ابعاد بخشش در سیره امام حسن مجتبی(ع)/ فلسفه روزه از بخشش منفک نیست

گروه اندیشه: حجت‌الاسلام سالار از ابعاد بخشش امام حسن مجتبی(ع) می‌گوید و اینکه ایشان دو بار تمام دارایی‌هایی خود را در راه خدا بخشیدند. وی بخشش را در ارتباط با ماه مبارک رمضان دانسته و می‌گوید: فلسفه روزه از بخشش منفک نیست.

حجت‌الاسلام و المسلمین محمد سالار، معاون بین‌الملل مجمع جهانی اهل بیت(ع)،‌ در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در خصوص ابعاد بخشش امام حسن مجتبی(ع) اظهار کرد: زندگی امام حسن مجتبی(ع) دارای ابعاد مختلف بوده و شخصیت ایشان بر اساس این ابعاد می‌تواند مورد بررسی قرار بگیرد. آنچه از امام حسن مجتبی(ع) بیشتر بازگو می‌شود بخشش، جود و کرامت امام(ع) است. ایشان اموال خود را در سه نوبت با خدا تقسیم کرد و دو نوبت از تمام اموالش در راه خدا گذشت، از این رو ایشان به عنوان کریم اهل بیت(ع) معرفی شده است.
سالار افزود: حضرت از نظر خلق و خوی شبیه‌ترین افراد به پیامبر گرامی اسلام بود و در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است که امام حسن(ع) شبیه‌ترین مردم به رسول گرامی اسلام از نظر خلقت، سیرت و شرافت بود.
وی افزود: در کریم بودن و جود و بخشش آن حضرت روایات زیادی نقل شده است که می‌تواند برای همه ما درس‌آموز باشد. ما باید از زندگی ایشان درس بگیریم و روش زندگی ایشان را در حیات خودمان پیاده کنیم. فردی نامه‌ای به دست حضرت امام حسن مجتبی(ع) داد که در آن نامه نیاز و حاجت خود را نوشته بود. امام بدون خواندن نامه به شخص سائل جواب داد حاجت تو ادا شد. شخصی عرض کرد ای فرزند رسول خدا خوب بود نامه سائل را می‌خواندید و می‌دیدید چه حاجت و نیازی دارد و آن وقت بر طبق حاجت پاسخ می‌دادید. امام پاسخ داد من می‌ترسم خدای متعال را تا به این مقدار که من نامه‌اش می‌خوانم از خواری مقامش مرا مجازات بکند، یعنی همین مقدار که مشغول مطالعه نامه هستم فرد سائل احساس خواری و حقارت کند و خداوند مرا به این خاطر مواخذه کند.
سالار تصریح کرد: یکی از فضایل ماه مبارک رمضان در کنار نماز و روزه، انفاق است که بسیار سفارش شده است. گفته می‌شود در موقع انفاق و صدقه منت و اذیتی در کار نباشد. وقتی فردی نیازی دارد شایسته نیست که انسان او را اذیت، معطل و تحقیر و تضعیف کند. و این بخشش بر اساس منطق قرآن است.
معاون بین‌الملل مجمع جهانی اهل بیت(ع)، افزود: در روایتی دیگر آمده است که فردی به خدمت امام(ع) رسیده می‌خواست حاجت بخواهد که امام می‌فرماید برو حاجت خود را در نامه‌ای بنویس و برای ما بفرست، ایشان می‌خواستند فرد مورد تحقیر قرار نگیرد.
وی با بیان اینکه شخص حاجت خود را فرستاد و حضرت دو برابر به او عنایت کرد، گفت: شخصی که شاهد جریان بود، گفت که چه پر خیر و برکت بود این نامه که شما دو برابر آنچه در نامه خواسته شده بود به او دادید و حضرت در پاسخ به آن فرد گفت که برکت او زیاد بود که ما را شایسته این کار خیر قرار داد. این خود توفیق است که فردی به شخصی نیاز خود را مطرح کرده و از او چیزی بخواهد و حضرت می‌خواهد بگوید این توفیقی بود که نصیب من شد، تا نیاز او را برطرف کنم و گفت مگر نمی‌دانی خیر واقعی این است که بدون سوال باشد و فرد قبل از سوال نیاز دیگران را برآورده کند و ما در این باب موارد زیادی داریم که شاید مجال نباشد.
سالار ادامه داد: روایتی دیگر در خصوص بخشش و کرم امام حسن آمده است. روزی امام حسن غلام سیاهی را دید که نانی را در پیش خود گذاشته است و لقمه‌ای را می‌خورد و لقمه‌ای را به سگی که کنارش نوشته است، می‌دهد. امام به آن غلام گفت چه چیزی تو را به این کار واداشته است که لقمه‌ای می‌خوری و لقمه‌ای به سگ می‌دهی که غلام گفت شرم دارم از خدا که خودم بخورم و به این حیوان چیزی ندهم.
وی افزود: امام حسن(ع) به غلام گفت از این جا حرکت نکن تا بازگردم، حضرت به نزد صاحب غلام رفت و غلام و باغی را که در آن کار می‌کرد را خرید و سپس غلام را آزاد کرد و باغ را به خاطر عمل پسندیده‌اش به او بخشید. در آموزه‌های اسلامی محبت به حیوانات به این قدر ارزشمند است و محبت به هم‌نوع جای خود دارد.
معاون بین‌الملل مجمع جهانی اهل بیت(ع)، تصریح کرد: همان طور که در آموزه‌های اسلامی داریم کسی که فریاد مظلومیت مسلمانی را بشنود و به فکر برآورده کردن نیازش نباشد، مسلمان نیست، چطور می‌شود که در این ماه رمضان انسان مال و مکنت داشته باشد و بتواند به افراد نیازمند کمک بکند و نکند و این از اسلام به دور است.
وی تصریح کرد: در حالی که ما روزه هستیم باید فراموش نکنیم برادران مسلمان ما در یمن زیر بمباران رژیم سعودی هستند و ما نمی‌توانیم و نباید به این مسائل بی‌تفاوت باشیم و این مسئله در عراق، سوریه و بحرین نیز وجود دارد.
سالار در پاسخ به این پرسش که چه نسبتی میان روزه و بخشش وجود دارد؟ گفت: روزه برای این است که انسان فکر دیگران باشد. روزی داری تنها به این نیست که انسان زبانش روزه باشد و یا از چیزهایی که روزه را باطل می‌کند اجتناب کند. در روایات ما وارد شده است که امام رضا(ع) می‌فرمایند مردم به انجام روزه امر شده‌اند که تا درد گرسنگی و تشنگی را بفهمند.
وی در پایان گفت: روزه امتحانی است در این خصوص که آیا انسان می‌تواند بخشش کند و بنابراین بخشش از فلسفه روزه منفک نیست.