ماجرای نیشکر هفت تپه از کجا شروع شد و چطور به اینجا رسید؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، سید رضی نوری، نماینده مردم شوش روز گذشته چنین از تلاش‌ها برای حل مشکلات کارگران هفت تپه خبر داد. برخی خبرهای دیگر نیز حاکی از آن است که امروز موضوع کارگران هفت تپه در جلسه هیأت دولت مطرح می‌شود. فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد نیز برای پرداخت حقوق کارگران طی امروز و فردا دستور داده است.

درباره تغییر مالکیت نیشکر هفت تپه نیز جعفر سبحانی، مشاور رئیس سازمان خصوصی‌سازی به ایرناپلاس گفته است:«نیشکر هفت تپه برنامه واگذاری جدید ندارد و این بحث فعلاً مطرح نیست. مشکلات کارگری باید برطرف شده و خریدار به تعهدات خود عمل کند. با این حال بنگاهی که سال‌های قبل واگذار شده، با مسائل این چنینی به سرعت ملغی نمی‌شود.»

این اولین بار نیست که کارخانه‌ای بعد از خصوصی شدن، به چنین شرایطی دچار می‌شود. از یک طرف، جست و جوها برای سابقه مدیریتی جوان‌هایی که از سال 94 و بعد از برگزاری مزایده ، مدیریت این کارخانه را در دست گرفته‌اند به نتایج مشخصی نمی‌رسد و از طرف دیگر برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد که همین مسائل کارگری و التهاب‌های آن، طی سال‌های گذشته مانع از انجام اصلاحاتی در این بنگاه اقتصادی و به خصوص وضعیت نیروی انسانی آن شده است. البته 14 آبان ماه نیز ایلنا در گزارشی به نام برخی از سهامداران و اعضای هیأت مدیره نیشکر هفت تپه در لیست متخلفان ارزی بانک مرکزی اشاره کرده بود و حالا نیز گفته می‌شود که مدیر عامل آن، فراری شده است.

حاشیه‌هایی به قدمت تاریخ

«دزدها در مملکت آزاد هستند و من باید به زندان بروم، چون خوزستان را آباد کرده‌ام.» ابوالحسن ابتهاج، اولین رئیس سازمان برنامه ایران زمانی که در دهه چهل بازداشت شد و به زندان رفت، چنین در دیوان کیفری خطاب به خبرنگاران سخن گفته بود. ابتهاج در سال 1336 در پی راه اندازی این کارخانه رفت و در 18 آذر 1340 این کارخانه افتتاح شد که در همان زمان، ابتهاج در زندان بود. او در کتاب خاطرات خود درباره طرح نیشکر هفت تپه می گوید:« برای مطالعات اولیه طرح، یکی از مشهورترین متخصصان دنیا را که اهل پورتوریکو بود به ایران آوردیم. او پس از مطالعات اولیه گفت کمتر نقطه‌ای در دنیا استعداد خوزستان را [برای کاشت نیشکر] دارد و پیش‌بینی کرد که محصول سالانه نیشکر در حدود 90 تُن در هر هکتار باشد که در عمل، چند سال بعد متوسط محصول نیشکر هفت‌تپه به 137 تن در هکتار رسید. مطالعات خاک‌شناسی انجام شد و 10 هزار هکتار زمین در نقطه معینی برای کشت نیشکر در نظر گرفته شد. تصمیم گرفته شد در این زمین نیشکر کاشت شود و تا زمان برداشت محصول کارخانه قند نیشکر را تأسیس کنیم.» حالا بیشتر از نیم قرن از آن زمان می‌گذرد و نام نیشکر هفت تپه، باز هم برای چندمین بار طی چند سال گذشته بر سر زبان‌ها افتاده است. تولید شکر در این منطقه باستانی از ایلام، از همان ابتدا با مشکلاتی مواجه بود و روی مسیر هموار جلو نمی‌رفت. در ابتدا خرید زمین‌های آن از شخصی به نام شیخ سفلی مشکلات زیادی را برای ابتهاج ایجاد کرده بود و بعد از آن هم برخی از مردم محلی تصور می‌کردند که این کارخانه صنعتی، زمین‌های کشاورزی و حقابه آنها را هدف قرار داده است. اما مشکلات کارگری این بنگاه اقتصادی از زمانی آغاز شد که بلای مدیریتی مانند آفتی بر جان این کارخانه افتاد.

از ایستادگی مثل یک خانواده تا فراری شدن

اولین حرکت‌های اعتراضی کارگران مجتمع کشت و صنعت نیشکر هفت تپه در سال‌های 84 و85 به خاطر عدم دریافت دستمزد به مدت سه ماه آغاز شده بود. در آن زمان این بنگاه اقتصادی در اختیار سازمان گسترش و نوسازی ایران(ایدرو) قرار داشت. در سال‌های بعد از آن هم ایدرو تلاش‌هایی را برای نوسازی و حل مشکل این بنگاه اقتصادی انجام داده بود. غلامرضا کرامتی فرد، معاون سرمایه گذاری‌های صنعتی ایدرو در اردیبهشت سال 92 به ایسنا گفته بود:«مرحله دوم نوسازی کشت و صنعت نیشکر هفت تپه بر توسعه و بهسازی کشاورزی در این شرکت متمرکز شده و تاکنون 90 درصد پیشرفت داشته است.سطح زیر کشت نیشکر در هفت تپه در سال زراعی گذشته از 8500 هکتار فراتر رفت که نسبت به سال قبل از آن 500 هکتار افزایش نشان می‌دهد.» در فاز نخست این نوسازی هم 30 میلیارد تومان هزینه شده بود که اگر این کارها انجام نمی شد، همان زمان به دلیل فرسودگی، این کارخانه 50 ساله تعطیل شده بود. بعد از این تلاش‌ها در 30 آذر سال 94 سازمان خصوصی‌سازی اطلاعیه‌ای چنین منتشر کرد:«100درصد سهام نیشکر هفت تپه واگذار می‌شود.» بر اساس این اطلاعیه، بلوک 100 درصدی سهام شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه شامل 194 میلیون و 741 هزار و 333 سهم به قیمت پایه هر سهم 11 هزار و 231 ریال و ارزش کل پایه 2 هزار و 187 میلیارد و 139 میلیون و 910 هزار و 923 ریال به صورت 5 درصد نقد و بقیه اقساط 8 ساله در سی امین روز آذرماه امسال به مزایده گذاشته شد که این میزان سهام متعلق به سازمان گسترش و نوسازی ایران بود و مبلغ سپرده شرکت در مزایده آن توسط سازمان خصوصی‌سازی 65 میلیارد و 614 میلیون و 197 هزار و 328 ریال تعیین شده بود. در نهایت در این مزایده جوانی به نام امید اسد بیگی برنده شد. حالا در چارت سازمانی این شرکت نیز که روی سایت آن قرار دارد، از میان 5 نفر عضو هیأت مدیره، نام فامیل سه نفر، اسدبیگی است.وی در سخنرانی خود برای کارگران شرکت گفت:«شرایط هفت تپه بسیار بهم ریخته و آشفته است و تنها دلیلش هم سوء مدیریت این تشکیلات بوده است. این تشکیلات می‌توانست ثروت زیادی را برای شما ایجاد کند. می‌توانست بهترین امتیازات را به شما بدهد ولی متأسفانه سوء مدیریت باعث شده است که همه شماها ناراحت باشید. شماهایی که یک عمر برای این مملکت جنگیدید. 

شماهایی که زمانی که ایران دچار بدترین شرایط ممکن در زمان جنگ بود توانستید شرکت را نجات دهید. ولی درحال حاضر شما هستید که از همه گرفتار‌تر هستید و مشکلات زیادی دارید. این مجموعه آمده است تا مثل یک خانواده در کنار شما ایستادگی کند.» او در اواخر سال 94 چنین صحبت کرده بود و حالا نقوی حسینی، سخنگوی فراکسیون ولایی مجلس به نقل از اژه‌ای، سخنگوی قوه قضائیه گفت:«درباره مدیرعامل کشت و صنعت هفت تپه باید بگویم که وی فراری بوده و اصلاً زندان نیست که فرصتی به او داده شود تا مشکلات را حل کند.»