در جهانی که ما در آن زندگی می کنیم، حیوانات و موجودات عجیب و غریب زیادی زندگی می کنند. یکی از جانورانی که ویژگی خاص و منحصر به فردی دارد، بدون شک آفتاب پرست است. آفتاب پرست ها می توانند با توجه به محیطی که در آن قرار دارند، رنگ خود را تغییر داده و به شکل اطراف در بیایند. همین ویژگی آن ها را در ردیف مشهور ترین انواع خزندگان قرار می دهد. حال سوال اینجاست که فرایند تغییر رنگ این خزنده چگونه شکل می گیرد؟
به علاوه، برخی ها این پرسش را مطرح می کنند هنگامی که جانور خودش را درون آینه ببیند، چه رفتاری از خود نشان می دهد؟ ما این مورد و مسئله قبلی که به آن اشاره کردیم را در این مقاله مورد بررسی قرار خواهیم داد.
بر اساس گفته های «الی گرینبائوم» متخصص ژنتیک تکاملی در دانشگاه تگزاس، تغییر رنگ آفتاب پرست ها تنها جنبه استتار ندارد و در موارد دیگری مانند تغییرات دمایی و یا هیجان نیز شاهد آن هستیم.
آفتاب پرست های نر هنگامی که یکی مانند خود را ببینند و احساس کنند که جانور رقیبی برای جنس ماده و یا محل سکونت آن هاست، هیجان زده می شوند و تغییر رنگ می دهند. آن ها به محض دیدن یک نر دیگر رنگ خود را عوض می کنند. این مسئله هنگامی که آن ها خودشان را در آینه می بینند نیز صدق می کند.
برای آنکه بتوانید بیشتر با موضوع مورد بحث ارتباط برقرار کنید، پیشنهاد می دهیم به تماشای ویدیوی زیر بنشینید. در این کلیپ کوتاه گونه ای بومی از ماداگاسکار با قرار گرفتن جلوی آینه واکنش های جالبی نشان می دهد.
در سال 2015 میلادی، آقای میلینکوویچ و همکاران راه تغییر رنگ این جانوران شگفت انگیز را فاش نمودند. دانشمندان تا به حال گمان می کردند که سلول های دارای رنگدانه در سطح پوست این تغییرات را کنترل می کنند. اما واقعیت این است که شبکه ای از نانو کریستال ها همراه با دیگر سلول های پوستی انعکاس تغییرات نور را بر عهده دارند.
هنگامی که آفتاب پرست ها در شرایط آرام به سر می برند، نانو کریستال ها به هم نزدیک هستند و نور آبی و سبز را انعکاس می دهند. رنگ سبز خزنده نیز به همین علت شکل می گیرد.
در شرایط اظطراب و هیجان فاصله نانو کریستال ها بیشتر شده و اتفاقات دیگری رخ می دهد. همین امر سبب می شود که دسترسی به نور بیشتر شده و طول موج های بزرگتر مانند قرمز روشن و نارنجی ایجاد گردد. این فرایند به آفتاب پرست نر برای ایستادن در برابر سایر رقبا کمک می کند.
آفتاب پرست های شکست خورده رنگ تیره به خود می گیرند که به معنای «من را تنها بگذارید» تلقی می شود. این توانایی بسیار مهم است، زیرا ترک محل بری این خزندگان کند کار سختی به شمار می رود.
آفتاب پرست های ماده
نوع ماده این خزنده برای نشان دادن موقعیت تولید مثل به جنس نر رنگ خود را تغییر می دهد. به عنوان مثال، آفتاب پرست مدیترانه ای رنگ زرد را برای علامت دادن به نرها به کار می گیرد. تغییر رنگ برای ماده ها در موارد دیگر چندان کاربردی ندارد، زیرا آن ها انتخاب کننده و نرها انتخاب شونده هستند.
واکنش ماده ها در برابر آینه، در مقایسه با مردها احتمالا ظریف تر خواهد بود؛ هرچند که دانش کافی برای اظهار نظر دقیق در این زمینه وجود ندارد.
این نکته را نیز در نظر داشته باشید که ارتباط دو آفتاب پرست ماده هنوز به طور دقیق مورد بررسی قرار نگرفته و نمی توان درباره آن به اظهار نظر پرداخت.
