خبرگزاری تسنیم: " سلمان بن عبدالعزیز " شاه عربستان دیروز با صدور فرمانی تغییراتی را در هیات دولت این کشور ایجاد کرد. یکی از وزیرانی که از سمت خود بر کنار شد، " عادل الجبیر" وزیر خارجه عربستان بود. به منظور بررسی پیامد‌های تغییر وزیر خارجه عربستان بر سیاست‌های خارجی این کشور گفت: وگویی با دکتر " صباح زنگنه " کارشناس تحولات غرب آسیا و نماینده اسبق ایران در سازمان کنفرانس اسلامی در جده انجام دادیم.
" صباح زنگنه " درباره تغییرات در هیات دولت عربستان سعودی گفت: این تغییرات نتیجه به بن بست رسیدن برخی سیاست‌های ریاض است. در حقیقت، تغییر در کابینه عربستان نشان داد که سیاست‌های قبلی ریاض با مشکلات جدی مواجه بوده و عربستان را به عقب برگردانده است، اما با تصور اینکه تغییر چند وزیر یا مقامات و دلجویی از چند شاهزاده سعودی می‌تواند مشکلات ساختاری در عربستان را حل و فصل کند، این خام اندیشی است.
عادل الجبیر کارمند بود
این کارشناس تحولات غرب آسیا در ارتباط با تغییر وزیر خارجه عربستان که مهم‌ترین تغییر کابینه سعودی به شمار می‌رود، گفت: عادل الجبیر یک کارمند و یک کارگزار بود. سیاست‌های عربستان را بیشتر " محمد بن سلمان " ولیعهد این کشور تعیین می‌کند. این سیاست‌ها با هم اندیشی مشاوران اماراتی، آمریکایی و بعضا اسرائیلی اتخاذ می‌شود. در اینجا باید گفت: تا زمانی که این سیاست‌ها عوض نشود، نباید انتظار داشت که با تغییر فردی این سیاست‌ها عوض شود. ناگفته نماند " ابراهیم العساف " وزیر خارجه جدید عربستان فردی منطقی است و می‌تواند برای عربستان در مجامع و محافل جهانی وزانتی به ارمغان بیاورد، اما قدرت تغییر در سیاست‌های این کشور را نخواهد داشت.
ضرورت تغییر عملی در سیاست‌ها
وی درباره دیدگاه برخی تحلیلگران که معتقدند مقامات بلندپایه سعودی با تغییر عادل الجبیر بستر‌های لازم را برای ایجاد تغییر در سیاست‌های خارجی ریاض در قبال تحولات منطقه از جمله همگرایی با دولت سوریه، همگام شدن با تشکیل دولت در لبنان، پایان دادن به جنگ یمن، ... فراهم شده است، گفت: تا زمانی که صحنه‌های مختلف شاهد یک تغییر عملی در سیاست‌های عربستان نباشد، تغییر چهره به معنای تغییر سیاست تلقی نخواهد شد. ممکن است ظاهر حضور شخص با تجربه تری مثل " ابراهیم العساف " در وهله اول تصوری روشن تری القا کند، اما تا زمانی که سیاست‌ها از مرکز تصمیم گیری تغییری پیدا نکند و نمونه‌های آن را در لبنان، سوریه، عراق، یمن و سراسر غرب آسیا مشاهده نکنیم، نمی‌توان پذیرفت که تغییر شخص به معنای تغییر سیاست هاست.
زنگنه در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه " با توجه به سقوط جایگاه عربستان در سطح جهانی پس از قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد این کشور در کنسولگری عربستان در استانبول و شکست سیاست‌های ریاض در قبال سوریه و یمن، آیا شرایط منطقه‌ای و جهانی ریاض را ناگزیر کرده تا در سیاست‌های خود تغییر ایجاد کند؟ " گفت: امیدورام که چنین بشود و گرنه همچنان شاهد سقوط جایگاه عربستان در جهان و منطقه خواهیم بود. تغییر سیاست، پایه اولیه و ضروری است تا اینکه عربستان بتواند در منطقه نقش سازنده‌ای ایفا کند و از نقش‌های مخرب بیرون آید و با همکاری بقیه کشور‌های منطقه به سمت همگرای و توسعه حرکت کند.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه " آیا عربستان به این نتیجه رسیده است به جای واگرایی، همگرایی با کشور‌های منطقه را در سیاست‌های خود جایگزین کند؟ " گفت: زمینه‌های آشکاری در این خصوص زیاد دیده نمی‌شود. همین تغییرات علائم بسیار اندکی را نشان می‌دهد. امیدواریم این علائم افزایش یابد.
