به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون، میانگین مصرف چای ایران طبق آمار سازمان و اتحادیه چای، سالانه 120 هزار تن است که تنها 20 تا 25 تن آن در داخل کشور تولید می‌شود و مابقی آن باید از کشورهایی مانند هند و سریلانکا تامین شود. با این حال از آنجایی که طی ماههای اخیر واردات چای به دلیل مسائل و مشکلات مربوط به تحریم کاهش پیدا کرده، برخی از مسئولان در خصوص کمبود چای در ماههای آینده هشدار می‌دهند. در این میان به تازگی نایب رییس اتحادیه چای گفته است: چای مورد نیاز کشور از خارج تامین نشده است و به احتمال زیاد در ماه آینده با کمبود جدی چای روبه‌رو خواهیم بود. این صحبت‌ها نشان می‌دهد که وقفه در واردات چای، ذخایر این کالای استراتژیک را تهدید می‌کند.
در ماه آینده با کمبود چای روبه‌رو می‌شویم
محمدرضا مقدسی، نایب رییس اتحادیه چای، در خصوص وضعیت صنعت چای در کشور گفته است: مصرف داخلی چای کشور سالانه 120 هزار تن است که 20 تن آن در داخل کشور تولید می‌شود و صد هزار تن باید از کشورهای دیگر وارد شود. با وجود نیاز صد هزار تنی به واردات اما از ابتدای سال تاکنون 50 تا 60 هزار تن واردات صورت گرفته که به این ترتیب درکشور با 50 هزار تن کمبود در بازار مواجه هستیم.مقدسی با بیان اینکه واردات چای امسال با مشکلات زیادی مواجه شده است، تاکید کرد: از اردیبهشت به دلیل نوسانات نرخ ارز ثبت سفارش چای نیز همچون سایر کالاهای دیگر به بن بست خورد؛ بنابراین واردات چای با وقفه چهار‌ماهه روبه‌رو شد.
بهترین فصل چای را از دست دادیم
نایب رییس اتحادیه چای با تاکید بر اینکه اکنون واردات چای از هند مد نظر است، متذکر شد: هم‌اکنون از یک سو برای تبادلات بانکی با مشکل مواجه هستیم و از سوی دیگر فصل چای گذشته است و به همین خاطر در بازار جهانی چای با کیفیت مناسب موجود نیست. این وقفه چهار ماهه لطمه زیادی به ذخیره چای کشور زده است، به طوری که بهترین فصل خرید چای را از دست دادیم. نایب‌رییس اتحادیه چای در ادامه با اشاره به اینکه بهترین فصل خرید چای از خرداد به بعد است گفت: ما در این فصل اجازه واردات نداشته‌ایم و در حال حاضر ممکن است با وقفه چهار ماههای که برای واردات ایجاد شد، دست کم به میزان یک ماه چای در ایران وجود داشته باشد.مقدسی ادامه داد: اخیرا برای ثبت سفارش اقداماتی صورت گرفته، اما زمانی که محموله‌های ثبت سفارش شده به ایران وارد شود، حدود سه ماه زمان می‌برد. وی با بیان اینکه ورود محموله‌های جدید شاید تا عید یا پس از عید اتفاق بیفتد، اظهار کرد: به احتمال زیاد در ماه آینده کمبود جدی چای را تجربه می‌کنیم.
توضیح رییس سازمان چای درباره علت کمبود چای
به گفته حبیب جهان ساز، رییس سازمان چای امسال از مجموع بهای برگ سبز، 25 هزار و 633 تن چای خشک تولید شد که به سبب افزایش کیفی و استقبال مردم از چای ایرانی، بخش اعظمی‌از چای تولیدی در بهار و تابستان به فروش رسیده است. رییس سازمان چای در پاسخ به این سوال که علت کمبود چای فله ایرانی در بازار و خرده‌فروشی‌ها تهران چیست، بیان کرد: سالانه 105 هزار تن چای خشک در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد که تولید 25 تا 26 هزار تن چای در داخل، تنها جوابگوی یک‌چهارم مصرف داخل است. هم اکنون بسته بندی برخی برند‌های ایرانی با خارجی در رقابت است و این طور نیست که چای ایرانی به سبب نبود بسته بندی مناسب، مشتری‌پسند نباشد. قیمت فروش هر کیلو چای ایرانی بسته به کیفیت و نوع ممتاز، قلمی، شکسته، لاروتی 30 تا 50 هزار تومان است.
تحریم‌های آمریکا واردات چای از هند را کاهش داد
صادرات چای هند به ایران، دومین بازار بزرگ صادرات چای، به دلیل تحریم‌های تجاری توسط ایالات متحده، به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.در سال 2018، صادرات چای هند به ایران، دومین بازار بزرگ صادرات چای، به دلیل تحریم‌های تجاری توسط ایالات متحده، به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. این اتفاق احتمالا منجر به شرایط مازاد عرضه برای هند به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان چای خواهد شد.صادرات چای هند طی ماههای ژانویه تا سپتامبر 2018 حدود 173.80 میلیون دلار باقی مانده است که به دلیل کاهش صادرات به ایران است. در این شرایط ، هند می‌تواند یک شریک تجار دیگر برای خود پیدا کند، این کشور می تواند عراق باشد.تجارت هند با عراق از ماه جولای آغاز شده است. صادرات چای هند به عراق در دهه اول قرن بیست و یکم، با وجود اشغال این کشور توسط ایالات متحده از بین رفت. با این حال، پس از 2014-2013، حدود 50 میلیون کیلوگرم چای از هند به عراق صادر شد.پس از محدودیت صادرات هند، عراق واردات چای از ویتنام و سریلانکا را افزایش داد. در واقع، سریلانکا اعلام کرده است که 80 درصد از واردات چای عراق را انجام می‌دهد اما اکنون دولت هند با از دست دادن بازار ایران سیاستی را برای افزایش صادرات کالاهای کشاورزی با بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل و کاهش قیمت‌ها تهیه کرده است.
80 هزار تن چای، واردات رسمی و غیر‌رسمی کشور است
رییس سازمان چای تیر امسال گفت: سالانه 105 تا 110 هزارتن چای در داخل کشور مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به تولید رسمی حداقل 25 هزارتن چای خشک رقمی کمتر از 80 هزارتن چای از طریق مبادی رسمی و غیر رسمی وارد می شود. بنابرآمار رسمی گمرگ، سال گذشته 58 هزارتن چای از طریق مبادی رسمی وارد کشور شد، اما واردات 250 میلیون دلاری چای از سریلانکا غیر ممکن است. واردات چای علاوه بر سریلانکا از کشورهای هند و کنیا صورت می گیرد که با این وجود نمی توان تجار را محدود به واردات از کشور خاص کرد.
واردات 248 میلیون دلاری انواع چای
به استناد آمارهای موجود، بازار واردات چای ایران بیش از همه در اختیار کشور امارات قرار دارد و هند به عنوان بزرگترین تولیدکننده چای دنیا در رده دوم واردات کشور قرار می‌گیرد. به این ترتیب سهم کشورهای وارد کننده چای به ایران در سال 1395 عبارت بوده از امارات متحده (52 درصد)، هند (41 درصد)، کنیا (چهار درصد)، ترکیه (دو درصد) و سریلانکا (یک درصد).طبق آمارهای موجود می‌توان گفت سال گذشته یکی از سال‌هایی بوده است که واردات انواع چای به کشور رونق نسبی داشته و 53 هزار و 700 تن انواع چای به ارزشی بالغ بر 248 میلیون دلار وارد کشور شده است که این رقم در قیاس با ارزش صادرات بیش از 12 برابر بیشتر است. این در حالی است که میزان واردات حجمی چای در سال 1394 معادل 51 هزار تن بوده است اما در کنار کاهش صادرات و افزایش واردات، طبق این آمارها میزان تولید برگ سبز چای در سال گذشته 120 هزار تن بوده است که این رقم در قیاس با مدت مشابه سال قبل حدود دو برابر رشد داشته و از 70 هزار تن به این رقم رسیده است. طبق آمارهای جهانی نیز در سال 2016 میلادی ارزش صادرات چای در کل دنیا رقمی بالغ بر هفت میلیارد و 321 میلیون دلار بوده است.
رکود تولید چای در کشور، به دلیل عدم توجیه اقتصادی آن است
از آنجایی که تولید چای در کشور مانند گذشته نیست و کاهش پیدا کرده است، به عقیده کارشناسان و کشاورزان این حوزه، یکی از عوامل رکود تولید چای در کشور را مقرون به صرفه نبودن فروش برگ سبز چای کشاورزان به دولت و تاخیر در پرداخت هزینه آن است. طی سال‌های گذشته واردات بی رویه چای خارجی دارای اسانس و رنگ، بیمه نبودن کشاورز، عدم حمایت دولت از کارخانه‌ها و تعطیلی بیش از 20 درصد واحدهای تولید، به صنعت چای کشور آسیب وارد کرده و عوامل اساسی رکود آن را به وجود آورده است. مهم‌ترین دلایل افت تولید برگ سبز چای در استان قیمت پایین تضمینی خرید برگ سبز چای از سوی دولت، نبود حمایت های کافی از چایکار و کارخانه دار، افزایش تجمعی تورم نسبت به تجمیع هزینه‌های تولید برگ سبز چای، ثابت ماندن قیمت خرید تضمینی برگ سبز چای طی چندین سال متمادی و کاهش صادرات چای داخلی از عوامل موثر در کاهش روند تولید است.