خبرگزاری ایسنا: معاون درمان وزیر بهداشت ضمن تشریح جزییات اقدامات انجام شده در مناطق محروم برای درمان مردم این مناطق، گفت: با اجرای طرح تحول نظام سلامت تعداد پزشکان در مناطق محروم به بیش از 2.5 تا سه برابر افزایش یافت. البته هنوز امکان انجام فعالیت‌های بیشتر در مناطق محروم کشور وجود دارد.
دکتر قاسم جان‌بابایی درباره وضعیت حضور پزشکان در مناطق محروم، گفت: در حال حاضر بیش از 3000 پزشک متخصص در مناطق محروم مشغول به کارند. در عین حال حدود 6000 پزشک متخصص طرحی با تعهدات قانونی نیز در این مناطق در حال فعالیت هستند که هر سال نزدیک 2000 پزشک طرحی وارد و 2000 پزشک متعهد به خدمت با پایان مدت تعهدشان از تعهد خدمت خارج می‌شوند.
افزایش 3 برابری پزشکان در مناطق محروم
وی با بیان اینکه باید توجه کرد که بیش از نیمی از این پزشکان در 230 شهر کم برخوردار در حال خدمتند، افزود: پزشکان از گذشته، با سهمیه و تعهدات آزاد به مناطق محروم فرستاده می‌شدند، اما با آغاز طرح تحول سلامت به دلیل پرداخت‌هایی که در قالب ماندگاری و مقیمی انجام شد، عملا توانستیم پزشکان بیشتری را برای ارائه خدمت در مناطق محروم ترغیب کنیم. متاسفانه در این مناطق شاهد محرومیت و درآمد کمتر هستیم، اما خوشبختانه با اجرای طرح تحول نظام سلامت قسمتی از این هزینه‌ها جبران شد و تعداد پزشکان در مناطق محروم بیش از 2.5 تا سه برابر افزایش یافت.
جان‌بابایی ادامه داد: یکی دیگر از تصمیمات خوب وزارت بهداشت طی چند سال گذشته، افزایش سهمیه پزشکان در مناطق محروم بوده است. یعنی به دانشگاه‌های علوم پزشکی بزرگ اجازه داده شد که 30 درصد نیروی مازادشان را برای دستیار تخصصی پزشک عمومی و دندانپزشکی پذیرش و خود دانشگاه نیز بتواند نیروی مورد نیاز خود را تربیت کند و این متخصصین در تمامی رشته‌ها به ارائه خدمت بپردازند. به عنوان مثال اکنون در استان سیستان و بلوچستان و شهر سراوان، متخصصین قلب، ارتوپد، جراحی زنان و زایمان و ... به ارائه خدمت می‌پردازند و تنها متخصصین رشته‌های عمومی در آنجا حضور ندارند.
متخصصانی با سهمیه 12 ساله در مناطق محروم
معاون درمان وزیر بهداشت با بیان اینکه دو بحث تامین و ماندگاری پزشکان در مناطق محروم از نگرانی‌های ما در این مناطق بود، گفت: چراکه زمانی که تعهدات قانونی پزشکی تمام می‌شود، از مناطق محروم بازمی‌گردد و پزشک جدید جایگزین می‌شود. بر همین اساس وزارت بهداشت در راستای ماندگاری پزشکان در این مناطق از چند سال پیش اقدامی را آغاز کرد که بر اساس آن جذب پزشکان با سهمیه‌ای با عنوان سهمیه مناطق محروم انجام می‌شود؛ به‌طوریکه این افراد مازاد بر ظرفیت عادی دانشگاه‌ها پذیرفته می‌شوند، دوره تخصص خود را گذرانده و تا 12 سال در این مناطق خواهند ماند.
وی ادامه داد: با این اقدام در حدود دو تا سه سال دیگر، بالغ بر 4000 پزشک متخصص با سهمیه مناطق محروم 12 ساله در شهر‌های کم برخوردار خواهیم داشت و مشکل عدم ماندگاری پزشکان در این مناطق حل می‌شود.
انجام 1 میلیون زایمان طبیعی در مناطق کم‌برخوردار
جان‌بابایی در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به اقدامات انجام شده در راستای توسعه فضای فیزیکی مراکز درمانی در مناطق محروم، اظهار کرد: در قالب طرح تحول سلامت همزمان با توزیع و تامین پزشک در این مناطق، بحث توسعه فضای فیزیکی مراکز درمانی نیز مطرح و اجرا شد؛ به‌طوریکه تاکنون بیش از 2000 واحد تک نفره زایمان افتتاح شده که حدود نیمی از آن‌ها در مناطق محروم واقع شده‌اند. همزمان پزشک متخصص زنان نیز در این مناطق استقرار یافته و یک میلیون زایمان طبیعی رایگان در این شهر‌ها اتفاق افتاده است.
وی افزود: همچنین قبل از اجرای طرح تحول نظام سلامت تعداد محدودی اورژانس هوایی وجود داشت، اما در حال حاضر 39 پایگاه اورژانس هوایی در کشور وجود دارد که تقریبا همگی در مناطق محروم واقع شده‌اند. به عنوان مثال استان کهگیلویه و بویراحمد که دارای مناطق صعب‌العبور، کوهستانی و برف‌گیر است، دارای دو پایگاه اورژانس هوایی شده است.
ایجاد 2000 تخت ویژه در مناطق محروم
جان‌بابایی ادامه داد: در عین حال یکی دیگر از محرومیت‌هایی که در مناطق محروم دیده می‌شد، کمبود تخت‌های ویژه بود. تخت‌های مراقبت ویژه شامل ICU، CCU، NICU بعضی از بیمارستان‌ها یا اصلا وجود نداشت و یا به تعداد محدودی موجود بود. بر همین اساس در جریان طرح تحول نظام سلامت 2000 تخت ویژه در مناطق محروم ایجاد شد. همچنین 18 مرکز ناباروری دولتی با خدمات تقریبا رایگان در مناطق محروم تاسیس شده که اقدام بزرگی محسوب می‌شود.
استقرار 16000 دستگاه تشخیصی در مناطق محروم
معاون درمان وزیر بهداشت با بیان اینکه در طرح تحول سلامت نزدیک به 249 کلینیک ویژه جهت ارتقای خدمات ویزیت ایجاد شده که تقریبا نیمی از آن در مناطق محروم بوده‌اند، گفت: از جمله شهر‌هایی مانند نیک شهر، ایرانشهر و... دارای کلینیک ویژه شدند و پزشک متخصص با تعرفه دولتی در این کلینیک‌ها در حال ارائه خدمت به مردم است. همچنین در همین دوره 16 هزار دستگاه تشخیصی همچون رادیولوژی، سونوگرافی و سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی به مناطق محروم داده شده است.
شاخص تخت بیمارستانی در سند درمان 1404 چقدر است؟
جان‌بابایی با بیان اینکه البته هنوز امکان انجام فعالیت‌های بیشتر در مناطق محروم کشور وجود دارد، گفت: یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در حوزه سلامت تعداد تخت به جمعیت است که براساس سیاست‌گذاری سند درمان 1404، در کشور 2.5 تخت به ازای هر 1000 نفر جمعیت نیاز داریم. باید توجه کرد که مناطقی در کشورمان وجود دارد که به ازای 1000 نفر جمعیت سه یا 3.5 تخت دارند و از نظر شاخص میزان مطلوبی را به خود اختصاص داده‌اند. این درحالیست که در برخی شهر‌ها مانند مناطق اطراف تهران و مناطق مرکزی کشور، چون جنوب کرمان و بعضی از قسمت‌های سیستان و بلوچستان و... از نظر نسبت تعداد تخت به جمعیت در وضعیت خوبی نیستند.
وی با بیان اینکه دو دلیل عمده در این زمینه عقب ماندگی و کمبود‌های تاریخی و عدم توسعه و همیاری بخش خصوصی و خیریه‌ها در این حوزه بوده است، افزود: متاسفانه در برخی شاخص‌های حیاتی دیگر مانند تخت‌های ویژه همچنان کمبود وجود دارد و نیاز به توسعه و فعالیت بیشتر است. در سند درمان 1404 همه موارد و کمبودها، چون تعداد تخت، تجهیزات و نیروی انسانی دیده شده که نیازمند منابع قابل توجه‌تری نسبت به شرایط فعلی است که امیدواریم هم سازمان برنامه و بودجه و هم دولت تامین منابع این نیاز‌ها را در بودجه سال بعد لحاظ کنند.
ایجاد 1000 محل اسکان برای پزشکان مقیم تا پایان سال
جان‌بابایی تاکید کرد: در حال حاضر نزدیک به 700 پزشک مقیم در شب در بیمارستان‌ها حضور دارند که علاوه بر دریافت پول مناسب‌تر در قبال ارائه خدمت، توجه بیشتری هم به شرایط رفاهی و اسکان آن‌ها شده است و بر این اساس برنامه‌هایی پیش‌بینی شده که تا آخر سال 1000 محل اسکان مناسب برای این پزشکان ساخته شود.
