برلیانت بزرگمهر؛ محقق و مشاور تغذیه و رژیم درمانی
اختلالات رایج در ایام نوروز
یبوست یا تاخیر در تخلیه کامل روده
یبوست، امروزه بلای قرن محسوب میشود و اکثر افراد، به خصوص در شهرهای بزرگ و صنعتی به آن مبتلا هستند. در تعطیلات نوروز این مشکل در افراد مستعد تشدید شده و موجب آزار آنان و ابتلا به عوارض ناشی از آن میگردد. یکی از مهمترین علل ابتلا به یبوست، عدم یا کمبود مصرف فیبرغذایی، به خصوص سبزی و سالاد است؛
زیرا در ایام سفر، افراد به بهداشتی بودن این مواد در رستورانها اطمینان ندارند. افرادی هم که در این اوقات در شهر خود میمانند؛ و به سفر نمیروند، به علت دید و بازدید و سرگرمیهای مخصوص عید، فرصتی برای شستشو و ضدعفونیکردن سبزی و سالاد پیدا نمیکنند و از خرید این مواد گیاهی غافل میشوند. غلات با سبوس، میوههای با پوست و حبوبات نیز از منابع خوب و غنی فیبر هستند که در ایام عید دسترسی به این مواد نیز معمولا کم میشود.
افزایش چربیهای نامطلوب خون و یا فشارخون
گاه شاهد هستیم که برخی افراد میانسال یا سالمند پس از تعطیلات نوروزی با اینکه اوقات خوش و شیرینی را به همراه خانواده خود گذرانده و از تعطیلات لذت بردهاند، ولی مبتلا به افزایش چربیهای نامطلوب خون یا بالا رفتن فشارخون شده و بیمار و بستری میشوند و اوقاتی تلخ و دشوار را به منظور مداوا و بازگشت سلامت خود سپری میکنند.
این گروه از افراد تصور میکنند که پرخوری و استفاده از خوراکیهای نامناسب چنانچه کوتاه مدت و حدود یکی دو هفته باشد، به سلامت آنان لطمهای نمیزند؛ در حالی که افراد سالمند یا میانسال و یا جوانانی که در ریسک افزایش چربیهای خون و یا فشارخون هستند باید در تمام اوقات مراقب تغذیه و سلامت خود باشند و از هر گونه بیتوجهی و بیمبالاتی در تغذیه و شیوه زندگیشان جدا بپرهیزند.
اختلالات گوارشی
گاه مشاهده میکنیم افرادی که تعطیلات نوروز را به سفر میروند و یا حتی کسانی که به مسافرت نمیروند و اوقات خود را به دید و بازدید در این ایام میگذرانند دچار عوارض گوارشی از قبیل اختلال در هضم غذا، سنگینی دستگاه گوارش، نفخ و دلدرد، اسهال و...، میشوند که عوامل مختلفی دارد؛ از جمله بینظمی در ساعات مصرف غذا، اکثرا در ایام تعطیلات برنامه غذایی افراد از روال طبیعی خود خارج میشود؛
مثلا مصرف صبحانه به دلیل دیر بیدار شدن از خواب به تعویق میافتد و یا ساعت مصرف ناهار و شام به علت مسافرت و یا دید و بازدید دچار تاخیر میشود. این بینظمی در ساعات مصرف غذا میتواند از عوامل مهم بروز عوارض گوارشی باشد. همچنین پرخوری و انباشتن معده از غذا یا از موادی مانند شیرینی، آجیل و...، نیز ریزهخواری به هنگام مسافرت یا در میهمانیها باعث خستگی دستگاه گوارش شده و منجر به اختلالات گوارشی میگردد.
این عارضه در کودکان و سالمندان که دستگاه گوارش ضعیفتری دارند بیشتر بروز میکند. مشکل دیگری که ممکن است در ایام نوروز به وجود آید، مسمومیتها و عفونتهای گوارشی است که میتواند عوارض خطرناکی به دنبال داشته باشد. کسانی که در رستورانهای نامطمئن غذا صرف میکنند و یا افرادی که در رستوران از سالاد و سبزی که به خوبی شستشو و ضدعفونی نشده استفاده مینمایند، بیشتر در معرض این اختلالات قرار میگیرند.
کاهش قدرت ایمنی بدن و ابتلا به بیماریهای مختلف
بعضی افراد در پایان تعطیلات نوروزی یا در طول این ایام، از ضعف قوای جسمانی، خستگی و کوفتگی و یا بروز عفونتهای تنفسی و سرماخوردگیهای مکرر یا طولانی شکایت میکنند. کاهش قدرت ایمنی بدن، عامل مهم بروز این عوارض است و قربانیان آن افرادی هستند که در تعطیلات عید، شیوه تغذیه و برنامه زندگی نامناسبی را دنبال میکنند.
بسیاری از افراد به خصوص نوجوانان و جوانان در این ایام از مصرف غذاها و میانوعدههای سالم و مفید خانگی امتناع کرده و از غذاهای آماده بیرون استفاده میکنند. این مواد اکثرا حاوی مقدار زیادی چربی، نمک، سسهای چرب یا شکر و مواد افزودنی شیمیایی هستند و نه تنها ارزش تغذیهای بالایی ندارند، بلکه برای سلامت افراد زیان آورند.
پوسیدگی و خرابی دندانها
گاه مشاهده میشود که دندان بعضی افراد، به خصوص کودکان و سالمندان، بعد از پایان تعطیلات عید دچار پوسیدگی و خرابی میشود. افراط در خوردن مواد شیرین، به خصوص چنانچه بعد از مصرف آن، دندانها شسته نشوند، و نیز شکستن مغزهای دارای پوست سفت مانند بادام، پسته، فندق و امثال آن با دندانها، از عوامل مهم خرابی دندانها است؛