در وضعیتی که با جذب و استخدام نیروی متبحر موافقت نمی‌شود نمی‌توان با افزایش تخت، مشکل بیماران را حل کردهمه روزه تعداد زیادی از بیماران بدحال در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها بستری شده و از امکانات این بخش‌ها استفاده می‌کنند این درحالی است که گزارش‌ها نشان می‌دهد تعداد زیادی از بیماران بدحال نیز در اورژانس‌های کشور در انتظار خالی شدن تخت مراقبت‌های ویژه برای ادامه زندگی مبارزه می‌کنند.
به گزارش به نقل از ایران ،تخت‌های مراقبت‌های ویژه در همه جای دنیا حساس‌ترین و استراتژیک‌ترین ظرفیت خدمات درمان بستری به شمار می‌آیند اما به گفته رئیس انجمن مراقبت‌های ویژه هم‌اکنون تعداد این تخت‌ها در کشور نیمی از نیاز موجود است که در 400 بخش مراقبت‌های ویژه کشور توزیع شده است. دکتر علی امیر سوادکوهی می‌گوید: طبق قوانین نانوشته موجود باید 10 درصد از کلیه تخت‌های بیمارستانی کشور به تخت های آی سی یو اختصاص یابد.
در شرایطی که هم‌اکنون حدود 150 هزار تا 200 هزار تخت بیمارستانی در کشور وجود دارد یک حساب ساده سرانگشتی نشان می‌دهد کشور در خوشبینانه‌ترین شرایط نیازمند 15 تا 20 هزار تخت مراقبت‌های ویژه است. چند سال پیش وزارت بهداشت با صرف هزینه‌ای معادل یک میلیار دلار تعداد 2200 تخت به تخت‌های مراقبت‌های ویژه اضافه کرد اما در شرایط اقتصادی فعلی چنین امری امکان پذیر نیست. از این‌رو باید با تدابیری نظیر افزایش تخت‌های پست آی سی یو می‌توان از امکانات موجود نهایت استفاده را برد.
تجهیز مناطق محروم به تخت مراقبت‌های ویژه
اما آنچه که توجه به آن ضروری به‌نظر می‌رسد این است که با توجه به وضعیت مخاطرات محیطی، شرایط اقلیمی و زمین شناختی کشور(بحران و حادثه خیز بودن)و گسترش حوادث و سوانح ترافیکی نیاز به ایجاد این نوع از تخت‌های درمانی به‌طور روزافزون در حال افزایش است. دکتر قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت در این باره می‌گوید: در قالب طرح تحول نظام سلامت، تخت‌های مراقبت‌های ویژه در کشور از 5هزار و 820 تخت به 8هزار و 273 تخت افزایش یافته که این میزان افزایش، رشدی 42 درصدی را در حوزه تخت‌های مراقبت ویژه نشان می‌دهد.
وی ادامه می‌دهد: در مرحله اول از توزیع تخت‌های ویژه، 19 شهر از مناطق محروم کشور به تخت‌های ICU مجهز شدند به گونه ای که می‌توان گفت 221 شهر کشور دارای تخت ICU هستند.10 شهر از مناطق محروم کشور نیز به تخت‌های N.I.C.U مجهز شدند تا بیش از 108 شهر کشور در حال از تخت N.I.C.U بهره ببرند. در مرحله دوم توسعه بخش‌های ویژه (سال 1397-1396) حدود650 تخت ICU ، 60 تخت PICU و 270 تخت NICUبه تعداد تخت‌های موجود در کشور اضافه شده است.
معاون وزیر بهداشت با اشاره به اینکه با اقدامات انجام شده از وضعیت بحرانی خارج شده‌ایم، می‌افزاید: امکان توسعه خدمات درمان بستری ویژه به‌دلیل وجود استانداردهای فنی خاص و تأمین تجهیزات ویژه، وجود نیروی انسانی کافی و ماهر و همچنین هزینه هنگفت جهت ایجاد تخت‌های مراقبت ویژه نسبت به سایرتخت‌های درمانی، محدود است. اما با این حال بر اساس امکانات و منابع موجود سالانه کمبودهای موجود در تخت‌های ویژه برطرف خواهد شد.
حضور 8 پرستار در 24 ساعت برای مراقبت ویژه
دکتر سیامک مره صدق عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با «ایران» در اظهار نظری دیگر می‌گوید: تعداد تخت‌های مراقبت‌های ویژه در حال حاضر حتی کمتر از نصف نیاز کشور است و این می‌تواند برای بیمار بسیار آزاردهنده و نگران‌کننده باشد. وی تأکید می‌کند: امکانات مورد نیاز در بخش مراقبت‌های ویژه بسیار پرهزینه و چندین برابر هزینه تخت‌های معمولی بیمارستان‌ها است. برای مثال نوع مناسب و مرغوب دستگاه ونتیلاتور که برای هر تخت مراقبت ویژه لازم است و بیش از 1000 شبانه روز عمر مفید ندارد بیش از یک میلیارد تومان هزینه دارد، مانیتورهای پیچیده، تشک‌های طبی و... همگی وسایل گرانقیمتی است که با نوسانات اخیر قیمت ارز هزینه بسیاری را به بخش‌های مراقبت‌های ویژه تحمیل می‌کند. این نماینده مجلس می‌افزاید: از سوی دیگر هر تخت آی‌سی‌یو به‌صورت استاندارد حداقل به دو نیروی کارآزموده نیاز دارد، در حالی که بیمارستان‌ها معمولاً 4 شیفت کاری دارند. هر تخت بخش مراقبت‌های ویژه در 24 ساعت به 8 پرستار کارآزموده نیاز دارد که برای بیمارستان‌ها هزینه‌های بسیاری به همراه دارد و البته ما در بحث پرستاران کارآزموده با کمبود مواجه هستیم.
موضوع مهم دیگر در بحث نیروی انسانی، نیاز به حضور مداوم پزشک و متخصص در این بخش هاست که در این زمینه هم بشدت احساس کمبود می‌شود. دکتر مره صدق خاطرنشان می‌کند: از این‌رو می‌توان گفت اگر سرمایه‌گذاری اولیه هم صورت بگیرد بازهم ایجاد تخت‌های مراقبت‌های ویژه با تعرفه‌های بخش دولتی و حتی تعرفه‌های فعلی بخش خصوصی توجیه اقتصادی ندارد و ادامه فعالیت این بخش‌ها با تعرفه‌های فعلی، به هیچ وجه سود سرمایه را باز نمی‌گردانند.
به‌همین دلیل است که نه بخش خصوصی تمایلی به سرمایه‌گذاری در این زمینه را دارد و نه بخش دولتی توان رفع همه نیازها را خواهد داشت. وی تأکید می‌کند: موضوع دیگری که بخش خصوصی را نسبت به سرمایه‌گذاری در این حوزه بی‌رغبت کرده تعداد مرگ و میری است که درمیان بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه اتفاق می‌افتد. تمایل بخش خصوصی به کاهش آمار مرگ و میر باعث می‌شود علاقه‌ای به بستری بیماران بدحال نداشته باشند.
با وجود اینکه طرح تحول سلامت به سمت پوشش بیمه‌ای کامل و مطلوب حرکت کرده و خیلی از مشکلات را کاهش داده است اما باز هم بسیاری از شرکت‌های بیمه گر برای تعداد روزهای بستری در بخش‌های مراقبت‌های ویژه سقف تعیین کرده‌اند واین سقف به تحمیل هزینه هنگفت به بیمار منجر می‌شود بخصوص اگر مدت بستری طولانی باشد. چرا که سازمان بیمه گر هزینه‌های بستری بیش از سقف تعیین شده را نمی‌پردازند. به‌گفته این نماینده مجلس، با وجود اینکه با طرح تحول سلامت بسیاری از مشکلات رفع شده و در سال های اخیر در حدود 40 درصد و در برخی مناطق تا حدود 70 درصد به تخت های آی سی یو اضافه شده اما امکانات موجود جوابگوی نیازهای بیماران نبوده و این عقب افتادگی به سادگی قابل جبران نیست چرا که بخش خصوصی رغبت چندانی به مشارکت در این حوزه ندارد و بار اصلی درمان بیماران بخش ویژه به دوش دولت است.
دکتر حسینعلی شهریاری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز در این باره می‌گوید: تقویت بخش‌های مراقبت‌های ویژه نه تنها نیازمند منابع اقتصادی قوی است بلکه جذب و تربیت نیروهای کارآزموده نیز بسیار ضروری است. متأسفانه در وضعیتی که با جذب و استخدام نیروی متبحر موافقت نمی‌شود نمی‌توانیم با اضافه کردن تخت، مشکل بیماران بدحال را حل کنیم، چراکه استفاده از این امکانات نیازمند جذب نیروی خبره و پرسنل ورزیده است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی دلیل عدم جذب نیروی انسانی را کمبود منابع مالی عنوان می‌کند که سازمان برنامه و بودجه در تأمین آن دچار مشکل است. وی می‌افزاید: هم‌اکنون تعداد زیادی بیمارستان تأسیس شده است که توجیه اقتصادی ندارد و حاکمیتی است.به این معنا که این بیمارستان‌ها در مناطق محروم تأسیس شده‌اند و نمی‌توانند هزینه خود را تأمین کنند و دولت باید هزینه‌های آنها را تأمین کند که این فشار مضاعفی به سیستم بهداشت و درمان کشور است.
