به گزارش گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی ستاد حقوق بشر، دکتر محمدجواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر و معاون بین‌الملل قوه قضائیه با حضور در برنامه "بدون توقف" که دوشنبه‌شب از شبکه سه سیما پخش شد، در خصوص بررسی عملکرد 40 ساله جمهوری اسلامی، با بیان اینکه حضور در این جلسه باحال است، چون نیرو‌های جوان آن را مدیریت می‌کنند و بوی طراوت دارد، اظهار داشت: اولین مساله‌ای که مهم است این است که باید بفهمیم جمهوری اسلامی و انقلاب چیست؟ انقلاب حادثه مهمی در دنیا بود، اما این کافی نیست 40 سال پیش این اتفاق افتاد تا 200 سال دیگر هم تنها همین را بگوییم کاری از پیش نمی‌رود.
وی افزود: انقلاب مانند آتشفشانی بود که وقتی انجام شد جریان‌هایی اتفاق افتاد که دو مورد آن بسیار مهم است. این جریان‌ها، جریان‌های اجتماعی است مانند رودخانه در تعامل با زمان پیش می‌روند. یکی از جریان‌های مهم انقلاب اسلامی، همان جریان اجتماعی است که ملت ما شروع کرد و یک نظام مدنی معقول را تأسیس کرد و دموکراسی عملیاتی را به انجام رساند، ولی به‌جای اینکه بر اساس عقلانیت سکولار لیبرال غربی بنا شود، بر اساس عقلانیت اسلامی بنا شد که این امر تجربه مهمی در معارف سیاسی و اجتماعی است.
لاریجانی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی تجربه بزرگ ملی ماست و این تجربه در 40 سال گذشته در مسیر خود با عوامل محیطی تعاملات زیادی داشته است. جریان دیگر در بیرون از مرز‌های ما است و «بیداری اسلامی» نام دارد و جریانی است که در هر جا مسلمانی هست قابل‌طرح است؛ که باعث شد بعد از انقلاب توجه مسلمانان جهان به اسلام تغییر پیدا کند. من قبل از انقلاب و بعد از انقلاب مصر رفتم. مصر از لحاظ فرهنگ و فکر اسلامی به ما نزدیک است که در دانشگاه قاهره این آثار اسلامی بسیار نمایان است و بیشترین کتاب‌هایی که مطالعه می‌کنند راجع به انقلاب و ایران است. این علایق نشانه بیداری اسلامی است وگرنه قبلاً هم ایران بود، اما برای آن‌ها مهم نبود.
وی تأکید کرد: وقتی به انقلاب نگاه می‌کنیم باید ببینیم چه اندوخته‌ها و تجربه‌هایی برای ما داشته است. این جریان در حال حرکت است، ایستا نیست. شما درباره کشور‌های اطراف پرسیدید؛ فهم حکومت‌ها و اینکه چه هستند بسیار مهم است. اینکه ما مثلاً در دوبی سوپرمارکت‌های بسیار زیبا و پر از جنس را ببینیم این نمی‌تواند شاخص و ملاکی برای انتخاب حکومت باشد.
در ادامه این برنامه یکی از مهمانان گفت: 40 سال از انقلاب گذشته، ولی نمی‌توانیم قیمت مرغ را در کشور کنترل کنیم که محمدجواد لاریجانی پاسخ داد: قیمت مرغ را نباید دولت کنترل کند، این مسائل سیاست اقتصادی است. در شرایط اقتصادی کشور دو عامل باهم دخیل هستند، یکی از آن عوامل، عدم کارآمدی است که در سیستم مملکت‌داری داریم که قبل از انقلاب وجود داشت، اما بعد از انقلاب تحرکات خوبی در این رابطه داشته‌ایم. منتهی دغدغه کارآمدی و سیاسی ما کم بوده است و عامل بعدی نوعی فتنه اقتصادی است که نباید نادیده گرفته شود. چون تجربه‌ای که ملت ما شروع کرد برعلیه این تجربه دشمنان سنگینی داشته و دارد که این دشمنی به خاطر اسلام یا ملت ما بوده است.
دبیر ستاد حقوق بشر در ادامه گفت: این دشمنان ترجیح می‌دهند گاو شیرده داشته باشند تا یک کشور مستقل، حالا این گاو شیرده می‌تواند دیکتاتوری باشد که حتی آدم‌ها را بکشد یا ببلعد و اره به‌دست باشد، اما برای آن‌ها این مسائل مهم نیست! شیرش را بدهد! اگر ما سوپرمارکت را ملاک قرار دهیم ملاک قشنگی از یک حکومت نیست، اولین ملاک یک حکومت، نظام مدنی آن است. باید ملاک مشروعیتش معقول باشد. مثلاً از قذافی می‌پرسیدید چرا باید حرف تو را گوش بدهند می‌گفت: اگر حرف ما را گوش ندهید گوشتان را می‌برم! این یک نوع ملاک مشروعیت است!
وی در ادامه گفت: در کشور ما می‌پرسند چرا مردم باید حرف گوش دهند می‌گویند، چون مردم رأی دادند و نهاد‌ها را انتخاب کردند، از رهبری گرفته تا رئیس‌جمهور تا دیگران با رأی مردم مسئولیت دارند بنابراین مردم حرف گوش می‌دهند. این دو نوع است. پس وقتی می‌خواهیم یک سیستم مدنی را ارزیابی کنیم باید ملاک‌های قوی داشته باشیم. در مقایسه با سایر کشور‌ها به نظر من ایران بزرگ‌ترین دموکراسی غرب آسیا است که حتی قابل‌مقایسه با ترکیه هم نیست. وقتی‌که در ترکیه آقای خاتمی رئیس‌جمهور شد در ترکیه آقای اربکان رئیس‌جمهور شد، رئیس‌جمهور ترکیه ظرف دو سال توسط تانک‌های ارتش پایین کشیده شد، ولی در ایران علیرغم مخالفان سیاسی قوی دوره اول و دوره دوم را هم تمام کرد. چرا؟ چون نظام مدنی ما دارای بنیه قوی است.
لاریجانی در پاسخ به سؤال دیگر مهمان برنامه در خصوص اعتماد مردم بیان کرد: بی‌اعتمادی مطلق نیست. مردم به کارآمدی نظام حکومتی با درجات در بخش‌های مختلف تردید دارند نه اینکه به اصل نظام؛ که این کارآمدی در هر امری نسبی است. به‌طور مثال مردم با کارآمدی در امر تنسیق مسائل اقتصادی مشکل‌دارند. مردم انتظار دارند که حکومت در بخش‌های مختلف سرویس‌های خود را به‌طور معقول در حد قابل پسند ارائه دهد. منتهی بحث کارآمدی بحث بسیار مهمی است، یکی از اشکالات مهم به دولت ما و سایر جا‌ها مجلس و قوه قضائیه، در دولت، چون بخش عظیم اجرایی به عهده دولت است مردم به‌طور ملموس‌تر با آن سروکار دارند. اما ما در همه رشته‌ها ناکارآمد نیستیم. مثلاً در توسعه علمی کشور ضعف داریم، ولی کارآمدی‌مان خوب بوده است.
وی در خصوص ملموس بودن کارآمدی در زندگی مردم، گفت: یکی از موارد توسعه کشور ما این بود که جمهوری اسلامی تلاش کرد اولین کشوری باشد که در غرب آسیا با انرژی هسته‌ای برق خانه‌ها را روشن کند و ضمناً جیک و پوک آن را هم بلد است. آن‌ها دیدند قد ما زیاد بلند شده و گفتند جمهوری اسلامی تبدیل به غولی می‌شود و دست و پای ما را بستند. اما اولین نکته در خصوص کارآمدی این است که ما باید تصویر درستی از واقعیت داشته باشیم و اینکه آیا مسئولین ما حاضرند تصویر واقعی از اوضاع داشته باشند.
لاریجانی اظهار کرد: اولین شرط این است که دولت‌ها در زمان تصمیم‌گیری به نظر کارشناسان توجه کنند. در جلسه‌ای یکی از کارشناسان مرتب نظراتی ارائه می‌داد وزیر نظراتش را رد می‌کرد، این کارشناس گفت: جناب وزیر پیشنهادات خودتان را برای ما بفرمایید من همان را بگویم این‌طور نباید باشد. پس دانستن وضعیت حقیقی شرط اول است.
وی در پاسخ به سؤال دیگری در رابطه با پرورش مدیران خوب گفت: این موضوع به فرهیختگی سیاسی برمی‌گردد؛ یادتان باشد ما در کشوری زندگی می‌کنیم که 40 سال است با دموکراسی عملیاتی کارکرده است. کشور ما کشور شاهان بوده و زمینه برای رشد فرهیختگی کم بوده است.
معاون بین‌الملل قوه قضائیه در پایان این برنامه در رابطه با موضوع استفاده از ظرفیت جوانان گفت: این جلسه نمونه این است که نیرو‌های بااستعداد و جوان ما فرصت پیدا می‌کنند که در یک تحرک رسانه‌ای شرکت کنند.
