خبرگزاری تسنیم: دکتر احمد فضائلی در سی و پنجمین نشست «شنبه‌های انقلاب» با عنوان «علم و نخبگان» که با هدف تبیین دستاورد‌های انقلاب اسلامی در این حوزه در محل «دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی» برگزار شد، به دستاورد‌های انقلاب اسلامی در حوزه نخبگان و استعداد‌های برتر اشاره کرد و مهم‌ترین دستاورد‌های انقلاب اسلامی در این حوزه را تشریح کرد که در ادامه مشروح این گزارش آمده است:
1 - نرخ جابجایی دانش آموختگان دانشگاهی به دیگر کشورها در مقایسه با کل دانشجویان کشور
قبل از انقلاب 40 درصد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور تحصیل می‌کردند، اما در سال 97 فقط 1 درصد آنان برای تحصیل به خارج از کشور می‌روند، بنابراین میزان مهاجرت تحصیلی 40/1 شده است، ایران طبق گزارش مشترک سازمان ملل و OECD، از نظر شاخص نسبت تعداد مهاجران تحصیلکرده به کل تحصیلکردگان داخل کشور، در گروه کمتر از 2 درصد قرار دارد.
2 - نسبت مهاجرت تحصیلی ایرانیان به مهاجرت تحصیلی بین المللیاز 40 سال گذشته در سراسر جهان تعداد دانشجویانی که برای ادامه تحصیل مهاجرت می‌کنند 6 برابر شده است، اما تعداد دانشجویان مهاجر ایرانی نصف شده است؛ بنابراین این تعداد به نسبت کشور‌های دنیا 12 برابر کاهش یافته است.
3 - میزان مهاجرت دانشجویان به آمریکاتعداد دانشجویان ایرانی که جهت تحصیل به آمریکا مهاجرت می‌کنند از 57 هزار نفر در سال 57 به 12 هزار نفر در حال‌حاضر رسیده و 5 برابر کاهش نشان میدهد.
4 - نرخ جابجایی دانش آموختگان دانشگاهی به دیگر کشورها در قیاس با منطقه و کشور‌های در حال توسعهدر حالیکه میانگین مهاجرت دانشجویان ایرانی در حال حاضر 1 درصد است میانگین نرخ مهاجرت دانشجویان در دنیا بین 3 تا 4 درصد، در خاورمیانه در سال 2008، 9/7 بوده است. همچنین از میانگین کشور‌های درحال توسعه نیز کمتر بوده و طی سالهای 2000 تا 2010 نصف شده است.
5 - رتبه دانشگاه مقصد دانشجویان مهاجر ایرانیاز میان دانشجویانی که برای تحصیل به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند تنها 1 درصد به 10 دانشگاه برتر دنیا وارد شده اند و مابقی به دانشگاههای معمولی وارد شدند بنابراین 90 درصد از آنان الزاما نخبه یا استعداد برتر نیستند.
6 - نرخ ماندگاری دانش آموختگان مهاجر 85 درصد دانشجویانی که برای تحصیل به کشور‌های اروپایی می‌روند پس از اتمام تحصیل در آنجا باقی نمی‌مانند و تنها 15 درصد دانشجویان ایرانی محصل در کشور‌های اروپایی پس از اتمام تحصیل در کشور باقی میمانند، براساس گزارش بنیاد ملی علوم آمریکا NSF نرخ ماندگاری پس از تحصیل دانشجویان ایرانی مهاجرت کرده به اروپا در سالهای 2010 تا 2012 بطور میانگین 15 درصد است که کمتر از میانگین نرخ ماندگاری تحصیل کردگان سایر کشور‌های در حال توسعه در اروپا و آمریکاست.
7 - تعداد دانشمندان برتر دنیاپیش از انقلاب، ایران هیچ دانشمند برتر جهانی نداشته است، اما در 1395 (2016) طبق اعلام پایگاه معتبر بینالمللی وب آو ساینس، ایران دارای 208 دانشمند برتر است که در میان یک درصد دانشمندان برتر دنیا قرار دارند، این رتبه بندی براساس تعداد مستندات علمی در پژوهش‌های محققان دنیا در 10 سال اخیر در 22 رشته موضوعی انجام می‌شود، این در حالی است که اساتید حوزه و علوم اسلامی در این دانشمندان به حساب نمی‌آیند.
8 - نقش رهبری در جهش علمیپیش از انقلاب نهاد متولی نخبگان نداشتیم، اما پس از انقلاب خصوصا طی دو دهه اخیر شخص رهبری معظم انقلاب با اقداماتی مانند تاسیس نهاد‌های متولی شناسایی و حمایت نخبگان و ایجاد ساختار‌ها و تشکیلات علمی و نخبگانی نقش مهمی در گفتمان‌سازی و جریان‌سازی فضای علمی کشور ایفا نمودند.
برگزاری سالانه بیش از 10 دیدار عمومی با نخبگان علمی و نشست هفتگی مداوم با نخبگان علمی نشان از اهتمام رهبری به پیشرفت علمی دارد.
9 - اسناد بالادستی و قوانین درخصوص شناسایی و حمایت از نخبگان و استعداد‌های برتر
پس از انقلاب تا کنون 55 سند بالادستی و قانون در خصوص شناسایی و حمایت و نگهداشت نخبگان توسط نهاد‌های مرتبط تصویب شده و در حال اجراست.
10 - شناسایی و حمایت نخبگانتا کنون بیش از 12 هزار نخبه و استعداد برتر تحت پوشش و حمایت بنیاد ملی نخبگان قرار گرفته‌اند.
نرخ رشد علمی ایران 11 برابرِ نرخ رشد میانگین جهانی است
در ادامه فضائلی به محور علم و دستاورد‌های انقلاب اسلامی در این بخش اشاره کرد که اهم دستاورد‌ها در این بخش به شرح زیر است:
1 - رتبه علمی منطقه‌ای و جهانی برحسب مقالات و مدارک علمیرشد 129 برابری تعداد مدارک نمایه شده از ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی براساس پایگاه استنادی اسکپوس نشان میدهد تعداد مدارک نمایه شده، 3071 مدرک قبل از انقلاب و 397212 مدرک بعد از انقلاب اسلامی است.
کسب رتبه اول منطقه و شانزدهم جهان توسط ایران در سال 2018 که این رشد عمدتا در دو دهه اخیر رخ داده است. در نظام رتبه بندی سایماگو براساس پایگاه استنادی اسکوپوس، ایران در سال 1996 در 52 جهانی و رتبه 5 منطقه قرار داشته است.
درصد سهم ایران در تولید مقالات علمی دنیا نسبت به قبل از انقلاب اسلامی 656 برابر شده است. این سهم قبل از انقلاب اسلامی 3 هزارم درصد بوده است که در 2017 مطابق نظر ISI به 95/1 درصد و مطابق نظر اسکوپوس به 97/1 رسیده است.
تعداد مقالات چاپ شده ایران از ابتدای انقلاب تا سال 2016 برحسب گزارش ISI، 69 برابر و برحسب گزارش اسکوپوس 75 برابر شده است.
ایران به رتبه اول علمی بین کلیه کشور‌های اسلامی برحسب تعداد مقالات دست یافته است.
ارتقای 17 پلهای رتبه کیفیت تولیدات مقالات علمی داغ و پر استناد کشور که از سال 2011 از رتبه 39 به رتبه 21 تا سال 2016 رسیده است، نشانگر کاربردی و اثربخش بودن مقالات است.
طبق گزارش سازمان ملل ایران از حیث تعداد عناوین کتاب منتشره در سال، نهمین کشور دنیاست. این رتبه در رشته‌های علمی متفاوت است، به‌طور مثال در کتب الهیات در رتبه 2، در کتب زبان‌شناسی در رتبه 3، در کتب عمومی در رتبه 12، در روانشناسی و فلسفه در رتبه 13 و در علوم کاربردی در رتبه 16 جهان قرار دارد.
2 - نرخ رشد علمی
سریعترین نرخ رشد علمی جهان مربوط به ایران است که 11 برابرِ نرخ رشد میانگین جهانی است.
3 – رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌ها
رتبه ایران از نظر تعداد دانشگاههای برتر در نظام رتبه‌بندی تایمز در دنیا از رتبه 32 در سال 2012 به رتبه 17 در سال 2017 ارتقا یافته است.
تعداد دانشگاههای برتر ایران در دنیا براساس نظام رتبه‌بندی تایمز از صفر دانشگاه در قبل انقلاب به 18 دانشگاه در سال 2018 رشد داشته است، آمار‌های دیگری نیز در نظام رتبه‌بندی لایدن (18 دانشگاه ایران در رتبه بندی برترین دانشگاههای دنیا در سال 2018) و نظام رتبه‌بندی کیواس (5 دانشگاه در دنیا در سال 2017) وجود دارد.
98% از تولید علم دانشگاه تهران مربوط به دوره بعد از انقلاب اسلامی است و تنها 2% آن مربوط به دوران قبل از انقلاب است، همین رقم برای دانشگاه صنعتی شریف 99% است و تنها 1% از تولید علم این دانشگاه مربوط به دوران قبل از انقلاب است، همین رقم برای دانشگاه شیراز حدود 95% است؛ که در واقع میتوان گفت: دانشگاه‌ها قبل از انقلاب صرفا ارائه و انتقال محفوظات و ترجمه بوده و هیچ تولیدی و خروجی علمی نداشته است.
4 - اعضای هیئت علمی
از ابتدای انقلاب تاکنون تعداد اعضای هیات علمی زن از 100 نفر در سال 57 به 2100 نفر در سال 96 رسیده و رشد 21 برابری داشته است، همچنین بطور کلی تعداد اعضای هیئت علمی 33 برابر شده است.
5- انجمن‌های علمی کشور
تعداد انجمن‌های علمی کشور از تعداد انگشت شمار در قبل انقلاب به 326 انجمن در سال 1393 رسیده است.
6 - دیپلماسی علمی کشور
سهم دیپلماسی علمی از کل تولید مقالات علمی کشور (تولید مقالات علمی با مشارکت دانشمندان دیگر کشورها) مطابق گزارش پایگاه ISI از 18 درصد در سال 2012 به 22 درصد در سال 2016 ارتقا یافته که رشد 4 درصدی را نشان میدهد و این به معنای ارتقای دیپلماسی علمی کشور است.
7 - پژوهشگاه‌های علمی
تعداد 22 پژوهشگاه فناوری در وزارت علوم داریم.
8 - رتبه المپیاد‌های علمی
تا پیش از انقلاب ایران در هیچ المپیاد علمی شرکت نکرده است و بعد از انقلاب نیز از سال 1366 (1987) با ورود ایران به المپیاد‌های علمی تا سال 1396 (2017) 669 مدال کسب شده که با این تعداد مدال ایران جزء ده کشور اول دنیا در المپیاد‌های علمی محسوب می‌شود.
قبل از انقلاب هیچ پارک رشد و علم و فناوری در کشور وجود نداشت/تولید علم در حوزه علوم پزشکی به 75 برابر زمان طاغوت رسیده است
فناوری از دیگر محور‌های سی و پنجمین نشست شنبه‌های انقلاب بود که رئیس کمیته علم و نخبگان به آن پرداخت، وی دستاورد‌های انقلاب اسلامی در این بخش را این گونه برشمرد:
1 - ساختار‌های تولید فناوری
شرکتهای دانش بنیان مولود انقلاب است و قبل از انقلاب هیچگونه ساختاری در این حوزه وجود نداشت.
مراکز علم و فناوری و مراکز حمایت از نخبگان مولود انقلاب است و قبل از انقلاب هیچگونه ساختاری در این حوزه وجود نداشت.
پارکهای رشد علم و فناوری مولود انقلاب است و قبل از انقلاب هیچ پارک رشد و علم و فناوری در کشور وجود نداشت.
قبل از انقلاب به غیر از برخی صنایع دستی و سنتی هیچ فناوری بومی در کشور وجود نداشت و تکنسین‌های ما تنها نقشاپراتور تجهیزات خارجی را ایفا می‌کردند در حالیکه تمامی پیشرفت‌های فناوری بومی مربوط به بعد از انقلاب است.
2- رتبه‌های جهانی در عرصه‌های فناوری و علوم کاربردی و مهندسی
پس از انقلاب اسلامی شاهد دستاورد‌های متعدد علمی و فناوری در علوم و رشته‌هایی مانند هسته‌ای، نانو، بیوتکنولوژی، موشکی، سلول‌های بنیادین، هوافضا، دارو‌های نوترکیب و پزشکی بوده‌ایم که ثابت نمود در صورت اتکا به ظرفیت‌های داخلی و مدیریت مناسب آنها، دسترسی به قله‌های علم و فناوری امکان پذیر است، از جمله تولید علم در حوزه علوم پزشکی به 75 برابر زمان طاغوت رسیده است. (اسکوپوس) این پیشرفت در علم پزشکی موجب شده است امید به زندگی که قبل از انقلاب در ایران 54 سال بوده است در سال 2017 به 76 سال رسیده که از این حیث رتبه هفتم جهان را دارا است.
طبق گزارش انجمن جهانی اقتصاد، ایران از نظر فارغ التحصیلان STEM شامل چهار حوزه «علوم دانشی، فناوری، مهندسی، ریاضی» در جایگاه پنجم جهان قرار دارد.
ایران از کشوری فاقد افتخارات و فاقد نوآوری در قبل انقلاب در حوزه فنی و مهندسی به سومین کشور در تربیت مهندس در سال 2018 دست یافته است.
ایران هشتمین کشور دنیا در پرتاب ماهواره است.
ایران پنجمین کشور در نانو در سال 2016 است.
ایران چهاردهمین کشور در علوم و فیزیکی هسته‌ای در سال 2016 است.
ایران پنجمین کشور در مهندسی شیمی و مهندسی انرژی برحسب شاخص تولید مقالات در اسکوپوس در 2015 است.
ایران نهمین کشور در مهندسی عمران و مهندسی اقیانوس برحسب شاخص تولید مقالات در اسکوپوس در 2015 است.
ایران یازدهمین کشور در مهندسی هوافضا برحسب شاخص تولید مقالات در اسکوپوس در 2015 است.
ایران دوازدهمین کشور در مهندسی صنایع برحسب شاخص تولید مقالات در اسکوپوس در 2015 است.
صنعت هواپیمایی ایران در رتبه دهم در بین 147 کشور جهان است.
ایران در جمع 11 کشور دارای فناوری پرتاب ماهواره قرار دارد.
ایران جزو 13 کشور دارنده چرخه کامل سوخت هسته‌ای است که اکتشاف اورانیوم، استخراج، تولید کیک زرد و تبدیل آن به گاز UF6 در حوزه تولید سوخت و مجتمع‌های سوخت در آن صورت میگیرد.
ایران جزو 14 کشوری است که توانایی غنیسازی اورانیوم دارند.
ایران رتبه دوم در زمینه پیشرفته‌ترین کشورها در حوزه سلول‌های بنیادین را دارا می‌باشد.
ایران از نظر تولیدات زیست‌فناوری در رتبه 13 جهان و اول منطقه در سال 2017، قرار دارد.
3 - شرکتهای دانش‌بنیان
شرکتهای دانش‌بنیان از صفر شرکت در قبل از انقلاب به 1150 شرکت در سال 1395 رشد داشته است.
4 - مراکز رشد علم و فناوری کشور
تعداد مراکز رشد علم و فنآوری کشور از صفر مرکز در قبل انقلاب به 154 مرکز در سال 1393 افزایش یافته است.
5 - پارکهای علم و فناوری کشور
تعداد پارکهای علم و فناوری کشور از صفر پارک در قبل از انقلاب به 36 پارک در سال 1393 افزایش داشته است.
6- شرکتهای مستقر در پارکها و مراکز رشد علم و فنآوری
تعداد شرکتهای مستقر در پارکها و مراکز رشد علم و فنآوری از 676 شرکت در سال 1384 به 3650 شرکت در سال 1397 رسیده است که رشد 4/5 برابری را نشان میدهد.
7 - ثبت اختراع ملی و بین المللی
تعداد اختراعات ثبت شده جهانی ایرانیان در سال 1978 میلادی 64 عنوان و در 2015 تعداد اختراعات ثبت شده بین المللی ایرانیان 13683 یعنی 213 برابر می‌باشد.
8 - صادرات کالا‌های مبتنی بر علم و فناوری پیشرفته
سرانه حجم صادرات کالا‌های با فناوری بالا که بیانگر ارتقاء سطح فناوری کشور است از صادرات صفر در قبل از انقلاب به 42/155 میلیون دلار در سال 1393 رسیده است.
ارزش دلاری صادرات محصولات با فناوریهای پیشرفته (میلیون دلار) از درآمد صفر در قبل از انقلاب به 25/27 میلیون دلار در سال 1380 و به 620 میلیون دلار در سال 1389 رسیده است که رشد 219 درصدی را نشان میدهد.
نسبت صادرات کالا‌های با فناوری بالا و متوسط به بالا (فناوری بالا شامل: صنایعی نظیر تجهیزات الکترونیکی و ارتباطات از راه دور، رایانه و ماشین الات اداری، هوافضا، ابزارآلات علمی و داروسازی را در بر میگیرد و فناوری متوسط به بالا شامل: ماشین آلات و تجهیزات، ماشین آلات برقی، شیمیایی و تجهیزات راهآهن و حمل و نقل است) به واردات آنها از روند و تراز مثبت تجاری حکایت میکند به گونهای که این نسبت از 73/7 درصد در سال 1383 به 68/43 درصد در سال 1393 رسیده است. این نکته حکایت از آن دارد که با توجه به عنصر تحریم ایران بویژه در حوزه فناوریهای بالا ایران توانسته است علاوه بر رفع نیاز‌های خود در این حوزه به روند صعودی در تولید و صادرات فناوریهای بالا و متوسط به بالا دست یابد. ارزش دلاری صادرات خدمات فنی و مهندسی در کشور بر حسب سال (میلیون دلار) نشان میدهد این شاخص بین سالهای 1380-1390 روندی صعودی داشته است؛ بهطوریکه از صفر در قبل از انقلاب به 575 میلیون دلار در سال 1380 و به 4 میلیارد و 118 میلیون دلار در سال 1390 افزایش یافته است.
9- توانمندی‌های فنی مهندسی پس از انقلاب اسلامی
برخی از دستاورد‌ها و تجربیات بومی در حوزه علوم فنی مهندسی که مستقلا پس از انقلاب اسلامی تولید شده است عبارتند از:
الف) دفاعی:
پدافند هوایی (طراحی و ساخت سامانه‌های پدافندی برد کوتاه، متوسط و بلند)
هوایی (طراحی و ساخت جنگنده، انواع پهپاد، بالگرد و پرنده‌های فوق سبک، الکترونیک هوایی)
دریایی (طراحی و ساخت انواع ناو و ناوشکن، انواع زیردریایی، قایق پرنده، شناور‌های تندرو و فوق سریع، انواع هواناوها)
زمینی (طراحی و ساخت انواع تانک، نفربر، خودروی نظامی، تجهیزات و سلاح‌های انفرادی، انواع مهمات سبک و سنگین)
موشکی (طراحی و ساخت انواع موشک‌های زمین به زمین، سامانه‌های، انواع موشک‌های کروز)
الکترونیک و رادار (طراحی و ساخت انواع رادار جستجو و ردیاب، سامانه‌های الکترونیکی خاص، طراحی قطعات میکرو الکترونیک)
فضای سایبری (مدیریت فضای سایبری، تامین امنیت سایبری، دفاع سایبری)
ب) فضایی
طراحی و ساخت انواع:
ماهواره (مخابراتی، سنجشی، ناوبری در ابعاد و دقت‌های متفاوت)
سفینه فضایی
حامل ماهواره (سفیر، سیمرغ، ذوالجناح)
ایستگاه پرتاب
ایستگاه بهره برداری (ثابت و متحرک)
ایستگاه هدایت و کنترل ماهواره
محموله‌ها (دوربین، ترانسپوندر)
آزمایشگاه فضایی (موشک‌های کاوشی)
ج) هوایی
نگهداری و تعمیر (هواپیما‌های مسافربری و پهن پیکر)
ساخت قطعات حساس
طراحی و ساخت هواپیمای مسافربری (ایران 140، فجر، فائز)
فعال سازی طرح پژوهشی هواپیمای جت 150 نفره
ساخت موتور‌های پیستونی و جت هوایی
ساخت سوپرآلیاژ مورد نیاز قطعات هواپیما
د) هسته‌ای
دستیابی به چرخه کامل سوخت و تولید سوخت با غنای 20 درصد
طراحی و ساخت سانتریفیوژهایپیشرفته
طراحی و ساخت راکتور و نیروگاه اتمی
تولید انواع رادیو دارو‌ها
پرتودهی محصولات کشاورزی
ه) دریایی
گشت تحقیقاتی و داده برداری گسترده از خلیج فارس و دریای عمان
تدوین اطلس‌های امواج ناشی از باد، انرژی‌های تجدید پذیر در دریا‌های ایران و اطلس تاریخی خلیج فارس
طراحی و ساخت سازه‌های عظیم دریایی
طراحی و ساخت شناور‌های کوچک و بزرگ
ساخت انواع زیر دریایی‌ها و سازه‌های زیر آب
تولید هیدروژن و سوخت زیستی از میکروآلگ‌ها
طراحی و ساخت انواع اسکله و سکو‌های دریایی
استخراج معادن، نفت و گاز از دریا
طراحی صنایع اقیانوسی و بهره‌گیری از منابع غذایی غیر شیلاتی دریا
و) زیستی
اصلاح ژنتیکی انواع گیاهان
دامی (شبیه سازی، اصلاح ژنتیکی)
انسانی (سلول درمانی، درمان ناباروری)
تجهیزاتی (فرمانتورها)
دارو‌های نوترکیب (اینترفرون گاما، مونوکلونال)
حسگر‌های زیستی
ز) سلول‌های بنیادی
ح) فناوری نانو
نانو مواد و نانو ذرات
دارورسانی
تجهیزات اندازه گیری (AFM) نانوسکوپ
تولبد مواد نانو ساختار
موادمرکب نانویی (سبک، ولی مستحکم)
فیلتر و غشای نانویی
حسگر‌های نانویی
رتبه چهارم تولید علم نانو
درآمد سالانه بالغ بر 400 میلیارد تومان از محصولات نانویی در سال 96
ط) سلامت
تجهیزات سلامت و پزشکی
پیوند اعضا
شیوه‌های درمانی پیشرفته
تولید انواع سرم و واکسن
تولید انواع دارو و ارائه دارو‌های بسیار پیشرفته
دارو‌های گیاهی
ی) لیزر و اپتیک
اپتیک پیشرفته (انواع لنز و شیشه مخصوص، پوشش دهی‌های حساس
لیزر‌های کم توان تشخیصی
لیزر‌های پرتوان صنعتی
وسایل اندازه گیری لیزری
ک) انرژی
نفت و گاز (کشف، استخراج، پالایش، ازدیاد برداشت، طراحی و ساخت تجهیزات عمده)
برق (طراحی و ساخت نیروگاه، تولید و توزیع برق، ذخیره‌سازی برق، بهره‌برداری)
انرژی‌های نو (هسته ای، خورشیدی، بادی، زمین گرمایی، پیل سوختی، زیستی و سلول‌های خورشیدی)
ل) کشاورزی
دارو‌ها و سرم‌های حیوانی
تولیدگونه‌های جدید محصولات کشاورزی مناسب با شرایط محیطی
حفظ و تقویت خاک
ارتقای بهره وری زمین و آب
مبارزه زیستی با آفات
م) فناوری اطلاعات و ارتباطات
تولید انواع نرم افزار کاربردی و سامانه‌های پیشرفته
طراحی و پیاده سازی شبکه‌های اطلاعاتی و ارتباطی
طراحی و تولید انواع سویچ آنالوگ و دیجیتال
رمز و دفاع سایبری
پیاده سازی دولت الکترونیک
هوش مصنوعی
ن) فناوری نرم
تدوین و ارائه اسناد راهبردی پیشرفت در زمینه‌های مختلف
تقویت جنبش نرم افزاری و تولید علم
توسعه و اجرای الگو‌های پیشرفته مدیریت
بصیرت افزایی و شناسایی طرح‌های دشمن
س) آب و فاضلاب
سدسازی و مهارآّب
شیرین سازی آب
انتقال و توزیع آب
تصفیه و بازیافت پساب‌های صنعتی و شهری
اکتشاف و استخراج ژرفاب‌ها
ع) صنایع و معادن
اکتشاف و استخراج معادن
طراحی، ساخت و تولید تجهیزات و ماشین آلات سبک و سنگین
فرآوری مواد معدنی و تولید محصولات با ارزش
فناوریهای افزایش تولید فولاد، سیمان و سایر مواد اصلی توسعه کشور
ف) خودروسازی
طراحی و ساخت خودرو
طراحی و ساخت انواع موتور خودرو
طراحی و ساخت قطعات و لوازم یدکی
ص) محیط زیست
شناسایی و رفع آلودگی
بازیافت زباله و مواد مستعمل
شناسایی تغییرات اقلیمی و آب و هوایی و عوامل آن
حفاظت از نمونه‌های نادر گیاهی و حیوانی
ق) عمران و شهرسازی
طراحی و ساخت انواع شهر‌ها و شهرک‌های جدید
طراحی و ساخت انواع سد‌ها
طراحی و ساخت انواع جاده، تونل، پلهای بزرگ و سیلو
ساخت کامپوزیت
ر) توربین و نیروگاه‌سازی
ساخت انواع توربین ژنراتور و نصب نیروگاه‌های بزرگ در داخل و خارج از کشور مبتنی بر آن
طراحی و ساخت توربین‌های سرچاهی نفت
ایران در 2 رشته اقتصاد و مدیریت در جمع برترین دانشگاههای دنیا قرار دارد/رشد 37 برابری علوم اسلامی پس از انقلاب اسلامی
فضائلی پیشرفت انقلاب اسلامی در حوزهعلوم انسانی را مورد بررسی قرار داد و دستاورد‌های این بخش را این چنین اعلام کرد:
بیش از 97% از تولید علم کشور در حوزه علوم انسانی و اجتماعی مربوط به دوران بعد از انقلاب اسلامی است و فقط 3 درصد مربوط به قبل انقلاب است.
بر اساس آمار استخراج شده حوزه موضوعی علوم انسانی رشد 37 برابری از نظر تعداد مدارک ثبت شده نسبت به قبل از انقلاب را داشته است.
علی رغم عدم ثبت مدارک و مدل‌های حوزوی و اسلامی در پایگاه‌های جهانی؛ اطلاعات تولید علم جمهوری اسلامی ایران در پایگاه کلاریویت آنالتیکز (آی. اس. آی) نشان میدهد که سهم ایران از تولید علم علوم انسانی و اجتماعی دنیا از 0.4 درصد در سال 2012 به 0.6 درصد در سال 2017 رسیده است که از رشد 47 درصدی حکایت میکند، آخرین اطلاعات در سال 2018 دلالت بر سهم 0.7 درصدی ایران و رشد قابل توجه در این زمینه دارد.
در صورت ثبت تمامی مدارک علمی حوزوی، اسلامی و فقهی در حوزه علوم انسانی در پایگاه‌های جهانی؛ قطعا جمهوری اسلامی ایران در صدر تولید علم علوم انسانی قرار میگیرد.
از جمهوری اسلامی ایران در مجلات علوم انسانی و اجتماعی بین المللی دنیا در سال 2017 تعداد 3 هزار و 303 مقاله منتشر شده است، این رقم در سال 2012 تعداد یک هزار و 975 مقاله بود که نشان از افزایش تعداد مقالات دارد.
در صورتی که سال 2017 را مبنای بررسی سهم کشور از تولید علم در حوزه‌های مختلف قرار دهیم سهم علوم انسانی از کل تولید علم دنیا 1.3 درصد است.
میزان توجه به ظرفیت‌های علوم انسانی نسبت به قبل انقلاب به میزان قابل توجهی رشد داشته است به طوریکه تعداد نشریات علمی‌ـ‌پژوهشی و نشریات علمی ترویجی یک هزار و 273 است که از این تعداد 702 مجله در گروه علوم انسانی و علوم اجتماعی هستند.
تعداد انجمن‌های علمی کشور در حوزه علوم انسانی طی سالهای 1380-1393 با روند صعودی مواجه بوده است به طوریکه از 32 انجمن به 105 انجمن علمی رسیده و در بین علوم دارای بیشترین نرخ رشد در تعداد انجمن‌ها است.
در رتبه‌بندی موضوعی شانگ‌های در سال 2018، رتبه‌بندی حوزه علوم انسانی در 14 رشته صورت پذیرفته است که شاهد حضور دانشگاههای برتر کشور در 2 رشته اقتصاد و مدیریت در جمع برترین دانشگاههای دنیا هستیم.
آمار تعداد قطب‌های علمی در رشته علوم انسانی و هنر از صفر قطب علمی در قبل انقلاب به 28 قطب علمی تا پایان برنامه پنجم افزایش یافته است.
از بی توجهی به مقوله علوم انسانی و عدم ثبت نظریه در قبل انقلاب، بعد از انقلاب اسلامی 2500 کرسی ترویجی در حوزه علوم انسانی راه‌اندازی شده و اکنون 41 نظریه درباره علوم انسانی ثبت شده است.
از نظر تعداد کتب منتشره در سال در رشته الهیات ایران رتبه دوم جهانی را دارا است.
