منتظر سازوکار مالی اروپا در آینده نزدیک نباشیم

او با بیان اینکه اروپا تحت فشار است و این واقعیتی است که باید بپذیریم، افزود: «فشارهای زیادی از سوی آمریکا روی اروپا وارد می‌شود و چند روز اخیر هم برایان هوک در اروپا بود و روی مسائل مختلف از جمله سیستم بانکی و سوئیفت گفت‌وگو داشت؛ وی همچنین با مقامات بانک‌های مرکزی و خزانه‌داری آنها نیز صحبت کرد و به نوعی تهدید کرد که نباید ارتباط با ایران انجام شود. اروپایی‌ها خودشان گیج هستند که چه کار باید بکنند؛ ضمن اینکه آنها به هر حال می‌خواهند برجام را حفظ کنند و به ایران کمک کنند که بتواند مبادلات بانکی‌اش قطع نشود. این فشارها که زیاد می‌شود، طبیعتا بین اروپا هم شکاف ایجاد می‌شود.»

اختلاف‌نظر بین اروپا

فرجی‌راد با اشاره به اختلاف‌نظر بین کشورهای اروپایی گفت: «از یک طرف اروپا خودش مشکلات جدی دارد. این مشکلات اختلافاتی است که در درون اروپا هست، از طرفی برگزیت شکل گرفته و بریتانیا درحال خارج شدن از آن است، از طرفی مسائل روسیه و اروپای شرقی بحرانی‌تر شده است، مثل اوکراین و سیستم دفاع موشکی و ... . کشورهای اروپای شرقی در جلساتی که با 28 کشور اتحادیه اروپا حضور دارند، مثل بقیه، مثل آلمان، فرانسه و تا حدودی انگلیس یا ایتالیا فکر نمی‌کنند، آنها معتقدند امنیت‌شان هنوز تضمین نشده و همچنان در خطر است و بنابراین کشورهای اروپایی به‌ویژه اروپای قدرتمند؛ فرانسه، انگلیس و آلمان یا غرب اروپا نمی‌توانند از این کشورها دفاع کنند، از همین‌رو آنها می‌گویند نمی‌شود با آمریکا به‌خاطر ایران وارد چالش و درگیری تازه شوند، چون معتقدند اگر اروپا بخواهد فشارها و برنامه‌های آمریکا را خنثی کند، طبیعتا آمریکا هم عکس‌العمل تندی نشان خواهد داد. عکس‌العمل تند نشان دادن به این معنی است که روابط اروپا و آمریکا بحرانی می‌شود.»

فرجی‌راد ادامه داد: «مساله دیگری که پیش آمده این است که اروپایی‌ها احساس می‌کنند با خرید نفت در ماه‌های گذشته از ایران، فعلا فشار جدی روی آن نیست و می‌توان سازوکار مالی را با آرامش پیش برد. اما آنچه مسلم است، اینکه اروپایی که امروز در رابطه با سازوکار صحبت می‌کند، آن اروپایی نیست که دو، سه ماه پیش صحبت می‌کرد. در دو، سه ماه پیش تردیدها کمتر بود، جدیت بیشتر بود، امیدواری بیشتر بود، اما امروز که ما صحبت می‌کنیم، مثل دو، سه ماه پیش نمی‌شود که مطمئن بود که اروپا کاری خواهد کرد.

مسائل اروپا با ایران

این استاد دانشگاه در ادامه درخصوص دلیل کندی مکانیزم مالی اروپا افزود: «به‌طور قطع مشکلاتی پیش آمده، اما باید یک نکته را هم در نظر بگیریم که اروپا خودش در رابطه با ایران در منطقه خاورمیانه مسائلی دارد. یکی مسائل موشکی است که اینها رسما ابراز نگرانی می‌کنند. دوم؛ مسائلی که در منطقه می‌گذرد و اختلافاتی که با ما دارند. البته بخشی از اروپا این نظر را دارد، همه اروپا برایشان مهم نیست. مثلا در جنوب اروپا خیلی مهم نیست، اما برای فرانسه خیلی مهم است، بعد برای انگلیس و بعد برای آلمان. بنابراین این را هم فراموش نکنید که در قالب این تحریم ما باید این را هم بیاوریم که اروپایی‌ها اگر هم بخواهند چیزی را به ایران بدهند، دنبال امتیازگیری هستند، یعنی می‌خواهند مذاکراتی را در این قالب شروع کنند و وقتی برایشان مسلم شد که این مذاکرات ادامه می‌یابد، مثلا چیزی در قالب SPV یا مکانیزم اروپایی به ایران بدهند. این نکته مهمی است که نباید از آن غفلت کرد.»

چشم‌انداز

فرجی‌راد درخصوص آینده مکانیزم ویژه مالی هم گفت: «برای آینده خیلی زود چیزی را نمی‌بینم. من تصور نمی‌کنم ما در یکی، دو هفته آینده به اصطلاح یک خوشامد را از سوی اروپایی‌ها در رابطه با به‌کارگیری مکانیزم جدید داشته باشیم. ایران هم فشارهای خودش را می‌آورد و آنها هم ممکن است با ایرانی‌ها صحبت کنند و راهکارهای جزئی را پیشنهاد کنند. هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید که حتما این اتفاق خواهد افتاد.»