بی انضباط‌ های تحویل بودجه در ۵ دولت اخیر

 طبق آئین نامه داخلی مجلس دولت موظف است تا هر ساله در 15 آذرماه لایحه بودجه سال بعد را به مجلس ارائه کند تا طی زمانبندی انجام شده مورد بررسی قرار گرفته و تا قبل از اتمام سال مصوب و به دولت ابلاغ شودکه  بتواند سال جدید را با لایحه بودجه همان سال آغاز کند.

این در حالی است که برای سال جاری با وجود اینکه لایحه بودجه را دولت برای 15 آذرماه آماده کرده بود، نبود نمایندگان به دلیل رفتن به تعطیلات موجب شد تا لایحه در موعد قانونی از سوی رئیس جمهور به مجلس ارائه نشود ولی سازمان برنامه و بودجه لایحه را به مجلس ارسال کرد، قرار بود تا لایحه روز 25 آذر ماه و با برگشت نمایندگان رسما از سوی رئیس جمهور ارائه شود، ولی در این فاصله نظراتی بر اصلاح لایحه مطرح شد و در نهایت دولت دست به اعمال تغییراتی در آن زد و با تاخیری دیگر مواجه شد. اما اکنون قرار است تا روحانی فردا همزمان با چهارم دی ماه لایحه بودجه 1398 را به مجلس ببرد.

با این حال طی سال‌های گذشته همواره این گونه نبوده که دولت‌ها نسبت به قانون پایبند بوده و لایحه را در زمان مشخص شده در نیمه آذرماه به مجلس تحویل دهند.

بررسی روند تحویل لایحه بودجه در پنج دولت و حدود 19 لایحه پیشنهادی و از ابتدای دهه 1380 نشان می‌دهد که دولت یازدهم و دوازدهم تا کنون از انضباط بیشتری برای این موضوع برخوردار بوده است. این در حالی است که در دولت هشتم به غیر از لایحه 1380 که در 16 آذر ماه تحویل شد سه لایحه بعدی به دی ماه رسید. دولت نهم و دهم نیز در رده بی انضباط ترین‌های تحویل بوده قرار دارد؛ به طوری‌که  محمود احمدی‌نژاد هیچ لایحه‌ای را در آذرماه به مجلس نبرده و در دی، بهمن و حتی اسفند اینکار را انجام داده است. وی آخرین لایحه بودجه دولت خود را در 9 اسفندماه 1391 برای سال 1392 ارائه کرد که حدود 80 روز تاخیر داشت.

اما دولت یازدهم بعد ازسال‌ها، اولین لایحه بودجه خود برای سال 1393 را در 17 آذرماه 1393 به مجلس برد و در چند سال اخیر نیز دولت روحانی فقط دو بودجه زمستانی داشته است؛ بودجه 1395 که در 26 دی ماه 1394 ارائه شد که دلیل آن نگه داشتن لایحه به منظور روشن شدن وضعیت برجام و تدوین نهایی بر اساس شرایط پس از برجام بود. همچنین لایحه بودجه سال آینده که با وجود آماده بودن به دلیل انجام اصلاحاتی قرار بر این شده تا فردا(4 دی) رئیس جمهور به مجلس رفته و لایحه را تقدیم کند.

در مجموع گرچه ارائه لایحه بودجه در نیمه آذرماه از تکالیف قانونی بوده و دولت‌ها موظف به انجام آن هستند، اما در سویی دیگر خواسته دولت نیز بر این  است که نمایندگان لایحه را در زمانی مشخص بررسی کرده و بتوانند آن را به موقع مصوب و در اختیار دولت قرار دهند؛ این موضوع گاها موجب گله‌هایی از سوی مسئولان دولتی بوده است.

زمان تحویل لایحه بودجه در پنج دولت 8، 9، 10، 11 و 12