کتاب درسی طلاب در حوزه علمیه

حوزه علمیه نیز مانند همه مراکز آموزشی دارای مقاطع تحصیلی بوده و دروس مشخصی را برای دوره های تحصیلی پیش بینی کرده است، و مدارس علمیه براساس آن برنامه درس های خود را ارائه می کنند، این لیست بر اساس پایه های تحصیلی در حوزه علمیه ارائه شده است، هر پایه در یک سال خوانده می شود و طلابی که از معدل بالای هفده برخوردار باشند می توانند از پایه های بالاتر نیز به صورت ارتقایی دروسی را انتخاب کنند. اکثر دروس ارائه شده از کتابهای مشهور هستند اما سعی شده است به نویسندگان و ناشرین برخی از کتاب ها نیز اشاره شود.

پایه اول

 1-صرف، بخش فارسی و عربی کتاب صرف ساده این کتاب توسط انتشارات دارالعلم منتشر شده است.

2-نحو، نحو مقدماتی و هدایه تا آخر و کل کتاب صمدیه، نویسنده کتاب نحو مقدماتی محمود ملکی اصفهانی است این کتاب برای آموزش نحو مقدماتی بسیار مناسب است و غیر طلبه ها نیز می توانند از این کتاب استفاده کنند. ناشر این کتاب نیز دارالعلم است. کتاب هدایه و صمدیه در کتاب دوجلدی جامع المقدمات قرار دارند و البته بصورت جدا نیز چاپ شده اند.

3- احکام، تمام کتاب آموزش فقه، این کتاب توسط محمد  حسین فلاح زاده تالیف و توسط انتشارات الهادی منتشر می شود.

4-منطق1 (مرکز) یا آشنایی با منطق شهید مطهری. منطق 1مرکز توسط انتشارات مدیریت حوزه علمیه قم منتشر شده است.

5- عقاید1، از ابتدا تا پایان کتاب اصول اعتقادات. این کتاب توسط علی اصغر قائمی تالیف و چند ناشر نیز آن را منتشر کرده اند.

6-تجوید، از ابتدا تا پایان کتاب روانخوانی و تجوید قرآن. نویسندگان علی حبیبی و محمدرضا شهیدی.

 7-اخلاق نظری1، ترجمه تمام متن آداب المتعلمین

 8-تاریخ1، فرازهایی از زندگانی پیامبر اسلام ازابتدا تا فصل24 (دفاع از حریم آزادی)، (مطالعاتی بدون کلاس)

 9-قرآن1،حفظ نیمه دوم جزء30 (سوره اعلی تا آخر قرآن)

پایه دوم

 1-نحو2، از اول سیوطی یاشرح ابن عقیل تا باب الفاعل+ تجزیه ترکیب نمیه اول جزء30 قرآن

 2- نحو3، سیوطی یا شرح ابن عقیل از باب الفاعل تا التصریف

3-منطق2، منطق مظفر یا منطق تعلیمی از ابتدا تا صناعات خمس

4-منطق3، منطق مظفر یا منطق تعلیمی کل صناعات خمس

5-عقاید2، تمام کتاب شیعه در اسلام

 6-اخلاق نظری2، از اول المراد من منیه المرید تا النوع الثالث فی آلاداب المختصه بالمعلم

7-تاریخ2، فرازهایی از زندگانی پیامبر اسلام از فصل 24 (دفاع از حریم آزادی) تا پایان کتاب

8-قرآن2، برگزیده تفسیر نمونه جلد1 سوره های فاتحه، انعام ، مائده(مطالعاتی بدون کلاس)

پایه سوم

 1-نحو4، مغنی الادیب از ابتدا باب اول تا حرف لو

2- نحو5، مغنی الادیب از حرف لو تا آخر باب اول + باب رابع

3-بلاغت، مختصر یا جواهر البلاغه تمام کتاب

4-عقاید3، آموزش عقاید (استاد مصباح یزدی) تمام کتاب

 5-تجزیه و ترکیب، نیمه اول جزء 29 قرآن

 6-اخلاق نظری3، المراد من منیه المرید از النوع الثالث فی آلاداب المختصه بالمعلم تا آخر کتاب

7-تاریخ3، سیره پیشوایان (استاد پیشوایی) از ابتدا تا زندگانی امام باقر(ع)( مطالعاتی بدون کلاس)

8-قرآن3، برگزیده تفسیر نمونه جلد2 سوره های اعراف، انفال، ابراهیم(مطالعاتی بدون کلاس)

پایه چهارم

1-اصول1، اصول شهید مطهری+ الموجز تمام کتاب

2- فقه1، شرح لمعه از کتاب الطهاره تا اول کتاب الصوم

3-فقه2، شرح لمعه از کتاب الصوم تا اول کتاب المتاجر

4-عقاید4، بدایه المعارف الهیه ج1 از ابتدا تا اول الفصل الثانی عقیدتنا فی النبوه

 5- نهج البلاغه1، نامه 31 نهج البلاغه(وصیت نامه) (ترجمه استاد دشتی)

 6-تاریخ4، سیره پیشوایان(استاد پیشوایی) از اول زندگانی امام باقر(ع) تا اول زندگانی امام هادی(ع)( مطالعاتی بدون کلاس)

7-قرآن4، منتخب برگزیده تفسیر نمونه جلد3 سوره های مریم،طه،انبیاء،مومنون، لقمان(مطالعاتی بدون کلاس)

پایه پنجم

 1- اصول2، اصول فقه ج1 از ابتدا تا اجتماع امر و نهی

2-فقه3، شرح لمعه از ابتدا متاجر تا کتاب الاجاره

3-فقه4، شرح لمعه از ابتداء کتاب الاجاره تا پایان کتاب نکاح

4-عقاید5، بدایه المعارف الالهیه از عقدیتنا فی النبوه تا پایان جلد2

5- نهج البلاغه2، نهج البلاغه خطبه همام (ترجمه استاد دشتی)

6-تاریخ5، سیره پیشوایان (استاد پیشوایی) از اول زندگانی امام هادی تا پایان کتاب(مطالعاتی بدون کلاس)

 7- قرآن5، منتخب برگزیده تفسیر نمونه جلد4 سوره های یس،صافات،ص،زمر،حجرات(مطالعاتی بدون کلاس)

پایه ششم

1-اصول3، اصول الفقه از ابتدا اجتماع امر و نهی تا پایان جلد2

 2-فقه5، شرح لمعه از اول کتاب الطلاق تا اول کتاب المیراث

 3-فقه6، شرح لمعه از کتاب المیراث تا پایان کتاب الدیات

4-نهج البلاغه، نهج البلاغه، عهد نامه مالک اشتر (ترجمه استاد دشتی)

 5-علوم قرآنی، تمام کتاب مختصر التمیهد یا آشنایی با علوم قرآنی

 6-آئین نگارش، بربال قلم تمام کتاب

 7-آشنایی با فلسفه، آشنایی با علوم اسلامی شهید مطهری بخش فلسفه(مطالعاتی بدون کلاس)

 8- تاریخ6، تمام کتاب دادگستر جهان(مطالعاتی بدون کلاس)

 9-علوم حدیث، تمام کتاب آشنایی با علوم حدیث(مطالعاتی بدون کلاس)

10-حکومت اسلامی، تمام کتاب حکومت اسلامی(مطالعاتی بدون کلاس)

پایه هفتم

1-اصول، رسائل از ابتداء تا اول دلیل انسداد

 2-فقه1، مکاسب از ابتدا(محرمه) تا اول النوع الخامس (مما یحرم التکسب به)

3-فقه2، مکاسب از النوع الخامس تا الکلام فی شروط المتعاقدین

 4-تفسیر، جوامع الجامع ج2 سوره توبه

 5-عقاید، تلخیص الالهیات(استاد سبحانی) از ابتدا کتاب تا اول نبوت

6-فلسفه، بدایه الحکمه (علامه طباطبائی) تمام کتاب

پایه هشتم

1-اصول1، رسائل از المقصد الثالث فی الشک تا ابتدای بحث استصحاب

2-اصول 2، رسائل از ابتدای بحث استصحاب تا پایان کتاب

 3-فقه3، مکاسب از (الکلام فی شروط المتعاقدین) تا شرایط العوضین

 4-عقاید، تلخیص الالهیات از نبوت تا آخر کتاب

 5-رجال، کلیات علم رجال (استاد سبحانی) از ابتدا تا اول مشایخ الثقات

 6-تفسیر، جوامع الجامع ج2 سوره های یوسف و رعد

پایه نهم

1-اصول، کفایه از ابتدا تا اول بحث نواهی

 2-فقه4، مکاسب از ابتدا شرائط العوضین تا اول خیارات

3-فقه5، مکاسب از اول خیارات تا القول فی ماهیه العیب

4-فلسفه، نهایه الحکمه(علامه طباطبائی) از ابتدا تا پایان مرحله السابعه

 5-تفسیر، المیزان جلد 13 سوره مبارکه اسراء

 6-رجال، کلیات علم رجال (استاد سبحانی) از مشایخ الثقات تا آخر

پایه دهم

 1-اصول1  کفایه از ابتدای نواهی المقصد الثانی فی النواهی تا المقصد السابع اصول العملیه

 2-اصول2، کفایه از المقصد السابع اصول العملیه تا پایان کتاب

3-فقه6، مکاسب از (القول فی ماهیه العیب) تا پایان کتاب خیارات

4-تفسیر، المیزان جلد 13 سوره مبارکه کهف

5- درایه، درایه (استاد سبحانی) اصول الحدیث و احکامه

6 –فلسفه، نهایه الحکمه (علامه طباطبائی) از اول المرحله الثامنه تا پایان کتاب

دوره درس خارج:

اساتید درس خارج کتاب خاصی را تدریس نمی کنند اما به جهت منظم شدن سیر بحث یکی از متون کتاب های اصولی یا فقهی را مبنا قرار می دهند و بر اساس ابواب و فصول آن تدریس می کنند.

کتاب هایی که امروزه معمولاً مبنا و ملاک درس خارج فقه یا اصول قرار می گیرند، عبارتند از:

1. عروة الوثقی اثر سید محمدکاظم یزدی برای درس خارج فقه

2. شرایع الاسلام اثر محقق حلی برای درس خارج فقه

3. تحریرالوسیله اثر امام خمینی برای درس خارج فقه

4. شرح لمعه اثر شهید ثانی برای درس خارج فقه

5. المکاسب اثر شیخ انصاری برای درس خارج فقه

6. کفایة الاصول اثر آخوند خراسانی برای درس خارج اصول

لیست دروس حوزه علمیه سفیران هدایت

متاسفانه دروس حوزه سفیران را سال به سال پیدا نکردم اما تقریبا کلیات دروس آمده است.

دروس ادبیات عرب

1.    صرف - صرف ساده چاپ 1390 - فارسی – عربی

2.    نحو - سرآغاز نحو چاپ 1390- نحو متوسطه - النحو التعلیمی فی معرفه لسان القرآن و العتره - فارسی- عربی

3.    فصاحت و بلاغت - دروس فی البلاغه، معین دقیق – عربی

4.    آیین نگارش - جزوة آیین نگارش 1و2

دروس قرآن و حدیث

1.    تجوید قرآن = تجوید قران کریم شهیدی

2.    آشنایی با مفاهیم قرآن

3.    علوم قرآن و مناهج تفسیر = علوم قرآنی، آیت الله معرفت

4.    تفسیر ترتیبی = تفسیر آموزشی، تفسیر نمونه

5.    آشنایی با منابع روایی = آشنایی با علوم حدیث،نصیری

6.    آشنایی با ادعیه و صحائف معصومین علیهم السلام

7.    آشنایی با علم رجال و درایه = دروس فی القواعد الرجالیه، ایروانی

دروس فقه و اصول

1.    احکام مبتلی به = آموزش فقه، محمد حسین فلاح زاده

2.     دوره فقه = دروس تمهیدیه، محمد باقر ایروانی –عربی

3.    تسلط بر استخراج نظرات فقهاء معاصر = عروه الوثقی با حواشی فقهای معاصر-عربی

4.    بررسی قواعد فقهیه = دروس التمهیدیه فی قواعد الفقهیه-عربی

5.    اصول فقه مقدماتی = الموجز، آیت الله سبحانی-عربی

6.    اصول فقه میانی = الوسیط فی اصول الفقه آیت الله سبحانی-عربی

دروس فلسفه و کلام

1.    عقاید اسلامی = کلام اسلامی، سعیدی مهر

2.    کلام جدید

3.    پاسخ به شبهات وهابیت

4.    منطق = منطق منتظری مقدم، المنطق التعلیمی العلامه المظفر-فارسی – عربی

5.    فلسفه = التمهید فی الحکمه الالهیه، شیروانی-عربی

  دروس اخلاق

1.    آشنایی با مباحث اخلاقی = سنن النبی، خلاصه معراج السعاده، اخلاق عملی آیت الله مهدوی کنی

2.    معرفت اهل بیت و آثار آن = براساس زیارت جامعه کبیره

3.    مبانی، اصول و روشهای تربیتی اسلام = جزوه تربیت اسلامی استاد محمدی

4.    فنون کاربردی مشاوره و راهنمایی = آشنایی با اصول و فنون مشاوره، استاد رهنمایی

5.    جایگاه مسجد و نقش تربیتی آن در آیات و روایات

دروس علوم انسانی

1.    روانشناسی و تبلیغ

2.    جامعه شناسی و تبلیغ = کاربرد جامعه شناسی در تبلیغ استاد مریجی

3.    مدیریت اسلامی = مدیریت اسلامی، محمد حسن نبوی

 دروس تاریخ و علوم سیاسی

1.    تاریخ و سیره پیامبر صلی الله وعلیه وآله = تاریخ اسلام، مهدی پیشوایی

2.    تاریخ و سیره ائمه اطهار علیهم السلام = سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی

3.    تاریخ تحولات فرهنگی سیاسی معاصر با تاکید بر انقلاب اسلامی = انقلاب اسلامی و ریشه ها، آیت الله مصباح یزدی

4.    حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر ولایت فقیه = درسنامه حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران و ولایت فقیه، مرتضی الیاسی

5.    روش تحلیل مسائل سیاسی

روش ها و مهارت ها

1.    پروش سخنرانی و تمرین آن = روش سخنرانی دینی، استاد ملانوری

2.    روش ذکر مصیبت

3.    روش تدریس و کلاسداری = جزوة استاد تقوی

4.    روش تدریس کودکان و نوجوانان= جزوه استاد تقوی

5.    گروههای مهارتی خطابی

6.    روش تحقیق = آشنایی با اصول و روش تحقیق، ریاحی

7.    روش تدریس قرآن کریم = درسنامه روش آموزش و مهارت های کلاس داری قرآن کریم

8.    روش تدریس احکام = جزوه استاد کاظمی

9.    تحقیق پایانی.