به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، خیرالله خادمی مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقلی از رسیدن قطار بر اساس بر نامه زمانبندی به شهرهای رشت و تبریز خبر داد که به این ترتیب گسترش حمل و نقل ریلی که اولویت مهم دولت است به تحقق می‌پیوندد. خادمی به سؤالات ما در خصوص قطار ارومیه و برنامه برای رفتن ریل به شهرهای دیگر پاسخ داده است.
حمل و نقل ریلی اولویت توسعه در دولت است؟ برای رسیدن به اهداف توسعه ریلی از سال 92 چه اقداماتی را انجام دادید؟
یکی از اولویت‌های اصلی، توسعه حمل و نقل در بخش ریلی است که برای دولت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ایران کشوری است که بخش عمده جا‌به‌جایی بار و مسافر آن از طریق جاده‌ها صورت می‌گیرد و در حال حاضر بیش از 90 درصد حمل بار کشور از طریق جاده است و با توجه به مزایای حمل و نقل ریلی نسبت به جاده‌ای همچون صرفه‌جویی در مصرف انرژی، کاهش آلاینده‌های زیست محیطی و کاهش سوانح جاده‌ای، تمرکز اصلی در حال حاضر بر توسعه شبکه ریلی کشور است. در نظر بگیرید که اگر قیمت سوخت در کشور واقعی شود اولویت حمل از جاده به ریل تغییر می‌کند و صرفه‌جویی در سوخت بسیاری از هزینه‌های حمل بار را کاهش می‌دهد.
به منظور توسعه شبکه ریلی کشور، ساخت 10هزار و 85 کیلومتر راه‌آهن در قالب 33 طرح در دستور قرار گرفته است که از این رقم حدود 3هزار و 300 کیلومتر در حال اجرا و ساخت 5 هزار و 252 کیلومتر در حال مطالعه است که اعتبار لازم برای ساخت این حجم از مسیر ریلی به قیمت روز حدود
80 هزار میلیارد تومان می‌شود و با توجه به بودجه هزار میلیارد تومانی در سال‌جاری می‌توانیم اعلام کنیم که منابع اعتباری سالانه برای اجرای این تعهدات کافی نیست. سال گذشته اعتبار در نظر گرفته شده 2250 میلیارد تومان بود و انجام این تعهدات با این رقم اعتباری ما را بر آن داشت تا دست به اولویت‌بندی پروژه‌ها بزنیم.
معیار شما برای اولویت‌بندی چه بود؟
ساخت 3300 کیلومتر ریل حداقل 20 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داشت پس لازم بود باز این مقدار را هم در برنامه‌ای 4 ساله اولویت‌بندی کنیم. در سال 92 پالایش پروژه‌ها انجام شد و اولویت‌ها به این صورت تعیین شد: اولویت اول مسیرهایی بود که به استان‌های پرجمعیت منتهی می‌شد، اولویت دوم مسیرهایی بود که پیشرفت فیزیکی بالاتری دارند و اولویت سوم مسیرهایی که در شبکه حمل و نقل تأثیر بیشتری دارند. از اولویت‌ها، اتصال 5 مرکز استان به شبکه ریلی و اتصال کشور افغانستان به شبکه ریلی ایران در دستور کار قرار گرفت.
بنابراین 6 مسیر ریلی جدید در دست ساخت قرار گرفت که اولویت‌بندی و ساخت مسیرهای جدید طبق این 6 طرح انجام می‌شود. برنامه‌ریزی شده است بخشی از این پروژه‌ها را در سال‌جاری آماده بهره‌برداری کنیم و بخشی را به بهره‌برداری برسانیم.
البته این نکته را هم باید مدنظر قرار داد که تأمین ریل یکی از چالش‌های اصلی در به ثمر رساندن این پروژه‌ها بود و تأمین مالی خرید 200 هزار تن ریل از طریق فاینانس با کشور هند یکی از راه‌حل‌های این موضوع شد و از 200 هزار تن ریل وارد شده 60 هزار تن آن به 6 پروژه اولویت دار اختصاص یافت. ناگفته نماند چون قراردادهای ما با پیمانکاران به‌صورت 100 درصد ساخت است و همه کارها از ساخت تا تأمین تجهیزات با آنها است در مواردی خود پیمانکاران برای خرید ریل از کشورهای چین روسیه و کشورهای دیگر اقدام کرده‌اند.
تکمیل پروژه‌ها با زمانبدی‌ای که انجام دادید پیش رفت؟
2 مرکز استان همدان و کرمانشاه به طول 440 کیلومتر در سال گذشته به شبکه ریلی متصل شدند و امروز با بهره‌برداری از مسیر ریلی مراغه- ارومیه، استان آذربایجان شرقی نیز به شبکه ریلی پیوست. در نظر داشته باشید که استان آذربایجان غربی از مراغه به مهاباد در سال 92 به بهره‌برداری رسید و امروز مهاباد تا ارومیه به طول 98 کیلومتر به شبکه ریلی متصل شد و به این ترتیب اولین پروژه ریلی ما در سال 97 به بهره‌برداری رسید.
راه‌آهن مراغه- ارومیه چند ایستگاه دارد و دارای چه ویژگی‌هایی است؟
این مسیر یکی از کامل ترین خطوط ریلی کشور است و زیرسازی، روسازی، تقاطع‌ها و ایستگاه های مسیر بدون نقص و صد درصدی آماده بهره‌برداری است. ایستگاه تشکیلاتی ارومیه با رعایت اصول و استانداردهای جهانی همچون مقاومت در برابر زلزله، انتقال حرارت و حوادث غیرمترقبه با تکنولوژی‌های روز دنیا در زمینی به مساحت 30 هکتار به‌عنوان یکی از زیباترین ایستگاه‌های راه‌آهن در خط ریلی مراغه- ارومیه امروز در دسترس هموطنان قرار گرفت.این ایستگاه دارای دو سکوی مسافری سرپوشیده با سازه فضایی قوسی شکل به متراژ 5640 متر مربع مجهز به دو دستگاه آسانسور برای انتقال مسافرین از سالن به سکوها است.
ایستگاه راه‌آهن نقده نیز بر اساس معماری بومی در زمینی به مساحت 15 هکتار در حدفاصل بین ایستگاه‌های راه‌آهن ارومیه و مهاباد به بهره‌برداری رسید که مجموع مساحت زیربنای ساختمان‌های ایستگاه آن 7331 متر مربع و ساختمان اصلی ایستگاه 1920 مترمربع است.
راه‌آهن قزوین- رشت در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
ابر پروژه اتصال استان گیلان به شبکه ریلی از طریق خط آهن قزوین- رشت است. این مسیر ریلی به طول 164 کیلومتر دارای 28 کیلومتر تونل و 9 کیلومتر پل بزرگ و زیبا است و احداث این خط ریلی در یکی از صعب‌العبور‌ترین مناطق کشور نشان دهنده دانش و توان مهندسان ایرانی است.
نخستین قطار بزودی وارد ایستگاه رشت می‌شود و افتتاح رسمی آن نیز در چندماه آینده انجام می‌شود.این مسیر در کریدور ریلی شمال به جنوب قرار دارد که از بندرعباس شروع و به قزوین منتهی می‌شود. با افتتاح راه‌آهن قزوین-رشت کریدور شمال –جنوب تکمیل‌تر می‌شود و در آینده قطار از رشت به آستارا و از آنجا به کشور آذربایجان، روسیه و در نهایت به اروپا می‌رسد. اگر این حلقه تکمیل شود تأثیر مهمی در شبکه حمل و نقل بین‌المللی دارد و مسیر انتقال بار از هند به اروپا نصف و هزینه‌های حمل 30 درصد کاهش می‌یابد.
بنابراین راه‌آهن قزوین-رشت نه تنها تحولی در مسیر داخلی که تحولی در مسیر ریلی بین‌المللی ایجاد می‌کند و با توجه به زیبایی‌های طبیعی مسیر این خط ریلی خود می‌تواند مقصد گردشگری شود و با در نظر گرفتن شرایط، پیش‌بینی جا‌به‌جایی بار و مسافر بالایی از طریق این خط می‌شود.
آخرین پروژه استانی هم اتصال آذربایجان شرقی به شبکه سراسری است. البته این استان در گذشته از طریق مراغه با دور زدن کوه‌ها به شبکه ریلی متصل بود اما مسیر جدید با میانبر از میانه به سمت بستان آباد و تبریز 114 کیلومتر کوتاه‌تر می‌شود که احداث این مسیر تا «بستان‌آباد» در تعهد شرکت ساخت وتوسعه است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال تکمیل شود اما بهره‌برداری از آن به آینده موکول می‌شود.
از میان اولویت‌های ریلی یک مسیر اتصال به خارج از کشور هم داریم؟
بله. آخرین مسیر از 6 اولویت ریلی، اتصال تربت حیدریه به خواف و از آنجا به هرات در کشور افغانستان است. راه‌آهن خواف-هرات سبب احیای جاده ابریشم از طریق ریلی و اتصال چین به ایران از طریق افغانستان می‌شود و عامل مهمی در توسعه و پیشرفت منطقه، توسعه شبکه ریلی کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی کشورهای (اکو)، افزایش ترانزیت کالا از کشورهای آسیای مرکزی به اقیانوس هند و از طریق ایران به ترکیه و اروپا است.
77 کیلومتر از مسیر 140 کیلومتری راه‌آهن خواف- هرات در خاک ایران و 62 کیلومتر در خاک افغانستان قرار دارد. راه‌آهن چابهار- زاهدان نیز به طول 600 کیلومتر در حال ساخت است و با بهره‌برداری از آن از طریق بندر اقیانوسی چابهار نیز به افغانستان متصل خواهیم شد. این مسیر ریلی در ادامه به بیرجند متصل خواهد شد.
