و حمایت از عربستان در جنگ یمن است، اما واقعیتها و شواهد حاکی از همکاری گسترده این شرکت با نیروی نظامی دریایی عربستان است. این شرکت در این زمینه تعهداتی با ارتش آمریکا که کمک قابل توجهی به جنگ عربستان علیه یمن میکند، دارد.
برنامه کمکهای بشردوستانه پیشنهادی بوز آلن به دولت عربستان سعودی به دلیل ارائه کمکهای گروههای بشردوستانه وسازمان ملل بی نتیجه ماند.
نقش شرکت بوز آلن در جنگ یمن نخستین باز توسط خبرگزاری IRIN آژانس خبری بشردوستانه فاش شد.
بوزآلن با امضای توافقنامهای در ماه مارس با عربستان در زمینه امنیت سایبری به طور مستقیم در این عرصه وارد عمل شد.
اگرچه بوز آلن همکاری خود با عربستان در زمینه تهاجم سایبری را رد کرده، اما کارشناسان و متخصصان سایبری میگویند آموزش مانورهای دفاعی برای شناسایی آسیبها و به طور کلی محافظت از شبکه تفاوت چندانی با آموزش در زمینه اقدامات تهاجمی سایبری ندارد.
همکاری مک کینزی با عربستان سعودی نیز به همان اندازه بحث برانگیز است. در حالی که تصمیم اولیه شرکت در آغاز قیامهای مردمی در کشورهای عربی، محدود کردن فعالیت در این کشورها در راستای حمایت از مردم بود، مقامات ارشد اعلام کردند این شرکت حق مداخله در زمینههای فرهنگی و ارزشی مشتریان خود ندارد. در واقع مک کینزی فعالیت خود را در آن بازه زمانی در عربستان 2 برابر افزایش داد.
سخنگوی مک کینزی با اشاره به ایجاد شغل و بهبود شرایط بهداشتی در بیانیهای گفت: "ما به رکوردمان در عربستان سعودی افتخار میکنیم. "
کالورت وات جونز، استاد دانشگاه مریلند که نقش شرکتهای مشاور در خاورمیانه را بررسی میکند، اعلام کرد:" مشاورانس که قصد کمک به برخی دولتها را از داخل دارند اغلب به حفظ قرارداد سودآور خود میاندیشند. "
نیویورک تایمز در پایان نوشت، افزایش درخواست بن سلمان برای حضور این شرکتهای مشاورهای در عربستان به دلیل تلاش برای ایجاد تغییرات است. این وابستگی بسیار شدید است و این شرکتها از طریق افرادی که در دادگاه سلطنتی دارند، سریعا به این درخواستها پاسخ میدهند.