رشد تقاضای سنگ‌آهن عیاربالا

خلاصه مرور وضعیت بازارهای جهانی سنگ‌آهن و فولاد به‌عنوان دو بازار وابسته نشان می‌دهد در سال 2017 تولید فولاد در سطح جهانی رشدی معادل 3/ 5 درصدی را نسبت به سال قبل از آن داشته و این در حالی است که مصرف فولاد هم به میزان 6/ 3 درصد در همین سال افزایش پیدا کرده است. اما در ادامه در سال 2018 شاهد رشد 5/ 0 درصدی در تولید فولاد و رشد 3/ 1 درصدی در مصرف آن بودیم. به عبارتی در سال 2018 نسبت به سال قبل از آن شاهد کاهش در رشد تولید و مصرف هستیم. عوامل مختلفی بر این دو عامل موثر بوده‌اند که از آن جمله می‌توان به سیاست‌های انقباضی ایالات متحده آمریکا در تجارت جهانی و اعمال تعرفه روی کامودیتی‌هایی از جمله فولاد اشاره کرد.

اما یکی از رویدادهایی که فارغ از بحث جنگ تمام عیار تجاری آمریکا و چین در سال 2018 رخ داد و بازار سنگ‌آهن را در این سال از خود متاثر کرد، موضوع وضع مقررات جدید زیست محیطی در چین بود که از کارخانه‌ها و فعالان معدنی خواسته شد تا وضعیت درهم ریخته محصولاتشان را سامان‌دهی کنند و برای کاهش مشکلات زیستی چاره‌ای بیندیشند. در این باره پیش‌بینی‌ها هم حاکی از آن است که تحت تاثیر این دسته از سیاست‌ها روند کاهشی قیمت سنگ‌آهن به ویژه سنگ‌آهن با عیار پایین ادامه‌دار خواهد بود. کیوان پورشب، تحلیلگر بازارهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای سنگ‌آهن و فولاد در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در مرور رخدادهای سال 2018 و عوامل تاثیرگذار بر بازار سنگ‌آهن و فولاد جهانی گفت: گزارش منتشر‌شده از سوی بانک جهانی در ارتباط با روند قیمت سنگ‌آهن در سال 2018 یک روند نزولی را بازنمایی می‌کند؛ به‌طوری‌که‌ عدد 7 درصد افت قیمت این محصول در سال 2018 در این گزارش، نشان‌دهنده این موضوع است. از طرفی پیش‌بینی‌ها نیز از کاهش پروژه‌های سرمایه‌گذاری در بخش معدنی سنگ‌آهن حکایت دارند.

به گفته وی، موسسه پژوهشی وود‌مکنزی نیز که روی بحث مطالعات فولاد و سنگ‌آهن متمرکز است روایت مهمی از سال 2018 در ارتباط با سنگ‌آهن مطرح کرده است و آن هم بحث قیمت‌های پریمیوم برای سنگ‌آهن است. در این رابطه نمی‌توان تاثیر شدید فولاد چین بر بازار سنگ‌آهن دنیا را انکار کرد؛ مساله این است که بر اساس مقررات جدیدی که در چین وضع شده قرار است که دیگر سنگ‌آهن با گریدهای پایین وارد نشده و در کارخانه‌ها هم به کار گرفته نشود. در برهه‌‌هایی چینی‌ها سنگ‌آهن با حداقل عیار را از ایران یا دیگر کشورها مانند استرالیا و برزیل خریداری کرده و با آن فولاد تولید می‌کردند که بر اساس تصمیمات جدید دولت، این روند متوقف خواهد شد. او در ادامه با اشاره به اینکه با وضع مقررات جدید در چین اما قرار بر این شده است که واردات سنگ‌آهن با عیار زیر 62 درصد به این کشور صورت نگیرد، گفت: این موضوع باعث تقویت قیمت‌های پریمیوم شده و از طرفی کیفیت واردات سنگ‌آهن به چین را افزایش داده است.نگاهی به رویدادهای سال 2018 نشان می‌دهد این سال با پیش‌بینی کسری در بازار سنگ‌آهن توسط دولت استرالیا و کاهش تولید محصولات فولادی در چین و افزایش عرضه سنگ‌آهن توسط برزیل آغاز شد.

در ماه مه2018 شاهد بودیم که سرمایه‌گذاران خارجی با نگاهی به بازار سنگ‌آهن چین در بازارهای آتی برای اولین بار در بورس دالیان پیش‌بینی‌هایی را انجام دادند که نشان می‌داد منافع تغییر مقررات در چین متوجه شرکت‌هایی خواهد بود که فولاد را با عیارهای بالاتر تولید و به فروش می‌رسانند. از طرفی نتایج نهایی نشان داد که سنگ‌آهن جزو کالاهایی است که کمترین آسیب را در جنگ تجاری می‌بیند و این دو عامل باعث شد سرمایه‌گذاران متوجه این بازار شوند و سنگ‌آهن با عیار بالا را در دستور کار خود قرار دهند.

پورشب گفت: اما رویکرد سیاست‌های اقتصادی چین در سال 2019 به سمت «کاهش هزینه در مقابل سودآوری» در حال حرکت است؛ به این معنا که چین در سال 2019 در حال پیش گرفتن سیاست‌های جدیدی در ادامه سیاست‌های سال 2018 است که هزینه‌های خود را کاهش دهد و بتواند اقتصادش را به‌خصوص در بخش زیرساخت‌ها بازآفرینی کند.در ماه دسامبر سال 2018 شاهد کاهش محسوس قیمت‌ها بودیم و این موضوع واکنشی به ناپایداری‌های ناشی از تنش‌های تجاری ماه‌های گذشته در سطح جهانی بود. کاهش تولید جهانی فولاد و اراده قوی چین در کاهش تولید فولاد در زمستان برای مبارزه با آلودگی‌های زیست محیطی هنوز ادامه دارد. گزارش‌های قبل از این نشان می‌دهد که چین در سه ماه ابتدایی سال 2019 با اراده‌ای جدی در پی عدم تولید فولاد به وسیله سنگ‌آهن‌های عیار پایین است و فقط می‌خواهد از سنگ‌آهن‌های با خلوص بالا استفاده کند و فعالیت کارخانه‌هایی را که آلاینده هستند به‌صورت موقت، متوقف خواهد کرد. بنابراین آنچه از گزارش‌های مختلف جهانی می‌توان استنباط کرد اینکه طی این مدت همچنان روند کاهشی را هم در بحث قیمت‌ها و هم در بحث تولید و مصرف شاهد خواهیم بود.

پورشب ادامه داد: توجه جدی به سنگ‌آهن با خلوص بالای 62 درصد از جمله عواملی است که بازار این ماده معدنی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. این در حالی است که پیش از این سنگ‌آهن با عیار بالا بازار کوچکی در سطح جهانی داشت؛ ولی مقررات جدید چین سرنوشت این بازار را تغییر خواهد داد و به حجم تقاضای این محصول در آینده خواهد افزود.یکی از اتفاقاتی که بعد از این رخ خواهد داد این است که خرید سهام شرکت‌های تولید سنگ‌آهن با خلوص بالای 62 درصد حتما جذاب خواهد بود. در واقع این موضوع را می‌توان واقعیت و سیگنالی جهت پیش‌بینی برای سرمایه‌گذاران بازار سرمایه و سهامداران دانست، که باید مورد توجه شرکت‌های داخلی سنگ‌آهن نیز قرار بگیرد؛ چراکه منجر به رشد سهام این شرکت‌ها نیز خواهد شد.این سیگنال برای شرکت‌های تولید‌کننده سنگ‌آهن خارجی چه در سطح منطقه و چه خارج از منطقه نیز روند مثبتی را نوید می‌دهد و به زودی سهام این شرکت‌ها برای خرید جذاب‌تر خواهد بود.