به گزارش خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، صحرای بزرگ آفریقا یا صاحارا (Sahara)، بزرگترین و گرم‌ترین صحرای جهان محسوب می‌شود که در سایه، دمای آن به 57 درجه سانتیگراد می‌رسد و براساس تحقیقات انجام شده مقصر اصلی در پیدایش این صحرای بزرگ، انسان است.
در همین راستا، امروز باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد اطلاعاتی را پیرامون این صحرا و تحقیقات انجام شده درباره علت پیدایش آن در اختیار شما قرار دهد، پس با ما همراه باشید.
معرفی صحرای بزرگ آفریقا
صحرای بزرگ آفریقا بزرگترین صحرای گرم جهان در شمال آفریقا با مساحتی حدود 9 میلیون کیلومتر مربع و قدمتی معادل دو و نیم میلیون سال واقع شده است.
این بیابان بزرگ از غرب به اقیانوس اطلس، از شمال به کوه‌های اطلس و دریای مدیترانه، دریای سرخ و مصر در شرق و از جنوب به سودان و دره رود نیل محدود می‌شود.
بیشتر بخوانید: صحرای آفریقا بزرگ تر شده است
صحرای بزرگ آفریقا قاره را به دو بخش شمال و منطقه آفریقای سیاه تقسیم می‌کند.
انسان در لبه‌های صحرا به مدت 50٬000 سال زیسته است.
در طول آخرین دوره یخبندان این منطقه بسیار مرطوب‌تر بود، چیزی همانند وضعیت امروزی شرق آفریقا.
بیشتر بدانید: عملکرد شن‌های آفریقا چیست؟
آثار حکاکی انسان شامل جانوران آبی مانند تمساح در این محل یافت شده است. سنگواره‌های دایناسور هم آثار دیگری است که کاوشگران در این بخش یافته‌اند.
اما امروزه به جز نواحی کوچکی در پیرامون دره رود نیل و بخش‌های مجزای کوچک دیگر، این ناحیه عاری از پوشش گیاهی سبز است.
حدود دو و نیم میلیون نفر در این ناحیه زندگی می‌کنند که اکثراً مردمان کشور‌های موریتانی، مراکش و الجزایر هستند.
بیشتر بخوانید: گنجینه‌ای بزرگ از کتاب‌های خطی اسلامی که در صحرای بزرگ آفریقا فراموش شده اند
البته لازم به ذکراست که در حدود 5600 سال پیش صحرا دارای آب و هوای مرطوب بوده و سنگواره جاندارانی مثل تمساح که بدون آب نمی‌تواند زندگی کند، یافت شده است.
دما در بیابان صحرا در هنگام روز و در سایه به 57 درجهٔ سانتیگراد می‌رسد و هنگام شب به علت کمبود رطوبت دما به زیر صفر درجهٔ سانتیگراد می‌رسد. بلندترین تپه‌های ماسه‌ای جهان در این بیابان وجود دارد که ارتفاع آن‌ها گاهی به 430 متر می‌رسد.
بیشتر بخوانید: تصاویری حیرت‌انگیز از بارش برف در صحرای بزرگ آفریقا پس از 37 سال!+ 7 عکس
هوا در شب‌های صحرای بزرگ آفریقا در حدود 10 درجه زیر صفر است.
آیا انسان‌ها دلیل به وجود آمدن صحرای آفریقا هستند؟
بررسی چگونگی تبدیل شدن صاحارا به یک بیابان مدت‌هاست هدف دانشمندانی است که سعی در فهمیدن تغییرات آب و هوایی و زیست محیطی دارند. دیوید رایت، دکتر باستان شناس دانشگاه ملی سئول در مقاله‌ای جدید، نتیجه‌گیری‌های بسیاری از مطالعات انجام شده تا به امروز که از تغییرات مداری زمین و تغییرات طبیعی پوشش گیاهی به عنوان فاکتور‌های اصلی یاد می‌کنند را به چالش کشیده است.
رایت توضیح می‌دهد: «در آسیای شرقی نظریه‌های قدیمی در مورد تغییرات ایجاد شده توسط جمعیت نوسنگی در طبیعت وجود دارد. این تغییرات باعث توقف بارش باران‌های موسمی در سرزمین‌های مرکزی شد.» او در مقاله خود اشاره می‌کند که شواهدی از تغییرات با منشأ انسانی در آب و هوا و محیط زیست در اروپا، آمریکای شمالی و نیوزیلند ثبت شده است.
بیشتر بخوانید: صحرای بزرگ آفریقا منبع انرژی سراسر دنیا خواهد شد!
به گفته رایت: سناریوی مشابهی در مورد این صحرای بزرگ وجود دارد. رایت برای آزمایش این فرضیه، شواهد باستان شناسی مربوط به پیدایش دامداری در بیابان صاحارا را بررسی کرده و با تاریخچه گسترش پوشش گیاهی اسکراب (بوته‌زار‌های بیابانی همراه درختچه‌ها به همراه گیاهان علفی) که نشان دهنده تغییرات اقلیمی به سمت شرایطی مشابه با بیابان هستند، مقایسه کرده است. یافته‌ها فرضیات او را تأیید کردند. پیدایش جوامع دامدار در نواحی اطراف رود نیل و گسترش آن‌ها به سمت غرب به حدود 8000 سال پیش برمی‌گردد و این همان زمانی است که پوشش گیاهی اسکراب در این مناطق افزایش یافت.
بیشتر بخوانید: چهره یک مرد روی شن‌های صحرایی در آفریقا
افزایش تمایل به کشاورزی تأثیر شدیدی بر روی محیط زیست منطقه گذاشته است. با از بین رفتن پوشش گیاهی توسط احشام بازتاب نور خورشید از روی زمین افزایش یافته و باعث کم شدن باران‌های موسمی شده است. کم شدن باران‌های موسمی سبب افزایش بیابان زایی و از بین رفتن بیشتر پوشش گیاهی شده و به این ترتیب حلقه‌ای از عوامل گفته شده سبب پدید آمدن صاحارای امروزی شده است.
بیشتر بخوانید: بارش برف در صحرای آفریقا برای سومین بار در 40 سال گذشته!+ تصاویر
کار‌های زیادی باید انجام شود تا حفره موجود در دانسته‌های ما پر شود، اما رایت معتقد است مقدار زیادی اطلاعات در زیر سطح این بیابان بزرگ پنهان شده است. «زمانی در سراسر صاحارا دریاچه وجود داشته است. این دریاچه‌ها اطلاعات زیادی در مورد تغییرات پوشش گیاهی در خود ثبت کرده‌اند. باید به بستر قدیمی این دریاچه‌ها نفوذ کنیم تا به آثار ثبت شده از پوشش گیاهی دست پیدا کنیم، آن‌ها را بررسی کنیم و در مورد فعالیت‌های مردمان آن روز‌ها اطلاعات لازم را به دست بیاوریم. مدل کردن تاثیرات پوشش گیاهی بر روی تغییرات سیستم آب و هوایی دشوار است. وظیفه ما به عنوان باستان شناس و اقلیم شناس به دست آوردن اطلاعات برای ساختن مدل‌های پیچیده است.»
بیشتر بخوانید: نقش صحرای آفریقا در حاصلخیزی جنگل های آمازون
گرچه هزاران سال پیش این اتفاقات افتاده، اما تأثیرات وجود انسان بر روی محیط و آب و هوا به سادگی قابل مشاهده است. رایت با توجه به اینکه حدود 15 درصد از جمعیت در مناطق بیابانی زندگی می‌کنند، بر اهمیت این یافته‌ها تأکید می‌کند. او می‌گوید: «پیامده‌های تغییراتی محیط زیستی توسط انسان تأثیری مستقیم بر روی امکان زنده ماندن انسان به طور نامحدود در محیط‌های خشک دارد.»
