«جالب است که چقدر زود یک نفر میتواند برایمان تبدیل به غریبه شود؛ جالبتر اینکه چقدر زود یکنفر میتواند برایمان تبدیل به دوستی عزیز شود.» ناشناس
شش ماه اخیر برای من بهطرزی باورنکردنی سخت بود.
زندگیِ طبیعیام به کل به هم ریخته بود. دخترم از یک درد بسیار پیچیده رنج میبرد که یک دوشنبهی آفتابی اتفاق افتاد. و در یک لحظه به جای اینکه مثل همیشه مشغول کار و مدرسه و فعالیتهای روزمره باشیم، تمامِ وقتمان درگیر دکتر و بیمارستان و آزمایشگاه بودیم تا کمکش کنیم حالش بهتر شود.
اُپرا بهدرستی میگوید، در زندگی آدمهای زیادی هستند که وقتی لیموزین دارید همسفر شما شوند ولی چیزی که شما واقعاً میخواهید کسی است که وقتی لیموزینتان خراب شد با شما سوار اتوبوس شود. خُب میدانید، لیموزین من فقط خراب نشد، به کل داغان شد و بههمراه آن کلِ زندگیام.
و وقتی روزها و شبها را بی خواب و خوراک سپری میکنید و در طول زندگی سوار لیموزینِ شیکتان نیستید و تنها تلاشتان این است که سینهخیز خودتان را از نقطهی یک به نقطهی دور برسانید، کمکم ارزش پیچیده، زیبا، شکننده و گرانبهای یک دوستیِ پایدار و واقعی را میفهمید.
ناراحتکننده است ولی خیلی از آنهایی که تصور میکردم من را تا خانه همراهی میکنند، تقریباً ناپدید شدند.
احتمالاً آنها در ایستگاه موردنظرشان پیاده شدند و من کمکم فهمیدم که اشکالی ندارد و واقعاً فقط برایشان آرزوی شادی و سلامتی دارم. شاید ترس از اینکه این اتفاق برای خودشان بیفتد در حد تحملشان نبود و من این را درک میکردم. شاید هم میخواستند کمی به من فضا دهند، نمیدانم. تنها چیزی که میدانم این است که آنجا نبودند.
ولی یکسری دیگر نه تنها در اتوبوس با من همسفر شدند، بلکه پریدند توی اتوبوس و هر روز تا خانه همراهیام میکردند. این آدمها برای پرسیدن حالم، گرفتن دستم، غذا آوردن برایم، خنداندنم، شنیدن گریههایم وقت میگذاشتند و حتی چک میکردند برای آن روز قهوه و عشق کافی دارم یا نه.
با تمام وجودم این دوستها را دوست دارم و از اینکه در طول مسیر زندگی کنارم هستند قدردانم.
اینجا میخواهم نکتههایی را درمورد آدمها، روابط و دوستیها برایتان بگویم که مطمئنم در مسیر زندگی و روابطتان میتواند برایتان مفید و آرامشبخش باشد.
1. دو نفر میتوانند یک موقعیت کاملاً یکسان را کاملاً متفاوت ببینند.
من همیشه به این اعتقاد داشتهام و الان بعد از اینکه دوستانم به من گفتند چطور از دیدن قدرت بینظیر و خوشبینیام شوکه شدهاند بیشتر به این جمله اعتقاد پیدا کردهام. چون هیچوقت بهاندازهی آن موقع احساس شکننده بودن، ناامیدی، عدم امنیت و ترس نکرده بودم.
2. ما همیشه به زندگی آنطور که خودمان هستیم نگاه میکنیم، نه آنطور که واقعاً هست.
درمورد آدمها هیچ واقعیت عینیای وجود ندارد. واقعیات واقعیات هستند ولی دیدگاه و نقطهی قوت ما بر تواناییمان برای پردازش این واقعیات اثر میگذارد.
ما از توی فیلترهای شخصی خودمان به زندگی نگاه میکنیم، با عینگ تجربیات گذشتهمان، اعتقاداتمان و الگوهایمان. ما به همهچیز و همهکس از لنز شخصیِ خاص خودمان نگاه میکنیم که از همان کودکی ساخته شده است.
همانطور که مارسل پروست نوشته، گاهیاوقات سفر اکتشافیِ واقعی دیدنِ مناظر جدید نیست، بلکه داشتن چشمانی تازه است. اگر به اندازهی کافی شهامت داشته باشیم که عینکی که تا آن روز به چشممان بود را برداریم، چیزی پیدا خواهیم کرد که ارزش نگاه کردن دارد ولی قبلاً آن را نمیدیدیم. این درمورد نظرات و نصیحتها هم صدق میکند. به یکی از دوراهیهای کنونی زندگیتان فکر کنید. چه چیزهایی را در این مورد در نظر نگرفتهاید؟ به چه چیزهایی بیش از اندازه توجه دارید چون همچنان به آن موقعیت با عینک سابقتان نگاه میکنید؟
3. آدمها تغییر میکنند.
من گاهی آرزو میکنم که کاش ما هیچوقت تغییر نمیکردیم، ولی میدانم که همهی ما خلق شده ایم که رشد کنیم. اجازهی این کار را داریم. من دارم یاد میگیرم که به خودم اجازهی تغییر و رشد بدهم. شما هم این اجازه را به خودتان بدهید. به دیگران هم همینطور. همهی ما شایستهی آن هستیم.
4. آدمها برای یک روز، یک هفته، یک ماه، یک فصل یا شاید یک سال یا بیشتر به زندگیمان میآیند تا درسی به ما بدهند.
همیشه از آنها تشکر کنید. حتی اگر به شما آسیب زدند. بعضی از درسها دردناکاند. درواقع، طی این ماههای سخت همیشه جملهی مربی ورزشم در گوشم بود، «اگر تو را به چالش نکشد، تغییر نخواهی کرد.» این جمله هم برای تناسباندام، هم برای روابط و هم برای کل زندگی صدق میکند. هر کسی را که میبینیم هدیهای با خود برایمان آورده است. وظیفهی ما این است که این هدیه را باز کنیم، حالا هر چه که باشد.
5. میتوانید برای محافظت از خودتان درها را ببندید، حتی میتوانید خداحافظی کنید ولی هیچوقت برای کسی آرزوی بدی نکنید.
این نکته برای خود من از همه سختتر است. قلب من گاهیاوقات بیاندازه بزرگ و مهماننواز میشود. برای اینکه از خودتان مراقبت کنید و از چیزهایی که برایتان ارزشمند است محافظت کنید، گاهی لازم است نسبت به چیزهایی که وارد قلبتان میشود گزینشی عمل کنید.
اگر کسی شادی و خوشی را از شما میدزدد، او را از قلبتان بیرون بیندازید. این اصل اساسی امنیت و آرامش است. به آدمها خوشبین باشید مگراینکه کاری کنند که بخواهید خلاف این فکر کنید.
داوطلب بودن و قربانی بودن با هم خیلی فرق دارد. اولین باری که کسی آزارتان داد، ممکن است متوجه آن نشوید. من خودم همیشه خوبیهای دیگران را میبینم. و وقتی آسیب دیدید، خرد خواهید شد چون هیچوقت انتظارش را نداشتهاید.
اگر همان فرد دوباره اذیتتان کند، دیگر به خودتان بستگی دارد که متوجه شوید یا نه. به خودتان بستگی دارد که مرزهای جدیدی با آن فرد برای محافظت از خودتان ایجاد کنید. میتوانید با همه مهربان باشید ولی همه را به خودتان نزدیک نکنید.
6. ممکن است بخواهید بیشتر از کاری که دیگران برای شما میکنند برایشان کار انجام دهید.
خودتان را تغییر ندهید. کار خودتان را انجام دهید. آدمها ممکن است غافلگیرمان کنند. گاهیاوقات واقعاً ناامیدمان میکنند. اگر بخواهید آمار آن را یادداشت کنید اغلب ناامید خواهید شد.
هیچوقت به امید اینکه کسی برایتان کاری انجام دهد برای کسی کاری انجام ندهید. باید تصمیم بگیرید که میخواهید چهجور آدمی باشید. اگر میخواهید 300 درصد بیشتر برای دیگران کاری انجام دهید، انجام دهید، ولی انتظار نداشته باشید که آنها هم کاری برای شما انجام دهند.
اگر برای کسی کاری انجام میدهید فقط چون او قبلاً کاری برایتان انجام داده بوده یا میخواهید کاری برایتان انجام دهد، درواقع دارید بیزنس میکنید نه مهربانی. خودتان باشید، بدون اینکه حساب کتاب کنید که در مقابل چه دریافت خواهید کرد. اینطوری زندگی کردن بهمراتب شیرینتر است.
7. اطرافیانتان را هوشمندانه انتخاب کنید.
ما انرژی محدودی داریم. اطرافتان را با آدمهایی پر کنید که برای بالا بردن شما وقت و انرژی میگذارند، واقعاً به فکرتان هستند، تشویقتان میکنند، و دوست دارند موفقیتتان را ببینند. زمان ما در دنیا محدود و گرانبها است. روابط و دوستیهایتان را هوشمندانه انتخاب کنید.
8. دو صد گفته چون نیم کردار نیست.
ممکن است بهترین نیت را داشته باشیم ولی زندگی با رفتارها و اعمال ما سنجیده میشود. اگر نیت خوبی داشته باشید ولی عملتان خوب نباشد، هیچکس نمیتواند داخل ذهنتان را بخواند. چیزی که به حساب میآید رفتار و عمل ماست نه فکرمان.
من خودم همیشه تلاشم این بوده که خوبیهای دیگران را ببینم، ولی وقتی در موقعیت سختی گرفتار هستید، چیزی که به آن نیاز دارید کسی است که کمکتان کند نفس بکشید و از آن فضا بیرون بیایید، نه کسی که فقط به فکرتان باشد ولی خودش را نشان نمیدهد تا دستتان را بگیرد.
9. آدمها همیشه درگیر مشکلاتی هستند که ما آنها را نمیبینیم و هیچچیز از آن نمیدانیم.
به یاد داشتن این نکته کمکمان میکند صبورتر و مهربانتر شویم و کمتر دیگران را قضاوت کنیم. زندگی سخت است و بعضی روزها ممکن است در بهترین حالت خودمان نباشیم. قرار هم نبوده که اینطور باشد. هیچکس نمیتواند اینطور باشد. ما انسانیم و باید سعی کنیم اتفاقاتی که برای دیگران میافتد را درک کنیم.
10. از غصهی ماجرا کم کنید.
ما انرژی محدودی داریم، مخصوصاً در سختیها. بهتر است انرژیمان را برای اهداف، علایق، خوبیهای بیشتر نگه داریم. نباید در هر داستان غمانگیزی که به آن دعوت میشویم شرکت کنیم. دعوت را رد کنید و به راهتان ادامه دهید.
اگر فکر میکنید در بخش غمانگیز داستان گیر افتادهاید، یک قدم به عقب بردارید و دور شوید. خودتان را روی نیازها، علایق و اهدافتان متمرکز کنید. درام برای همه خوب نیست.
11. اشکالی ندارد که بهآرامی از کنار آدمها رد شوید.
در بعضی از فصل ها درختها جوانه میزنند و در بعضی از فصلها کاملاً بیبرگاند. بگذارید طبیعت کار خودش را بکند. ما نمیتوانیم گلی را مجبور به شکوفا شدن کنیم. انرژی واقعی است. اگر دلتان میگوید کسی مناسب شما نیست، خوب به ندای درونتان گوش کنید.
12. قرار نیست همهی آدمها شما یا انتخابهایتان را دوست داشته باشند.
کار شما این است که خودتان و انتخابهایتان را دوست داشته باشید. طرفدارانتان پیدایتان خواهند کرد. اگر مطابق با ارزشهای خودتان زندگی کنید و انتخابهایتان هم در راستای همین ارزشها باشد، آدمهای مناسب به سمتتان خواهند آمد و بهتدریج مطمئن خواهید شد که دور و برتان را آدمهایی پر کردهاند که بیشتر با شما جور هستند. کار خودتان را بکنید. این مسئله طی سالها به من ثابت شده. و وقتی به دوستیها و روابط نزدیکم نگاه میکنم، شاهدی برای این قضیه است.
13. روابط و دوستیها موفق نمیشوند مگراینکه خودمان تلاش کنیم.
تصور نکنید چون کسی سالها در زندگی شما بوده است، قرار است همیشه در زندگیتان بماند. این روابط بسیار ارزشمند هستند و نیاز به توجه، مراقبت و عشق دارند.
اگر میخواهید کسی در زندگیتان باشد، باید این را به او نشان دهید. با او وقت بگذرانید، احوالش را جویا شوید، به روش خاص خودتان برای کمک به او تلاش کنید، با او گریه کنید، با او جشن بگیرید، و حتماً همراهش سوار اتوبوس شوید.
همهی ما همدیگر را تا خانه همراهی میکنیم.
شما با چه کسی همسفر هستید؟
یادتان باشد برای اینکه در زندگی کسی بمانید، باید واقعاً در زندگیِ او باشید.