خبرگزاری فارس: آیتالله سیدعبدالحسین دستغیب از جمله مبارزان فعال در نهضت اسلامی بود که روشنگریهای وی نقش فراوانی در ساماندهی مبارزات مردم شیراز علیه رژیم پهلوی داشت. وی که براساس گزارشهای ساواک «از لحاظ خصوصیات اخلاقی عیناً مشابه آیتالله خمینی (ره) بود» در سال 1342 بعد از بازداشت امام خمینی (ره) به مخالفت شدید با رژیم پهلوی پرداخت.
مبارزه با رژیم پهلوی در 15 خرداد
به گفته حجتالاسلام زبرجد: «هنگامی که خبر دستگیری امام خمینی (ره) در شیراز منتشر شد، مرحوم آیتالله دستغیب آن روز با وجودی که کسالت داشتند با لحن تندی به رژیم پرخاش کردند و گفتند: عاقبت بدی در انتظارشان است و ما ساکت نمینشینیم».
به گزارش ساواک شیراز: «در تعقیب اخبار منتشره از رادیو... عدهای از علما من جمله آقایان سید عبدالحسین دستغیب، آیتالله محلاتی، سید مجدالدین مصباحی، ساجدی و تعدادی از سران محلات شروع به تحریکات نموده و در مساجد جامع، گنج، صاحبالزمان مردم را تشویق به اجتماع [کردند]و ضمن انتقاد شدید از نحوه عمل دولت و اعتراض به دستگیری آیتالله خمینی، مردم را تحریک نمودند». آیتالله دستغیب در شب شانزدهم خرداد هم منبر رفت و علیه رژیم پهلوی و در دفاع از امام خمینی (ره) سخنرانی تندی انجام داد.
دفاع مردم شیراز از آیتالله دستغیب در مقابل هجوم ماموران رژیم پهلوی
همین مبارزات باعث شد دستور بازداشت عالم مجاهد شیراز صادر شود. اما چنانچه از گزارشهای تاریخی برمیآید، بازداشت آیتالله دستغیب با مقاومتهای مردم شیراز روبهرو شد. براساس مندرجات کتاب «انقلاب اسلامی در شیراز» که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر است: قبل از دستگیری آیتالله دستغیب، عدهای از مردم تصمیم گرفتند با شبزندهداری در جلوی منزل وی و اجتماع در مقابل مسجد گنج که جوار منزلشان بود، مانع از دستگیری او شوند؛ لذا آنان تمام کوچه اطراف را فرش کرده و در آنجا نشستند.
در حدود ساعت 3 نیمهشب عده زیادی از کماندوها وارد کوچه شدند، اما مردم به مقابله با آنان پرداختند و با آنان درگیر شدند. مأموران رژیم پهلوی هم با تیراندازی هوایی و ضرب و شتم افراد داخل کوچه خود را به درب منزل آیتالله دستغیب رساندند و پس از شکستن در وارد منزل شدند... سرانجام آیتالله دستغیب با وجود دفاع جانانه مردم شیراز، توسط عمال رژیم پهلوی بازداشت شد. ساواک شیراز پس از دستگیری آیتالله دستغیب، در بازرسی از منزل او تعداد زیادی اعلامیه انقلابی کشف و ضبط کردند.
استقبال از آیتالله دستغیب پس از آزادی از زندان
مردم شیراز که در ماجرای حمله کماندوها به منزل آیتالله دستغیب مقاومت فراوانی به خرج داده بودند، بعد از بازداشت این روحانی مبارز نیز در جهت آزادی وی، به رژیم پهلوی فشار زیادی آوردند. سرانجام با فشار افکار عمومی در شیراز، رژیم ناچار شد آیتالله دستغیب را آزاد کند.
شیخ علی موحد در این رابطه میگوید: «روزی که خبر آزاد شدن امام و مرحوم آیتالله محلاتی و مرحوم شهید دستغیب منتشر شد، من ماشین گرفتم و به تهران رفتم. نیمه شب بود که به قیطریه رسیدم. ساعت 9 صبح به ما اجازه دادند که به ملاقات آقایان برویم. برای من خیلی هیجانانگیز بود... جمعیت زیادی برای ملاقات آمده بودند و مدتی آنجا بودم تا اینکه آمدند و ما را متفرق کردند...»
براساس آنچه در کتاب «زندگی و مبارزات شهید آیتالله سیدعبدالحسین دستغیب» که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده آمده است: «خبر آزادی و بازگشت آیتالله دستغیب به شیراز، برای مردم استان فارس بسیار مسرت بخش بود».
به نقل از سید محمدحسین هاشمی: «آیتالله دستغیب که آزاد شدند عدهای به منزل ایشان رفتند، ولی در آنجا گفتند که آقا برای دید و بازدید به مسجد میآیند... جمعیت از خیابان لطفعلیخان زند پشت سر آقا حرکت کردند و تقریبا راه خیابان مسدود شد، دو تا گوسفند هم آماده کرده بودیم و در آنجا سر بریدند. نزدیک مسجد جامع که رسیدیم جمعیت شروع کرد برای سلامتی امام خمینی صلوات فرستادن؛ کاری که رژیم و عواملش را حسابی عصبانی کرد...» بدین ترتیب بار دیگر مردم شیراز که دفاع و حمایت خو از روحانیت مبارز را اعلام کردند.