وضعیت بحرانی پرآب‌ترین رودخانه‌های ایران/ شورای عالی آب مامور رسیدگی به احیای زاینده رود و کارون شد

اقتصادآنلاین- عبدالله محمدی؛ زاینده رود همان زنده رود است، بزرگترین رودخانه مرکزی ایران نزدیک به 200 کیلومتر، که ازرشته‌های کوه‌های زاگرس و به ویژه زرد کوه سرچشمه گرفته و به باتلاق گاوخونی منتهی می‌شود. زاینده رود همچنین به عنوان میراث فرهنگی ثبت شده است.

شاید یک روز کم‌تر کسی متصورمی‌شد که این رودخانه همیشه پرآب که منبع حیات بود زمانی خود تشنه جرعه‌ای آب شود. مشکل خشک شدن زاینده رود سال‌هاست تبدیل به معضلی شده و در دولت‌های هشتم و نهم هم افزایش یافت. از مهم‌ترین عوامل خشک شدن این قلب جاری در نواحی مرکزایران می‌توان موارد زیر را برشمرد:

1-خط لوله انتقال آب به یزد، کرمان و کاشان

2- برداشت بی‌رویه آب در مسیر رودخانه در محدوده سد تا پل کله توسط پمپاژ که به تنهایی بیش از کل میزان آبی است که سالانه توسط تونل دوم و تونل چشمه لنگان وارد حوضه زاینده رود می‌شود. این میزان هم‌اکنون در حدود 290میلیون متر مکعب است که سال به سال در حال افزایش است. کشت محصولات با نیاز آبی بالا مانند برنج

3- تاسیس کارخانه‌های بزرگ صنعتی، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها در کنار رودخانه

پس از آن اعتراض‌های زیادی نسبت به خشک شدن زاینده رود شد؛ کشاورزان استان اصفهان نسبت به انتقال آب رودخانه به استان یزد اعتراضاتی داشتند. پس ازآن یکی از خبرگزاری‌ها از گفتگو میان مسئولین استان اصفهان و 55 نفر از نمایندگان کشاورزان معترض خبر داد و شرایط اجتماعی شرق استان اصفهان را آرام توصیف کرد.

کارون هم وضعیت مشابه زنده رود را تجربه کرده، این رود که پرآب ترین رود ایران است اولین تمدن‌های بشری را در خود جا داده و 117 امین اثر باستانی ثبت شده در میراث فرهنگی این مرزوبوم است.کارون در خوزستان فقط یک رود خانه نیست، جریان زندگی است برای تمامی مردمی که همواره نامهربانی دیده اند. خوزستان تمام سرزندگی خود را از کارون دارد، تزریق نشاط و روح تازه از میراث همیشه ماندگار نماد خوزستان ایران است. اما چندسالی است به دلایلی کارون همیشه پرآب وضعیت خوبی را به خود نمی‌بیند، از آلودگی‌های محیط زیستی گرفته تا خشک شدن؛ سازمان آب‌وبرق خوزستان معتقد است که شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی با ورود آلاینده‌ها خود یکی از آلوده کنندگان اصلی رودخانه هستند. اما عده‌ای دیگر خلاف این نظررا دارند و معتقدند نیشکر تاثیری بر آلودگی کارون نخواهد داشت.

از عوامل دیگر می‌توان ریختن پس آب‌ها ی کشاورزی و فاضلاب شهری به رودخانه را نام برد. همچنینکاهش شدید آب رودخانه کارون باعث شده سواحل و تفریحگاه آن به محلی برای تجمع حشرات و حیوانات موذی تبدیل شود. این وضعیت از پاییز سال 1392 تا کنون  ادامه داشته، به طوری که در اهواز ارتفاع آب به حدود  یک متر می‌رسد. برداشت‌های بی‌رویه و ساخت سدهای بی‌شمار از دلایل خشک شدن شاهرگ خوزستان است.

اما در این سال‌ها دولت نسبت به این معضل دست به کار شده و با تشکیل کارگروه‌ها و جلسات متعدد سعی در حل و فصل مشکلات دو رودخانه بزرگ و پرآب ایران را دارد.  تا جایی که پس از خشک شدن رودخانه زاینده رود و اعتراضات کشاورزان اصفهان کمیته پیگیری مسائل و مشکلات زاینده رود تشکیل شد.

از این رو ستاد احیای زاینده رود به منظور پیگیری هرچه سریعتر امور مربوطه تشکیل شد. همچنین در جلسه هیئت دولت که روز گشته به ریاست حسن روحانی برگزار شد، شورای عالی آب مامور رسیدگی به موضوع احیا رودخانه های زاینده رود وساماندهی کمی و کیفی کارون شد.

نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی با تایید این خبر گفت: هیئت وزیران به شورای عالی آب به عنوان مرجع هماهنگی و سیاست‌گذاری در زمینه تامین، توزیع و مصرف آب کشور ماموریت داد وبر اساس آن، این شورا موظف است با تشکیل کارگروه‌هایی موضوع احیا رودخانه زاینده رود و ساماندهی کمی و کیفی رودخانه بزرگ کارون و در صورت لزوم سایر رودخانه‌های مهم کشور را در دستور کار قرار دهد.