به گزارش «انتخاب»، سیدعباس عراقچی در پاسخ به این سوال که مشخص نبودن تاریخ و نحوه اجرای SPV این احساس را بهوجود آورده است که این سازوکار مالی بهزودی برای ایران قابل بهرهبرداری نخواهد بود، بیان کرد: «به عقیده من اراده سیاسی کشورهای اروپایی برای اینکه درمقابله با تحریمهای آمریکا به ایران کمک کنند امری واضح و روشن است. سابقه ندارد اروپا بهعنوان نزدیکترین متحد واشنگتن وارد چنین اقداماتی شده باشد و به کشوری به خصوص ایران برای ایستادگی در برابر تحریمهای ایالاتمتحده کمک کند.»
او در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران ادامه داد: «اراده اروپاییان برای همکاری با ما در مقاطع مختلف ابراز شده است، آخرین بار در اجلاس وزرای خارجه برجام (ایران و 1+4) که در نیویورک برگزار شد، کشورهای عضو برجام از جمله اروپاییها بهصراحت در بیانیهای اذعان کردند که بقای برجام منوط به تحقق خواستههای اقتصادی ایران از برجام است، آنها مصمم به ادامه برجام هستند، با تهران همکاری داشته باشند و برای تحقق آن سازوکار ویژه مالی تدارک دیدهاند که البته پیچیدگیها و ابعاد حقوقی زیادی دارد.»
عراقچی تاکید کرد: «متاسفانه به دلیل سیطرهای که دلار و سیستم مالی آمریکا برنهادهای اروپایی دارد، ایجاد مکانیزمی که با این سیطره دلار سروکار نداشته باشد و آمریکاییها نتوانند آن را در چنبره تحریمهای خود قرار بدهند کار آسانی نیست، با این حال روی آن کار میکنند.» معاون وزیر امورخارجه گفت: «همانطور که شاهد بودیم جمعه گذشته سه وزیر خارجه اروپایی و موگرینی به همراه سه وزیر دارایی انگلیس، فرانسه و آلمان بیانیهای را امضا کردند. این هم اتفاق نادری است که وزرای دارایی این کشورها برای امضای یک بیانیه به وزرای خارجه کشورشان ملحق شوند. در این بیانیه اعلام کردند که روی SPV کار میکنند و اقدامات کارشناسی همچنان ادامه دارد.»
او درباره روند کارشناسی سازو کار ویژه مالی اتحادیه اروپا عنوان کرد: چهارشنبه 16 آبان ماه کارشناسان ما در وین با کارشناسان سه کشور (فرانسه، انگلیس و آلمان) و اتحادیه اروپا جلسه داشتند. این رایزنیها در ادامه جلساتی است که در گذشته داشتیم و در این نشست ابعاد مختلف این ساز و کار (SPV) بررسی شد. عراقچی با بیان اینکه لازم است ساز و کار مشابه SPV در ایران هم فراهم شود تا بتوانیم با اروپاییها تعامل داشته باشیم، افزود: سازوکار ویژه مالی اروپا از نظر فنی، مالی و حقوقی جزئیاتی دارد که رسیدن به آنها زمانبر است. معاون وزیر خارجه گفت: «امیدوار هستیم در آینده بسیار نزدیک این سازوکار اعلام و در اروپا رسما ثبت شود و بعد از آن بهتدریج عملیاتی خواهد شد، البته اینکه اروپاییها بسیار آهستهتر از تصور ما حرکت کردند یک واقعیت است، همچنین اینکه مواضع سیاسی آنها بسیار خوب بوده هم یک واقعیت است و موضوع دیگر به این بازمیگردد که هنوز به راهکارهای عملیاتی نرسیدهاند و انتظارات ما را برآورده نکردهاند.»
او در پاسخ به این سوال که چرا طرفهای اروپایی هنوز برای زمان عملیاتی شدن سازوکار ویژه مالی، تاریخ مشخصی را تعیین نکردهاند، عنوان کرد: باتوجه به اینکه این سازوکار پیچیدگیهای بسیاری دارد هنوز تاریخی برای آن اعلام نشده و فعلا روی آن کار میشود، امیدواریم بهزودی این برنامه انجام شود.عراقچی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا تاریخ 13 آبان یا 4 نوامبر برای آغاز به کار SPV اعلام شده بود، توضیح داد: «4 نوامبر تاریخی بود که تحریمهای آمریکا رسما اعمال میشد، البته تحریمها به خاطر بعد روانی که داشت زودتر از این تاریخ اعمال شد، در نتیجه هیچ اتفاق خاصی رخ نداد. تحریمها قبلا در آن ظرفیتی که میتوانست اعمال بشود، پیشتر اعمال شده بود. اروپاییها هم خود را آماده کرده بودند همزمان با رسمی شدن تحریمهای آمریکا آنها هم صراحتا و رسما این سازو کار ویژه مالی را اعلام کنند.»
ادامه روابط اقتصادی ایران با اروپا
همزمان با سخنان معاون سیاسی وزیر امور خارجه درخصوص تحریمهای آمریکا و رویکرد اروپا، شبکه تلویزیونی سی.ان.ان در گزارشی با اشاره به وابستگی مشتریان اروپایی و آسیایی به نفت ایران و شکست تلاشهای آمریکا برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران تاکید کرد که ایران با وجود تحریمهای آمریکا همچنان به روابط نفتی مخفیانه خود با اروپا ادامه خواهد داد. در گزارش این شبکه خبری آمریکایی آمده است: «آمریکا نام هشت کشور را از فهرست تحریمهای جدید ایران مستثنی کرده است. دو کشور اروپایی ایتالیا و یونان ازجمله این هشت کشور هستند. اتحادیه اروپا به شدت مخالف این تحریمها بوده و به همین علت روابط بیسر و صدایی بین ایران با کشورهایی از قبیل یونان و ایتالیا حفظ شده است.» سی.ان.ان ادامه داد: «بدون شک با وجود تحریمهای آمریکا، این روابط همچنان حفظ خواهد شد. سه کشور دیگر در این جمع، چین و ترکیه و هند هستند که هرگز حاضر نبودهاند با این تحریمها همراهی کنند. درنتیجه، استثنائات قائل شده برای این کشورها به منزله قانونی کردن استمرار واردات نفتی این کشورها از ایران است. واردکنندگان بزرگی از خاور دور از قبیل ژاپن و کرهجنوبی نیز در جمع این هشت کشور حضور دارند و در عین حال از تایوان نیز به صورت رسمی نام برده شده است.»
اروپا دیگر تاب آمریکای ژاندارم را ندارد
از سوی دیگر، شبکه خبری فرانس 24 به واکنشهای اروپا در قبال بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران، اشاره کرد و افزود که گرچه قوانین اروپا برای مقابله با واشنگتن بسیار محدود و ضعیف است، اما آنها دیگر نمیتوانند آمریکای ژاندارم را در جهان تحمل کنند. ماتیو مابن خبرنگار و کارشناس فرانس 24 یادآور شد که این مساله تنها بر یک موضوع تاکید دارد و آن ضعف قوانین اروپایی در برابر قوانین آمریکایی است و این امری مسلم است. در این زمینه چین و روسیه مجموعه اقتصادی بسیار منسجمتری هستند و باید گفت بازار این کشورها خالی نخواهد ماند.