خبرگزاری تسنیم: سی و ششمین محفل شعر و موسیقی «اتفاق ترانه» شب گذشته شنبه 1 دی 1397 در تماشاخانه مهر حوزه هنری برگزار شد.
زهر موسیقی کلام است
در ابتدای این محفل رضا مهدوی پژوهشگر و کارشناس موسیقی با اشاره به برخی مشکلات حوزه موسیقی بیان کرد: متاسفانه در روزگار سخت موسیقی قرار داریم. زمانی می‌خواستیم آلبومی با صدای علیرضا افتخاری به نام «غریبستان» را منتشر کنیم و وزارت ارشاد مجوز آن را نمی‌داد و عده‌ای می‌گفتند با انتشار آن سر از ترکستان در می‌آورید. در حالی که در هر کشوری کلام برایی خود را دارد و می‌تواند نفوذ کند. زهر موسیقی نیز کلامی است که با آن پیوند می‌خورد.
بیشتر بخوانید
رونمایی از یک آلبوم موسیقی در «اتفاق ترانه» حوزه هنری
وی با اشاره به ویژگی‌های آلبوم «آسوده خاطر» با صدای مهدی نظری بیان کرد: به نظرم در این آلبوم به خوبی از کلام بهره گرفته شده است و آهنگسازان آن آثار شاخصی را در کارنامه کاری خود یدک می‌کشند. آقای نظری خواننده این آلبوم بعد از سال‌ها فعالیت دوباره به حوزه هنری بازگشته است و از این سازمان انتظار می‌رود که هنرمندان را از نظر بضاعت فنی، دانشی و هنری در گونه خود نگه دارد و برای سایر هنرمندان الگوسازی کند؛ بنابراین بهتر است در همان مسیر باقی بمانند.
مهدوی با اشاره به اهمیت مطالعه، کسب مهارت و دانش در آواز ایرانی عنوان کرد: اگر خوانندگان پاپ با داشتن صدایی نسبتا خوب و بدون هیچ نوع اطلاعات و دانشی نسبت به موسیقی آلبوم منتشر می‌کنند، خواننده ایرانی مجبور است دست کم صد‌ها اثر قدیمی و کلاسیک را بشنود و موسیقی بداند تا بتواند در این مسیر سخت جایگاه خود را تثبیت کند. اما مهدی نظری که فردی آرمانگرا و حساس نسبت به موسیقی ایرانی است، چرا امروز در عین زیبایی به تنظیم پاپ روی آورده است؟!
وی افزود: به نظرم برخی مشکلات به خوانندگان و دست اندرکاران موسیقی کلاسیک نیز برمی گردد و باید از خودمان بپرسیم در آستانه 40 سالگی انقلاب اسلامی دستاورد موسیقی به واقع چه بوده است؟! چرا موسیقی ایرانی در بهترین حالت خود تنها آثار خوانندگان خوب قدیمی را تکرار کرده است؟! ما نباید صرفا به دنبال تجربه گونه‌های بیشتری باشیم و به همین دلیل از راه خودمان دور شویم. در روزگار کنونی فاقد تم مشخصی در موسیقی هستیم، اما ریتم فوق العاده عمل می‌کند و خواننده، موسیقی، کلام و حتی شنونده هریک کار خود را می‌کنند و در اینجاست که تاثیر تصویر دو چندان می‌شود و در کلیپ‌ها حرف اول را می‌زند. در حالی که این مسیر اشتباه است.
وی با بیان این که باید جایگاه هر هنرمند را در حوزه موسیقی گرامی داشت، ادامه داد: نگرانی من از این است که هنرمندانی نظیر مهدی نظری که نسبت به موسیقی نگاه آرمانی دارند و به دنبال موسیقی حفظ موسیقی دستگاهی هستند، بیشتر به سراغ پاپ بروند تا اینکه بخواهند پاسدار موسیقی اصیل ایرانی باشند. متاسفانه باید بگویم که وضعیت موسیقی نیز این روز‌ها شبیه به زبان فارسی است که واژه‌های بیگانه به آن وارد شده اند و به طور روزمره استفاده می‌شوند.
در ادامه این محفل با حضور میلاد عرفان پور مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری، رضا مهدوی و عوامل و دست اندکاران تولید آلبوم آسوده خاطر، از این آلبوم رونمایی شد.
این آلبوم که در هشت قطعه‌ی موسیقیایی با نام‌های «پریشانی»، «افسونگر آواز»، «افسونگر»، «سراب آرزو»، «غریبانه»، «آسوده خاطر»، «چشم تو» و «پریشانی بی کلام» تهیه شده است، اشعاری از مژگان عباسلو، باباطاهر، نواب صفا، تورج نگهبان، انسیه موسویان و محمد‌حسین شهریار جلوه‌هایی از تاریخ معاصر موسیقی ایران را دربر می‌گیرد.
آهنگسازان این آلبوم مهدی نظری، پرویز یاحقی و منوچهر لشکری هستند و تنظیم قطعات آن را به جز قطعه پریشانی، حسین زندی برعهده داشته است.
مردم از موسیقی انتظار فضای شاد دارند
نظری در پاسخ به صحبت‌های مهدوی گفت: نکاتی را که آقای مهدوی به آن اشاره کردند در ساخت آلبوم آسوده خاطر مد نظر داشتم و آن‌ها را قبول دارم. اما وضعیت امروز موسیقی ناشی از عدم برنامه ریزی دولت است که موسیقی ایرانی را به چنین شرایطی دچار کرده است. متاسفانه امروز تا یک نفر زیر آواز می‌زند، مردم واکنش منفی نشان می‌دهند که مگر خودمان غم و غصه کم داریم؟! و وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم آنقدر ضعیف شده است که مردم از موسیقی نیز همچون سینما انتظار فضای شاد دارند. در حالی که آواز ایرانی مترادف با غم و غصه نیست. بلکه خود من اتفاقا زمانی که خوشحال هستم می‌توانم ساز بزنم و بخوانم.
صفاریان: در موسیقی امروز تهیه کننده به معنای واقعی نداریم
بهروز صفاریان آهنگساز و کارشناس موسیقی نیز که مهمان ویژه «اتفاق ترانه» بود، به دعوت اهورا ایمان روی صحنه رفت و درباره فعالیت خود در گونه‌های مختلف موسیقی عنوان کرد: در ابتدا کارم را با موسیقی ایرانی شروع کردم و بعد‌ها به پاپ روی آوردم و فهمیدم که به این گونه موسیقی علاقه بیشتری دارم. زیرا سهل و ممتنع است و مردم در نیز به آن گرایش دارند. اما نمی‌خواهم خودم را محدود به یک حوزه کنم و سایر گونه‌ها را نیز تجربه می‌کنم.
این آهنگساز و تنظیم کننده موسیقی پاپ درباره وضعیت موسیقی پاپ کشور ادامه داد: بعد از مدتی که موسیقی پاپ به دست بازار صنعتی و تجاری افتاد، به جایی رسید که هنرمندان مقلد را به جای مولد پرورش می‌دهند و امروز این جریان بسیار بیشتر شده است. به دلیل وضعیت تجاری که در موسیقی وجود دارد، وقتی اتفاق خوبی برای یک قطعه موسیقایی، چه به لحاظ کلام و چه دیگر عناصر رخ می‌دهد، توسط تهیه کننده‌ها مشابه آن اثر سفارش داده می‌شود. در چنین شرایطی، افرادی که مولف هستند، یا خانه نشین می‌شوند و یا باید با چنین وضعیتی کنار بیایند.
وی ادامه داد: فریدون فروغی همیشه به من می‌گفت: اگر نگاهت به این باشد که جامعه از تو چه می‌خواهد، شاید در ابتدا موفق ظاهر شوی، اما در طول زمان موفقیتی نخواهی داشت. امروز این اتفاق برای بسیاری از خواننده‌ها رخ داده و عمر آثارشان به 6 ماه و یک سال هم نمی‌رسد و فراموش می‌شوند. پیش‌تر خوانندگانی داشتیم که 3 دهه و 4 دهه ماندند و هنوز هم خوانندگانی هستند که دوست دارند خودشان را به این خواننده‌های ماندگار وصل کنند.
صفاریان اظهار کرد: البته برخی خوانندگان بوده اند که در ابتدا با شخصیت‌های مطرح موسیقی به لحاظ جنس صدا مقایسه می‌شدند، اما در ادامه فعالیت‌هایشان رنگ خود را پیدا کرده‌اند و توانسته‌اند مستقل شوند. این که خواننده‌ای از کسی تاثیر بگیرد، اشکالی ندارد، اما این که شبیه به کسی بماند خوب نیست.
این آهنگساز کشور با بیان این که آثار خوب بسیاری بوده که مردم گوش کرده و پسندیده‌اند و نمی‌توان گفت: مردم سلیقه ندارند یا سلیقه‌شان افول کرده است؛ عنوان کرد: عرضه و تقاضا این گونه نیست که تنها به خواست و سلیقه مخاطب اثری را ارائه کنیم، بلکه هر چه اثر بهتری تولید کنیم، مردم هم استقبالشان بیشتر می‌شود. اگر افراد حرفه‌ای در موسیقی از سوی تهیه کنندگان حمایت شوند مردم هم به دنبال آثارشان می‌روند.
وی همچنین گفت: شخصیت‌هایی که دانش موسیقی را دارند، به ویژه جوانان تحصیل کرده‌ای که در موسیقی امروز ما کم نیستند؛ باید حمایت شوند و جامعه تهیه‌کننده از جامعه تجاری موسیقی فاصله بگیرند و به سمت افراد حرفه‌ای در این حوزه بیایند.
صفاریان خاطرنشان کرد: متاسفانه ما در ایران به معنای واقعی تهیه‌کننده موسیقی نداریم. یک تهیه کننده در هر جای دنیا باید موسیقی را خوب بشناسد و تولید، تفکر، ایدئولوژی و ارائه اثر به جامعه را با فکر پیش ببرد. متاسفانه تهیه کننده‌ها در ایران چنین رویکردی ندارند و تنها چند سال از یک چهره و پدیده بهره کشی می‌کنند و سپس او را کنار می‌گذارند. ما اهالی موسیقی باید مراقب هم باشیم و کاش آنطور که سینماگران نسبت به هم غیرت و تعصب دارند و از یکدیگر حمایت می‌کنند، این اتفاق در موسیقی هم رخ می‌داد.
این آهنگساز کشور درباره شرایط موسیقی در صدا و سیمای کشور نیز گفت: چند دهه قبل که صدا و سیما، حمایت ویژه‌ای از موسیقی داشت، مدیر مرکز موسیقی فریدون شهبازیان و علی معلم بودند و ساختار هنری و موسیقایی در بدنه مدیریت وجود داشت. اما متاسفانه امروز مدیرانی قرار دارند که وضعیت تولید موسیقی را تغییر داده اند.
صفاریان افزود: وضعیت موسیقی در نقطه خوبی قرار ندارد و کیفیت در آن حرفی نمی‌زند. متاسفانه حتی به موسیقی پاپ امروز نمی‌توان گفت: صنعتی، بلکه سری دوزی است. باید از آثار با محتوا که افرادی با دانش روی آن کار کرده‌اند حمایت کنیم.
وی در رابطه با ترانه‌هایی امروز کشور نیز گفت: موسیقی یا کلام و ترانه نباید به مخاطب فخر بفروشد، مخاطب حوصله پیچیدگی‌ها در کلام را ندارد. اگر فرصت داشته باشم، حتما کارگاه‌هایی در حوزه هنری با حضور ترانه سرایان و اهالی موسیقی برگزار خواهم کرد.
ناصحی: بزرگترین معضل موسیقی عدم مطالعه است
حمید ناصحی کارشناس موسیقی و ترانه نیز در ادامه به روی سن رفته و عنوان کرد: من با این حرف که عده‌ای می‌گویند ترانه‌های امروزی کیفیت ندارند، موافق نیستم و به نظرم مثل همین برنامه «اتفاق ترانه» ترانه‌های خوبی سروده و خوانده می‌شوندند. اما یادگیری از زمانی که فضای مجازی گسترش یافته است از کتابخوانی به این فضا منتقل شده است. هنرمندان و علاقه‌مندان به موسیقی انتظار دارند منبعی تهیه شود که همه اطلاعات را حاضر و آماده به آن‌ها منتقل کند؛ و بزرگترین معضل موسیقی در عصر حاضر عدم مطالعه است.
وی با اشاره به تلفیق نامتوازن انواع موسیقی و کلام در یک قطعه موسیقی عنوان کرد: وقتی موسیقی کلام و موسیقی نت‌ها و موسیقی درونی و بیرونی در یک قطعه با یکدیگر تلفیق شوند ممکن است نارسایی صورت بگیرد و موسیقی را پیچیده کند و دیریابی اثر باعث شود مخاطب آن را پس بزند. ترانه در عین سادگی باید اجازه بدهد آهنگساز نیز کار خود را پیش ببرد.
شعر و ترانه خوانی شاعران حاضر در این مراسم نیز از دیگر بخش‌ها بود. رضا احسان پور، صدرا کاوه، میلاد عرفان پور، علیرضا برنجی، امیرعلی سلیمانی، علیرضا سلیمانی، معصومه قریشی، مریم گرجی هریک اشعار سپید، غزل، رباعی و ترانه‌هایی را تقدیم حاضران کردند.
مهدی مقدم، خواننده پاپ کشور نیز در پایان دو قطعه موسیقایی را برای حضار به صورت زنده اجرا کرد و مهدی رحیمیان نوازنده پیانو نیز او را همراهی کرد.
عباس محمدی مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری و محمد زرویی مدیرعامل موسسه سپهر سوره هنر نیز از حاضران در این برنامه بودند.
محفل شعر و موسیقی «اتفاق ترانه» از جمله برنامه‌های ماهانه حوزه هنری در حوزه ادبیات و موسیقی است که به همت موسسه فرهنگی هنری سپهر سوره هنر و مرکز موسیقی حوزه هنری اولین شنبه‌های هر ماه در تماشاخانه مهر برگزار می‌شود.
