راز و رمزهای شوروری در شاهکارهای عکاسی

فرادید؛ 2 می 1945- سه سرباز و یک عکاس از ارتش سرخ روی سقف ساختمانی در برلین، شهری که از دست نازی‌ها آزاد شده بود ایستاده‌اند. یکی از سربازان پرچم کوچکی از شوروی را به اهتزاز درآورده. این تصویر یکی از قدیمی‌ترین عکس‌های جنگ است و تجربه‌ای جالب برای خلط حقیقت در تاریخ است.

 

 

"پرچم پیروزی" که "یگانه خالدی" در نمایشگاه "شاهکار عکاسی شوروی" در گالری اطلس لندن به نمایش گذاشته شد.

"بن بورتت" بنیانگذار اطلس گفت: در این عکس یک داستانی پر رمز و راز نهفته است.

 

این یک عکس تصادفی بود که در منظره‌ای مناسب هم گرفته شده، اما باید این نکته را بگویم، زمانی که سرباز پرچم را به اهتزاز درآورده عکاسی نبوده که بخواهد آن را ثبت کند به همین دلیل فردای آن روز سرباز با یک عکاس به بالای این ساختمان می‌آیند و صحنه را دوباره تکرار می‌کنند و عکس می‌گیرند.

 

راجع به پرچم هم باید توجه داشت که از به هم چسباندن سه تکه پارچه قرمز که عموی عکاس به هم دوخته درست شد. به گفته نیویورک تایمز پدر و مادر خالدی توسط نازی‌ها کشته شدند.

 

 

بورتت می‌گوید:" این یکی از تاریخی‌ترین عکس‌هاست. بعد‌ها معلوم شد که ارتش وسایل گران قیمت سربازان مرده آلمانی را برای خود بر می‌داشت؛ و در این عکس هم سرباز یک ساعت آلمانی را به مچ خود بسته است.

 

بعد‌ها مقامات روسی متوجه شدند که این چیزی نیست که آن‌ها می‌خواهند در دنیا به نمایش بگذارند (غارت سربازان مرده آلمانی). پس عکس‌ها را دستکاری کردند. در برخی از نسخه‌های این عکس سرباز سه ساعت به مچ خود بسته، دوتا در یک دست و یکی در دیگری. " این عکس‌ها از مجموعه شخصی " بورودلین" 95 ساله گرفته شده است.

"مایا کاتنلسون" معاون اجرایی این پروژه می‌گوید: گاهی وقت‌ها شما نسبت به وقایعی در تاریخ یک حس به خصوصی دارید و آن، سال‌ها با شما می‌ماند تا زمانی که عکس‌هایی را می‌بینید و این باعث می‌شود احساسات شما تحت تأثیر قرار بگیرد.

 

عکاسان شوروی شاهکار‌های واقعی را به تصویر کشیده‌اند. من فکر می‌کنم کارشان نوعی قهرمانی ملی است. از یک طرف آثارشان به درستی و خوبی ایدئولوژی آن‌ها را بیان می‌کند و از طرف دیگر محدوده‌هایی را انتخاب کرده اند که در هنر عکاسی بی نظیر است.

 

"بوردولین" یک عکاس دوران شوروی بود که امروزه تعداد زیادی از تصاویر مشهور از دهه‌های 1950 تا 1970 را که در روسیه شوروی - به ویژه رویداد‌های ورزشی، باقی مانده را او گرفته است. او مجموعه‌ای را در طول 70 سال گذشته جمع آوری کرده که شامل حدود 10 هزار تصویر است. این دوره عمدتا دوره‌ای از انقلاب روسیه تا دهه 1960 است که عکس‌ها از مجلات، آرشی‌ها و آژانس‌های عکس مانند " TASS " جمع آوری شده است.

" کاتنلسون" می‌گوید: این مجموعه که بسیاری از عکس‌ها را از تخریب نجات داد، یکی از اولین مجموعه‌های عکاسی شوروی بود. تصاویری از جنگ جهانی دوم در حالی که طیف وسیعی از دوره‌ها را پوشش می‌دهد. خبرنگاران عکاس شاهکار‌هایی ایجاد کردند که برخی ازآن‌ها موجب تقویت روحیه کل کشور شد. بعضی از عکس‌ها مدت زمان طولانی در آرشیو‌ها پنهان شده بودند.

 

 

"بوردولین" می‌گوید: این موضوع برای من خیلی شخصی است. بسیاری از بستگان من در این جنگ کشته شدند. خودم دوبار مجروح شدم و با این حال در برلین جنگیدم. این تصاویر، زندگی من و زندگی کشور و تمام کسانی را که می‌شناختم تغییر داد و می‌خواهم که مردم آن را فراموش نکنند.

 

 

این مجموعه به شیوه‌ای متفاوت، تاریخ روسیه را نشان می‌دهد. تمام دوران استالین، دوران شوروی، جنگ جهانی دوم، جنگ سرد و بسیاری از مسائل دیگر را پوشش می‌دهد. از نظر تاریخی این مجموعه می‌تواند منبع خوبی برای ساخت روسیه مدرن در آینده باشد به خصوص از طریق صنایع سنگین و کشاورزی.

 

 

اما عکاسان تنها به فکر نمایش جنبه‌های تاریخی روسیه نبودند. بلکه آن‌ها در تلاش بودند که زیباسازی عکاسی در روسیه را توسعه و گسترش دهند.

 

یکی از عناصری که به عکاسان دیکته شده بود که روی آن کار کنند، چشم انداز‌های سیاسی شوروی بود. یکی از ویژگی‌های مشترک بین تمامی این تصاویر، نشان دادن پیروزی مصنوعی و دروغین در چهره افراد است. این یک جنبه بسیار واضح از تصاویر است که در آن‌ها این عنصر تبلیغاتی را می‌توان دید.

 

 

چیز دیگری که عکاسان روسی را از دیگران جدا می‌کند، زاویه دید و زاویه دوربین آن‌هاست که به جای مربع بودن، مورب است و سوژه به جای اینکه مستقیم به دوربین نگاه کند به بالا یا پایین چشم دوخته است.

 

 

طبق گفته کاتنلسون این هنرمندان خود را با انقلاب سیاسی شناختند و می‌خواستند با استفاده از هنر جدید دنیایی جدید بسازند. آن‌ها به طور اساسی مطبوعات را تغییر دادند. بین سال‌های 1925-1935 عکاسی مطبوعات شورویی در جهان پیشرو و به لحاظ نوآوری و ابتکار اول بود.

 

 

بعد از این عکاسان روسی مرز‌های هنر را نیز جابه جا و "رئالیسم سوسیالیست" را وراد سوژه‌های خود کردند. رئال در قالب و سوسیالیست در محتوا که ابزاری شد برای نشان دادن خوش بینی، اراده قوی برای برنده شدن و قدرت بی نظیر ذهن.

 

 

باتوجه به عکس‌های شوروی سابق نه تنها می‌توانید تاریخ کشور را مطالعه کنید بلکه تغییر اولویت‌های ایدئولوژیک را هم می‌توانید مشاهده کنید. با توجه به محدودیت‌هایی که وجود داشت، آن‌ها می‌دانستند از چه چیزی و چگونه عکس بگیرند.

آخرین عکس در نمایشگاه نشان می‌دهد که چگونه جامعه روسیه از دهه 1920 تکامل یافته است - و چگونه این مجموعه می‌تواند یک دیدگاه متفاوت در تاریخ را ارائه دهد.

 

 

منبع: بی بی سی

ترجمه: فرادید