سرویس جهان مشرق - دولت ائتلافی که نتانیاهو با همکاری احزاب راست مذهبی تندرو تشکیل داده بود، از هم پاشیده است تا 9 آوریل یک انتخابات زودهنگام برگزار شود و حالا تشکیل احزاب جدید از دل راست مذهبی نشان میدهد شکستهای نتانیاهو از محبوبیت احزاب حاکم کاسته و راستگراها راهی جز تغییر آرایش سیاسی برای کسب آرای ریزشیافته ندارند.
1- تأسیس «راست جدید»
نفتالی بنت سیاستمدار تندرو اسرائیلی که شش سال ریاست حزب «خانه یهودی» را بر عهده داشته و چندین وزارتخانه را در کابینه نتانیاهو تجربه کرده است (دست آخر وزار ت آموزش)، چند روز پیش اعلام کرد حزب جدید با نام «راست جدید» (هایامین هاهدش) راهاندازی میکند. حزب او 12 صندلی در کنست 120 نفره رژیم صهیونیستی در اختیار داشت، مجلسی که دوشنبه گذشته انحلال خود و برگزاری انتخابات زودهنگام را تصویب کرد.
بیشتر بخوانید:
بزالیل اسمودریچ از اعضای حزب «خانه یهودی» و کنستِ منحلشده اسرائیل میگوید کابینه باید زودتر از اینها از سوی خود نتانیاهو فرومیپاشید اما وی با بهانههایی چون وضعیت خاص امنیتی اسرائیل از چنین اقدامی سرباز زد. وی میگوید محبوبیت «خانه یهودی» در یکی دو سال اخیر افت آشکاری داشته است و ماندن در آن بازی با مهره سوخته بود.
در زمان اعلام موجودیت حزب جدید، یکی دیگر از سران «خانه یهودی» یعنی آیلت شاکد نیز که وزارت دادگستری را برعهده داشته، در کنار بنت به عنوان عضو مؤسس قرار گرفته است. او که شاید پس از گلدا مئیر (نخستوزیر اسرائیل در اوایل دهه 1970 میلادی) موفقترین سیاستمدار زن در اسرائیل به شمار میرود، حالا با تأسیس حزبی که میگوید راست مذهبی باید با سکولارها بیشتر همکاری کند، حتماً نقش مؤثری در جذب رأی جوانان اسرائیلی خواهد داشت.
نماد این همکاری، قرار گرفتن بنت در کنار شاکد به عنوان اعضای مؤسس است زیرا شاکد به هواداری از سیاست سکولار شناخته میشود. حتی خود «خانه یهودی» نیز در زمان تأسیس (2008)، خود را طرفدار سیاست مذهبیِ مدرن در برابر مذهبی سنتی معرفی کرد. اخیراً طرحی که خانه یهودی پیگیر تصویب آن بود و معافیت طلبههای یهودی از سربازی را لغو میکرد، نشان از همین تفاوت مرام داشت. با این حال آنها میدانند نمیتوانند آن چنان بر طبل سکولاریته بکوبند که تندروان مذهبی افکار عمومی را علیه آنها بشورانند.
حالا بنت و شاکد میخواهند ابتکار عمل را به دست گرفته و از فضای به وجود آمده علیه نتانیاهو بهره بگیرند: «ما برخلاف آنچه باور داشتیم مجبور شدیم در کابینه بمانیم». آنها گفتند بحث «وضعیت امنیتی اضطراری» نیز اصلاً در کابینه مطرح نشده و در واقع بنیامین صرفاً قصد توجیه برای تأخیر در انتخابات را داشته و اینکه میخواهند حزب جدیدی تأسیس کنند دلیلش دیکتهشدن سیاستها در حزب بوده که به آنها اجازه ایجاد تعامل میان سکولارها و مذهبیها را نمیداده، آنچه حالا به عنوان «همکاری کامل و پایاپای» در پی آن هستند.
شاکد در سخنانش بر محور اندیشه جناح راست تأکید کرد «برای سرزمین اسرائیل، بدون آشتی، علیه دولت فلسطینی». با این تفکر محوری، برخی دیگر از سیاستمداران راستگرا از جمله از حزب خانه یهودی به آنها خواهند پیوست. اسکودریچ میگوید بنت و شاکد پیش از این چندبار در جلسات حزبی از انشعاب سخن گفته بودند. در واقع آنها در مقابل دسته دیگری در حزب «خانه یهودی» قرار داشتند که یوری آریل وزیر کشاورزی و اسمودریچ عضو کنست در رأس آن بودند.
2- گنتس و دنیای جدید سیاست
یک روز بعد از انحلال کنیست یعنی سهشنبه گذشته، بِنیامین گنتس فرمانده پیشین ارتش اسرائیل نیز به دور انتخابات وارد شد و از تأسیس حزب «مقاومت اسرائیل» خبر داد. به نظر میرسد این فرمانده 60 ساله نیز رأی جناح میانهرو را هدف گرفته و با توجه به سابقهاش، انتقاداتی که از سیاست نظامی نتانیاهو در شکستهای اخیر شده و همچنین حمایتهایی که گفته میشود موشه یعلون وزیر پیشن دفاع از گنتس به عمل آورده، شانس خوبی دارد.
او که از زمان اشغال لبنان و جنگ 1982 و حتی قبل از آن سابقه نظامی در اسرائیل دارد و مدرک خود را با تحصیل در دانشگاه دفاع ملی وابسته به پنتاگون تکمیل کرده، فقط یک نظامی نیست. او از دانشگاههای اسرائیل، مدرک تاریخ و علوم سیاسی نیز گرفته است. سال 2011 بود که باراک وزیر وقت دفاع به کابینه پیشنهاد کرد ریاست گنتس را بر ستاد کل ارتش تأیید کند.
3- خیز بلند اورلی لِوی
او که نماینده کنیستِ منحلشده بوده، در سال 2016 میلادی از حزب «اسرائیل خانه ما» استعفا کرده بود و به صورت مستقل حضور داشت. حالا قصد تأسیس حزب جدیدی کرده تا از فرصت به دست آمده برای مطرحشدن در عرصه سیاسی استفاده کند. پدر او وزیر خارجه اسرائیل بوده، خودش دوران سربازی را در نیروی هوایی گذرانده و مدرک حقوق دارد. در اسرائیل، زنها نیز باید به خدمت سربازی بروند.
نام حزب جدیدی که او قصد تأسیسش را دارد احتمالاً «پل» خواهد بود، همنام حزبی که پدرش حدود دو دهه پیش تأسیس کرد. گفته میشود جدایی او از «اسرائیل خانه ما» به دلیل بیتوجهی این حزب به اولویتهای اجتماعی بوده است. او که بیشترین رأی را در میان نمایندگان حزب «اسرائیل خانه ما» از مردم دریافت کرده بود، نایب رئیس مجلس و رئیس کمیته حقوق کودکان در کنیست بوده و پیش از ورود به سیاست نیز مدتی در مدلینگ مشغولیت داشته است.
اگر چه دغدغههای او میتواند گروهی از جوانان اسرائیلی را جذب کند، اما شخصیت نظامی و خشنی که برای نخستوزیری در اسرائیل لازم است را ندارد و احتمالاً بهترین کاری که در آن رژیم کودککش میتوان بر عهدهاش گذاشت، همان قانونگذاری در راستای حقوق کودکان است، البته حقوق کودکان اسرائیلی!
جمعبندی
«راست جدید» بیش از آنکه جدید باشد، میخواهد آرایی که از احزاب راستگرای لیکود و خانه یهودی ریزش کرده است را پیش از آنکه در این انتخابات به سبد حزب دیگری ریخته شود به دست آورد. در واقع جدایی بنت و شاکد از نتانیاهو و انشعاب آنها از خانه یهودی نه تنها در این انتخابات به ضرر آنها نیست، بلکه از پیروزی رقبایی که ائتلاف با آنها مشکلتر است پیشگیری میکند. اصلاً بنت و شاکد هر دو از دستیاران بنیامین بودهاند و توسط او در سیاست اسرائیل مطرح شدند.
البته حزب لیکود برای ظاهرسازی در بیانیهای به بنت و شاکد تاخت که چرا از شکست راستگرایان در انتخابات 1992 که به عقد پیمان اسلو انجامید درس نمیگیرند (!) و از همه اسرائیلیهای راستگرا خواست تنها به یک حزب راستگرا یعنی لیکود رأی دهند. حتی لیبرمن، وزیر دفاع مستعفی نتانیاهو گفته است «گنتس و نفتالی بنت جز غبار هوا چیزی نیستند. ما بدون آنها نیز همچنان ادامه میدهیم». بنت هم گفته است «کل اردوگاه ملیگرایان نمیتواند اسیر یک نفر (نتانیاهو) نگه داشته شود».
در واقع راستگراهای اسرائیل (نه اینکه خیری از چپها به مردم مظلوم فلسطین رسیده باشد) در یک دور باطل افتادهاند گویی هر چه بیشتر بر فلسطین ستم کنند، رأی بیشتری میآورند زیرا خود را وطندوستتر (!) و مؤمنتر (!) به آرمان اسرائیل و امنیت صهیونیستها نشان دادهاند. در همین چند سال مهمترین حامی «خانه یهودی» شهرکنشینان کرانه باختری بودهاند. این یعنی مردم اسرائیل از کابینهاش تندرویِ بیشتر را میخواهند و احزاب نیز برای قرارگرفتن در کابینه سعی میکنند تندروی بیشتری از خود نشان دهند و نتیجه اینکه: خون و آسایش فلسطینیان تبدیل به برگههای رأی در صندوق احزاب اسرائیل میشود تا جایی که این ترکتازیها کار دستشان بدهد و پس از دلسردی افکار عمومی این گونه مجبور به تغییر آرایش سیاسی شوند.
منابع
https://www.jpost.com/Breaking-News/Bennett-and-Shaked-announce-creation-of-new-political-party-575753
https://www.thestar.com/news/world/2018/12/30/israeli-hard-line-ministers-to-form-new-party-ahead-of-vote.html
https://www.timesofisrael.com/bennett-shaked-expected-to-announce-break-from-jewish-home-form-new-party
https://www.isna.ir/news/97100301666
https://www.aljazeera.com/news/2018/12/israel-bennett-shaked-announce-political-party-181230150005782.html
https://www.knesset.gov.il/mk/eng/mk_eng.asp?mk_individual_id_t=832