یک کارشناس پرستاری با بیان اینکه:« آمپول نالوکسان انتخاب اصلی در برخورد با عوارض خطرناک مصرف بیش از حد (اوردوز) مواد مخدر سنتی است و این دارو نه کشنده است و نه خطرناکتر از داروهایی که با نسخه و بدون نسخه در یخچال های ما جاخوش کرده اند.» تاکید کرد:«ارگانهای مسوول آموزش به جای موضع گیری های غلط میتوانند از این ظرفیت و خیرخواهی سلبریتی ها به نفع اجتماع و آموزش بهداشت استفاده کنند. این کار میتواند بسیار مفیدتر از حضور پزشکان متخصص در شبکه های صدا وسیما باشد و مخاطب بیشتری را مورد هدف قرار دهد.»
احسان قلیچ خانی در گفت و گو با خبرنگار ، درباره آمپول نالوکسان که اخیرا درباره آن از سوی مهناز افشار اطلاع رسانی شده بود، گفت:« از دو منظر میتوان این موضوع را مورد بررسی قرار داد. از نگاه تخصصی آمپول نالوکسان انتخاب اصلی در برخورد با عوارض خطرناک مصرف بیش از حد (اوردوز) مواد مخدر سنتی(تریاک و مشتقات آن مثل هروئین ومتادون ) است. »
وی در ادامه گفت:« خطرناک ترین این عوارض افت شدید در تعداد تنفس و بسته شدن راه هوایی و خفه شدن بیمار است و این عامل باعث مرگ فرد میشود. نالوکسان هم با از بین بردن این عارضه باعث نجات فرد خواهد شد.»
قلیچ خانی خاطرنشان کرد:« اگر خانواده دارای فرد معتاد و یا خانواده هایی که به هر دلیل در خانه مواد مخدر دارند و خطر مسمومیت افراد بخصوص کودکان در این خانواده ها وجود دارد همچنبن معتاداان درحال ترک با شربت و قرص متادون به نالوکسان دسترسی داشته باشند و آموزش لازم را ببینند، در مواقع مواجهه با علایم اوردوز شامل افت هوشیاری و صدای خرخر کردن و تنفس بریده بریده و ایست تنفس در فرد می توانند یک یا دو عدد آمپول نالوکسان به صورت تزریقی داخل رگ یا عضله یا به صورت چکاندن محتویات آمپول زیر زبان یا داخل بینی فرد همزمان با تماس با مرکز 115 مورد استفاده قرار دهند.»
وی افزود:« این عمل میتواند بسیار نجات بخش باشد. بخصوص در روستاها و مناطقی که دسترسی سریع به آمبولانس فوریتها و مراکز درمانی وجود ندارد.»
این کارشناس پرستاری با تاکید بر اینکه مصرف نالوکسان فقط در موارد اوردوز معتادان یا مسمومیت افراد بخصوص کودکانی که شک یه مصرف مواد این یا شربت متادون در آنها وجود دارد میتواند نجات بخش باشد، گفت:« نالوکسان نمبتواند جایگزینی برای تماس با 115 و انتقال به مرکز درمانی باشد. نکته دیگر آنکه فرد استفاده کننده باید در مورد علائم اوردوز و نحوه مصرف این دارو اطلاعات کافی کسب کرده باشد. البته میتوان در صورت بروز مشکل همزمان با تماس با 115 و اعزام آمبولانس برای مصرف دارو از کارشناسان مقیم در مرکز ارتباطات هم مشاوره گرفت.»
وی با تاکید بر اینکه این دارو به هیچ وجه داروی پاکسازی یا کاهش علایم اعتیاد نیست، خاطرنشان کرد:« نالوکسان تاثیری در نتیجه آزمایش عدم اعتیاد ندارد و مورد سوء استفاده خاصی برای آن تاکنون مطرح نشده است . همچنین عوارض مصرف آن در موارد بسیار کم ( برخلاف خبر بعضی سایتها که کشنده اعلام شد) است و خطر در اختیار قرار گرفتن دارو در خانواده ها بسیار کمتر از فواید آن است.»
این کارشناس پرستاری گفت؛« نالوکسان بر مصرف کنندگان مواد مخدر صنعتی( شیشه و کراک) و داروها (آمفتامین ،قرص اکس ، ترامادول و....) و حشیش و عوارض این مواد تاثیری ندارد.»
سلبریتی ها ظرفیتی برای آموزش های اجتماعی هستند
وی با انتقاد از موضع گیری های غلط در برابر اطلاع رسانی مهناز افشار، گفت:« از نگاه اجنماعی اگر به این رخداد نگربسته شود میتوان گفت مهناز افشار یک سلبریتی با 8 میلیون فالوور در اینستاگرام است. وی و سایر سلبریتی ها ظرفیتی برای آموزش های اجتماعی هستند و ارگانهای مسوول آموزش به جای موضع گیری های غلط میتوانند از این ظرفیت و خیرخواهی به نفع اجتماع و آموزش بهداشت استفاده کنند. این کار میتواند بسیار مفیدتر از حضور پزشکان متخصص در شبکه های صدا وسیما باشد و مخاطب بیشتری را مورد هدف قرار دهد.»
قلیچ خانی تاکید کرد:« البته پیام خانم افشار که صرفا داشتن یا مصرف این دارو را علت نجات افراد میداند، ناقص است. از طرف دیگر برخورد غلط و بدون تحقیق وزارت بهداشت با این موضوع و عدم مواجهه عادلانه رسانه ها ( در بسیاری مقالات حسد و بغض -به هر دلیلی- و دروغهایی مثل کشنده بودن دارو مشهود است) وی و سایر سلبریتی ها را از این کار که مشخصا خیرخواهانه و درست بود است پشیمان نمود.»
این کارشناس پرستاری گفت:« این دارو نه کشنده است و نه خطرناکتر از داروهایی که با نسخه و بدون نسخه در یخچال های ما جاخوش کرده اند. به طور مثال بنده با مواردی زیاد مواجه شده ام که قرص زیر زبانی نیتروگلیسرین توسط خانواده به غلط مصرف شده و مشکلاتی از قبیل شوک قلبی ایجاد نموده است. وجود داروهای فشار خون ، مسکن های فراوان و کورتون ها در خانه های ما ایرانیان ، نبود هیچ عزمی برای آموزش همگانی و کاهش خوددرمانی های اینگونه را نشان میدهد. سلبریتی ها میتوانند در این موضوع کمک فراوانی به ما بکنند.»
وی گفت:« در مورد مواجهه مسوولان وزارت بهداشت و اینکه به خانم افشار گوشزد کرده اند که درمان کاری تخصصی است و از ورود به این حوزه وی را منع کرده اند جواب من این است که اگر ورود ایشان به این وادی اشتباه است چرا شما با ورود یاسمن اشکی و تبلیغات دروغین وی درمورد واکسن پرعارضه hpv هیچ برخوردی نکردید که هیچ، شائبه های فراوان از توصیه شما برای حضور وی در برنامه ماه عسل مشاهده شد و هرگز تکذیب نشد و هنوز هم تکلیف پول هایی که مردم با نیت خیر به حساب یاسمن اشکی واریز کردند مشخص نشده و معلوم نیست سود تبلیغ این واکسن به جیب کدام وارد کننده سرازیر شده است. »
اگر درمان کار تخصصی است چرا پزشکان مدیریت را به متخصصین آن واگذار نمیکنند؟
وی خاطرنشان کرد:« اگر پزشکی و درمان کاری تخصصی است که هست و دیگران نباید بدون تخصص در آن ورود کنند چرا پزشکان به تخصصی بودن مدیریت بی توجه اند و مدیریت را به متخصصین آ ن واگذار نمیکنند . از وزیر بهداشت و معاونان وی تا روسای دانشگاه ها و شبکه های بهداشت و بیمارستان های سراسر کشور همه و همه پزشکانی هستند که بدون پاس کردن حتی یک واحد مدیریت در دانشگاهها حدود 20 و اندی هزار پست مدیریتی را اشغال کرده اند و هزاران فارغ التحصیل رشته های مدیریت (بخصوص مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی) بیکار مانده اند.»
قلیچ خانی افزود:«اگر واقعا پزشکی و درمان کاری تخصصی است چرا با این پدیده برخوردی نمیشود و حتی یک مورد هم از روسای دانشگاه های علوم پزشکی از مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت انتخاب نشده است.»
وی گفت:« در برخی کشورهای پیشرفته طرز مصرف نالوکسان به افراد در معرض خطر آموزش داده میشود و این دارو در اختیار آنها قرار میگیرد تا بتوانند از موارد مرگ ناشی از سوء مصرف مواد مخدر بکاهند . »
وی افزود:« البته در این کشورها دستگاه های الکتروشوک هوشمند برای مواجهه و درمان افراد دچار حمله قلبی در فرودگاه ها و ایستگاه های مترو و اماکن شلوغ در دسترس مردم آموزش ندیده ! قرار دارد تا از مرگ افراد جلوگیری کند در حالی که این دستگاه در بسیاری از آمبولانس های مراکز فوریت پزشکی در نقاط محروم و نیمه محروم کشور ما وجود ندارد. این نمونه ای از فرق های سیستم درمان ما با کشورهای پیشرفته است و نمونه دیگر هم برخورد با حرکت خیرخواهانه یک بازیگر خوشنام است که مشاهده شد.»
وی در پایان گفت:« به عنوان کارشناس پرستاری با سابقه ده ساله خدمت در اورژانس پیش بیمارستانی با حداقل 200 مورد اوردوز با مواد مخدر برخورد کرده ام که تنها با تزریق داروی نالوکسان درمان شده اند.»
