خبرگزاری مهر:عادل آذر رئیس دیوان محاسبات در جلسه علنی روز سه شنبه مجلس شورای اسلامی، گزارشی در مورد عملکرد بودجه 97 و اقتضائات و الزامات بودجه 98 ارائه داد.
وی اظهار داشت: کمیته‌ای در دیوان محاسبات با مشارکت مرکز پژوهش ها، سازمان برنامه و بودجه و وزارت اقتصاد شکل گرفت و گزارشی در مورد نحوه بودجه 97 تدوین کرد؛ ماحصل این گزارش در کمیته آسیب شناسی بودجه تحت عنوان اقتضائات و الزامات بودجه 98 ارائه شد.
رئیس دیوان محاسبات با بیان اینکه بودجه 98 در شرایط تحریم تدوین می‌شود، گفت: شوک اقتصادی و ارزی که سال 90 اتفاق افتاد. رشد اقتصادی کشور را به منفی 7.4 درصد کاهش داد. در شرایط جدید شوک ارزی تاثیر خود را در کاهش رشد اقتصادی در سال‌های 97 و 98 خواهد گذاشت.
عادل آذر با انتقاد از افزایش نرخ رشد نقدینگی، گفت: نرخ نقدینگی به شدت افزایش یافته و به 38.8 درصد رسیده است.
وی اظهار داشت: درآمد‌های نفتی در هشت ماهه سال 97، 125 درصد درآمد‌های مالیاتی 75 درصد و درآمد‌های ناشی از انتشار اوراق مالی و اسلامی 86 درصد محقق شده که البته بخشی از این درآمد‌ها از بانک مرکزی استقراض شده است.
رئیس دیوان محاسبات اظهار داشت: هزینه‌های جاری در هشت ماهه سال 97، 88 درصد و اعتبارات بودجه عمرانی حدود 30 درصد محقق شده است.
عادل آذر، وابستگی شدید به نفت، حجم بالای معافیت‌های مالی و گمرکی، اتکای بودجه به درآمد‌های غیرواقعی، عدم وجود اطلاعات از سرمایه‌های دولتی را از آسیب‌های جدی بودجه خواند و گفت: هر چند همیشه شعار‌هایی در خصوص استقلال بودجه از نفت داده می‌شود، اما عملکرد هشت ماهه بودجه سال 97 نشان میدهد سهم نفت در منابع عمومی دولت به حدود 43 درصد افزایش یافته است. در حالی که در سنوات گذشته این وابستگی 27 درصد و 32 درصد بوده است.
وی تاکید کرد: قانون برنامه ششم توسعه تاکید دارد که سهم درآمد‌های نفتی در بودجه باید به 26 درصد کاهش یابد.
عادل آذر با بیان اینکه طبق قانون برنامه ششم باید سهم درآمد‌های مالیاتی در بودجه، 45 درصد باشد، گفت: عملکرد 8 ماهه بودجه سال 97 نشان میدهد سهم درآمد‌های مالیاتی در بودجه 33 درصد است که تا پایان سال شاید به 36 درصد افزایش یابد.
انتقاد از معافیت‌های مالیاتی و گمرکی در بودجه
رئیس دیوان محاسبات اظهارداشت: قوانین و احکامی در بودجه و خارج از بودجه وجود دارد که معافیت‌های مالیاتی را به شدت افزایش داده است. معافیت‌های مالیاتی در بودجه حدود 46 هزار و 800 میلیارد تومان است.
وی از نمایندگان خواست در تدوین بودجه به معافیت‌های مالیاتی و گمرکی توجه کنند.
عادل آذر با انتقاد از افزایش انتشار اوراق مالی و اسلامی در بودجه‌های سنواتی گفت: شرکت‌ها فروخته شده و خرج اعتبارات هزینهای شده است.
بدهی 5 میلیارد دلاری دولت به صندوق توسعه ملی
رئیس دیوان محاسبات با انتقاد از برداشت‌های دولت از صندوق توسعه ملی، گفت: روز به روز برداشت‌های دولت از صندوق توسعه ملی افزایش می‌یابد. صندوقی که قرار بود محلی برای ذخیره منابع ارزی جهت کمک به تولید و اشتغال باشد، مورد دست اندازی‌های مکرر دولت‌ها قرار گرفته است. دولت حدود 5 میلیارد دلار به صورت ارزی و 14 هزار و 375 میلیارد تومان به صورت ریالی به صندوق توسعه ملی بدهکار است.
وی با انتقاد از درج درآمد‌های غیر قابل تحقق در بودجه‌های سنواتی، گفت: معمولاً پس از اینکه لایحه بودجه به مجلس ارائه می‌شود، هزینه‌هایی تراشیده می‌شود که منابعی برای آن وجود ندارد. در سال 90 هشت ردیف درآمدی فاقد تحقق در بودجه وجود داشت، در سال 96 بیست و یک ردیف درآمدی در بودجه وجود داشت که درآمد‌های آن محقق نشد.
عادل آذر با تاکید بر لزوم بررسی دارایی‌های دولت، گفت: منابع قابل اتکایی در میان دارایی‌های دولت وجود دارد که می‌تواند مبنای حل مشکلات اشتغال و تولید شود. یک میلیون و 887 هزار میلیارد تومان دارایی‌های ثبت شده دولت است که دوستان معتقدند این رقم 25 درصد دارایی‌های دولت است.
رئیس دیوان محاسبات اظهارداشت: اگر این دارایی‌ها احصاء شود پشتوانه گران سنگی برای بودجه کشور خواهد بود و برای حل مشکلات بودجه‌ای دیگر نیازی به برداشت از صندوق توسعه ملی نیست.
وی در بخش دیگری از اظهارات خود با اشاره به درآمد‌های اختصاصی دستگاه‌های اجرایی، گفت: نظارتی بر این درآمد‌ها وجود ندارد و دستگاه‌ها بر اساس پروتکل‌های خود عمل می‌کنند. در سال 97، 57 هزار میلیارد تومان رقم این منابع بوده است
عادل آذر از اظهارات خود راه کار‌های عملیاتی برای حل مشکلات بودجه‌ای ارائه داد و گفت: ساماندهی معافیت‌های گمرکی و مالیاتی، پیش بینی ضمانت اجرایی در خصوص دستگاه‌هایی که از ارائه اطلاعات مالیاتی خودداری می‌کنند، تدوین نظام جامع مالیاتی، استفاده از دارایی‌های دولت به عنوان پشتوانه صکوک، رعایت سقف برای انتشار اوراق مشارکت از راه حل‌های مهم برای حل مشکلات بودجه است.
رئیس دیوان محاسبات ادامه داد: دیوان محاسبات معتقد است باید ردیف‌های درآمدی که طی 5 سال اخیر درآمدی نداشته اند، از بودجه حذف شوند. در سال 98، 26 هزار میلیارد تومان ردیف درآمدی که تا امروز تحقق نیافته است، باید از بودجه حذف شود که این به معنای اجرای اقتصاد مقاومتی است.
وی از نمایندگان خواست هزینه‌هایی را برای دولت در بودجه تعیین کنند که درآمد‌های آن قابل تحقق باشد.
عادل آذر همچنین خواستار تشکیل هیئتی با اختیارات تام برای تعیین اموال مازاد دستگاه‌های اجرایی شد.
رئیس دیوان محاسبات با انتقاد از اولویت دادن هزینه‌های جاری به هزینه‌های عمرانی در بودجه گفت: هزینه‌های جاری به شدت رو به افزایش است و اعتبارات عمرانی ثابت مانده است، این در حالی است که با توجه به تورم، هزینه پروژه‌های عمرانی به شدت افزایش یافته است و در سال 96 هزینه اجرای پروژه‌های عمرانی نزدیک به 6 برابر افزایش یافته است.
87هزار و 500 میلیارد تومان یارانه پنهان حامل‌های انرژی
عادل آذر با تاکید بر اینکه خداوکیلی اوضاع خوب نیست، تصریح کرد: در اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها قرار بود قیمت حامل‌های انرژی واقعی شود، اما در سال 96 مجلس 14 هزار میلیارد تومان از منابع بودجه به پرداخت یارانه‌های نقدی اختصاص داد.
وی اظهارداشت: امروز دولت 87 هزار و 500 میلیارد تومان یارانه پنهان حامل‌های انرژی و 48 هزار میلیارد تومان هم یارانه نقدی می‌پردازد.
رئیس دیوان محاسبات در خصوص طرح‌های تملک دارایی سرمایه‌ای نیز، گفت: 24 هزار طرح و پروژه نیمه تمام و رها شده در کشور وجود دارد که استان‌های مازندران، اصفهان و خوزستان دارای بیشترین تعداد پروژه‌های نیمه تمام هستند.
دولت قانون مربوط به بخشودگی سود وام‌های زیر 100 میلیون تومان را اجرا نکرده است
در ادامه اظهارات عادل آذر، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی خطاب به وی، گفت: طبق بند (و) تبصره 16 قانون بودجه سال 97، بانک مرکزی موظف شده بود تا پایان شهریور ماه بخشودگی سود وام‌های زیر 100 میلیون تومان را انجام دهد، اما تا امروز انجام نشده است.
عادل آذر در پاسخ به این سؤال، گفت: هیئت ویژ‌های برای رسیدگی به این تبصره با حضور نمایندگان بانک مرکزی و بانک‌ها تشکیل شد، اما هنوز گزارش عملکردی در خصوص این تبصره به دیوان محاسبات ارائه نشده است.
وی اظهارداشت: دولت باید هزینه‌های اجتناب ناپذیر را احصاء کند، این هزینه‌ها عبارتند از: 88 هزار میلیارد تومان جبران خدمات کارکنان، 11 هزار میلیارد تومان یارانه نقدی، 122 هزار میلیارد تومان پرداخت مربوط به رفاه اجتماعی.
رئیس دیوان محاسبات افزود: اعتبارات هزینهای بودجه سال 98 را می‌توان به گونه‌ای تنظیم کرد که هزینه‌های جاری در سال 98 افزایش نیابد.
وعده عادل آذر به نمایندگان برای ارائه دو گزارش مهم بودجه‌ای
عادل آذر در پایان از ارائه دو گزارش مهم به مجلس خبر داد و گفت: امسال گزارش تفریغ بودجه شرکت‌ها را که همیشه پنهان بوده به صورت مستقل ارائه می‌کنیم، علاوه بر این گزارش حسابرسی عملکرد مدیریت وزارت آموزش و پرورش را نیز ارائه خواهیم کرد.
در پایان علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی از نمایندگان خواست گزارش ارائه شده از سوی دیوان محاسبات را مطالعه کنند.
